سیر تطور رویکرد مادی گرایانه به مفاهیم غیبی قرآن در ایران معاصر
الموضوعات : Quarterly Sabzevaran Fadak
فیروز اصلانی
1
,
محمد مرادی
2
,
احمد کریمی
3
,
سید ضیاء الدین علیا نسب
4
1 - دانشجوی دکترای علوم قرآن وحدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، عضو هیأت علمی گروه معارف دانشکده علوم پزشکی مراغه
2 - استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه قرآن و حدیث قم
3 - استادیار گروه کلام دانشگاه قرآن و حدیث قم
4 - دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه حضرت معصومه قم
الکلمات المفتاحية: قرآن, مفاهیم غیبی, مادّی‌گرایی, سیر تطوّر, ایران معاصر.,
ملخص المقالة :
تجربه‌گرایی در دوران معاصر، به رشد مادّی‌گرایی کمک کرد و موجب شد برخی اندیشمندان معاصر، به همه ابعاد هستی با رویکرد مادّی‌گرایانه بنگرند. بر این اساس، اندیشه‌وران ایرانی ، با معیار قرار دادن فلسفه حسی در بررسی مفاهیم غیبی، رویکرد مادّی‌گرایانه به این مفاهیم را دنبال کردند. از آن جا که این رویکرد، با تطوّراتی مواجه بود، تحقیق حاضر در صدد برآمد با روش کتابخانه‌ای و رویکرد توصیفی- تحلیلی، به تبیین این مسئله بپردازد که رویکرد مذکور، چه مراحلی را پشت سر گذاشته و این مراحل از چه زمینه و پیامدهایی برخوردار بوده است. طبق بررسی‌های انجام شده، رویکرد مورد نظر سه مرحله را پشت سر گذاشته است: 1- مرحلۀ انکار مفاهیم غیبی: در این مرحله، مفاهیم غیبی، متعارض با یافته‌های علوم تجربی تلقّی شده و غالباً از سوی روشنفکران انکار شدند. 2- مرحلۀ تطبیق مادّی‌گرایانۀ علمی فعّالانه: در این دوره، تلاش‌های گسترده‌ای برای تطبیق مفاهیم غیبی با علوم تجربی صورت گرفت. 3- مرحلۀ تطبیق مادّی‌گرایانه علمی نیمه‌فعّالانه: در این مرحله، با تحوّلات نوپوزیتویستی و نگاه هرمنوتیکی به مفاهیم قرآن، تطبیق مادّی تا حدودی فروکش کرد.
