«تحلیل پیامدها و آثار غفلت از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه معطوف به مقتضیات زندگی معاصر»
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی
زهرا گودینی
1
(دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران،)
سیدحمید حسینی
2
(استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان ، ایران)
فاطمه شرعیاتی
3
(استادیار گروه علوم قرآن وحدیث ،واحد تویسرکان،دانشگاه آزاد اسلامی ،تویسرکان،ایران)
الکلمات المفتاحية: تحریم اقتصادی, مدگرایی, نهجالبلاغه, ضلالت, قرآن کریم,
ملخص المقالة :
بدون شک یکی از مسائلی که همواره باید مدّ نظر آدمی باشد، پدیده‌ی غفلت است. این پدیده مصادیق مختلفی دارد و آدمی در هر موقعیتی که باشد، ممکن است در معرض غفلت قرار بگیرد و بسیاری از امور از دایره آگاهی وی خارج گردد. در پژوهش حاضر که با رهیافت توصیفی - تحلیلی و استناد به منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته، تلاش شده است تا عواقب مختلف پدیده‌ی غفلت از دیدگاه قرآن کریم و نهج البلاغه با تکیه بر حوادث و مقتضیات زندگی معاصر مورد شناسایی و تحلیل گردد. در نهایت از خلال پژوهش پیش رو چنین استنتاج شد که پیامدهای پدیده غفلت در دنیای معاصر عبارتند از: 1) غفلت و تحریم اقتصادی، 2) عبرت نگرفتن از حوادث کرونا، سیل و زلزله، 3) خسارت و زایل کردن عمر، 4) خودباختگی و وابستگی به ابرقدرت‌های جهان، 5) قساوت، 6) عدم توجّه به آخرت، 7) ضلالت، 8) دنیاگرایی و 9) مدگرایی و بی-حجابی
قرآن کریم
نهجالبلاغه
بحرانی، سیّد هاشم. البرهان فی تفسیر القرآن، تهران: موسسه الأعلمی، بیتا.
تمیمی آمدی، ابوالفتح. غُرَرُالحِکَم و دُرَرُالکَلِم، تهران: دار الکتب الإسلامیة، بیتا.
دهخدا، علی اکبر. 1372ش،لغتنامه، زیر نظر محمّد معین و جعفر شهیدی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران،
الرّاغب الأصفهانی، حسین بن محمّد. 1412ق،المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داودی، الطّبعة الأولی، دمشق، دار العلم، بیروت: الدّار الشّامیة.
الطبرسی، فضل بن حسن. 1372ش،مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق و تقدیم: محمّد جواد بلاغی، الطّبعة الثّالثة، طهران: منشورات ناصر خسرو.
طریحی، فخرالدین بن محمّد. 1375ش، مجمع البحرین، تحقیق: احمد حسینی اشکوری، تهران: مکتبة المرتضویة.
الطّوسی، محمّد بن حسن. التّبیان فی تفسیر القرآن، تقدیم: شیخ آغا بزرک الطّهرانی، تحقیق: أحمد قصیر عاملی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، دون تاریخ.
قرشى، سید على اکبر. ۱۳۷۷ش، تفسیر أحسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت، چاپ سوّم.
قمی، شیخ عبّاس. 1344ش، مفاتیح الجنان، تحقیق: محمّد هادی یوسفی غروی، تهران: انتشارات مجمع جهانی اهل بیت (ع).
مجلسی، محمّد باقر. 1315ش، بحار الأنوار الجامعة لدُرر اخبار الائمة الأطهار، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
محمدی ریشهری، محمّد. 1384ش، میزان الحکمة، قم: دار الحدیث.
مصباح، محمّد تقی. 1379ش، قرآن در آیینه نهج البلاغه، تهران: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مکارم شیرازی، پیام قرآن. 1374ش ،روش تازهای در تفسیر موضوعی قرآن، انتشارات: مدرسه الامام امیرالمومنین (ع)، چاپ چهارم.
مقالات
تکفّلی، مرضیه و حبیب الله آقابخشی. «تعیین نشانههای غفلت در کودکان شهر تهران (نشانههای جسمانی و رفتاری کودک)»، «فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی»، سال پانزدهم، شماره پنجاه و ششم، بیتا.
خرمایی، فرهاد و همکاران. ساخت و بررسی ویژگیهای روانسنجی مقیاس غفلت بر مبنای آیات قرآن کریم، مجله روشها و مدلهای روانشناختی، سال ششم، شماره بیست و یکم، پاییز 1394ش.
کریمپور، سیّد حسین، و محسن نورائی. بازشناسی مفهوم غفلت در قرآن کریم با تأکید بر تأثیر حرف جرّ در معنای فعل، فصلنامه علمی تحقیقات علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهراء (س)، سال شانزدهم، شماره دوّم، پیاپی چهل و دو ، تابستان 1398ش.
مشیّدی، جلیل و آمنه نیکنیان. غفلت از دیدگاه مولانا با تکیه بر آیات قرآن، سومین همایش متن پژوهی ادبی (نگاهی تازه به آثار مولانا)، 1396ش.
نوروزی، سارا و معصومه معارفوند، طراحی شاخص غفلت از کودکان در ایران، فصلنامه «مددکاری اجتماعی»، دوره سوّم، شماره اوّل، پیاپی 7، 1393ش.
غفاری، محبوبه و حسینی سید حمید، شرعیاتی ، فاطمه. 1399ش، " نقش سنت الهی در زندگی انسان از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه"، فصلنامه مطالعات قرآنی ، سال یازدهم، شماره 43، صص498-479.
_||_
The Holy Quran
Nahj albalageh
Bahrani, Sayyid Hashim, Al-Burhan Fi Tafsir Al-Quran, Tehran: Al-A'lami Institute, Bita.
Tamimi Amadi, Abu al-Fatah, Gharr al-Hakam wa Durr al-Kalam, Tehran: Dar al-Kitab al-Islamiyya, Bita.
Dehkhoda, Ali Akbar, Dictionary, under the supervision of Mohammad Moin and Jafar Shahidi, Tehran: University of Tehran Press, 1993.
Al-Ragheb Al-Isfahani, Hussein Ibn Muhammad, Al-Mufradat Fi Gharib Al-Quran
Al-Tabarsi, Fadl Ibn Hassan, Al-Bayyan Complex in the Interpretation of the Qur'an, Research and Presentation: Mohammad Javad Balaghi, Third Edition, Tehran, Nasser Khosrow Publications, 1993.
Tarihi, Fakhruddin bin Mohammad, Bahrain Complex, Research: Ahmad Hosseini Eshkevari, Tehran: Mortazavi Library, 1996.
Al-Tusi, Muhammad Ibn Hassan, Al-Tibyan in the Interpretation of the Qur'an, Presented by: Sheikh Agha Bozorg Al-Tehrani, Research: Ahmad Qusair Ameli, Beirut, House for the Revival of Arab Heritage, without history
Ghorashi, Seyyed Ali Akbar, Tafsir Ahsan Al-Hadith, Tehran, Ba'ath Foundation, third edition, 1998.
Qomi, Sheikh Abbas, Mafatih Al-Jannan, Research: Mohammad Hadi Yousefi Gharavi, Tehran: Publications of the World Assembly of Ahl al-Bayt (AS), 1344.
Majlisi, Mohammad Baqir, Bahar Al-Anwar Al-Jame'a Ludrr Akhbar Al-Imam Al-Athar, Tehran: Dar Al-Kitab Al-Islamiya, 1315.
Mohammadi Riyashahri, Mohammad, Mizan Al-Hikma, Qom: Dar Al-Hadith, 2005.
Mesbah, Mohammad Taqi, The Quran in the Mirror of Nahjul Balagha, Tehran: Imam Khomeini Educational and Research Institute, 2000.
Makarem Shirazi, The Message of the Quran: A New Method in Thematic Interpretation of the Quran, Imam Amir Al-Momenin School Publications, Fourth Edition: 1995. B - Articles:
Takfali, Marzieh and Habibollah Aghabakhshi, "Determining the signs of negligence in children in Tehran (physical and behavioral symptoms of children)", "Social Welfare Research Quarterly", Year 15, Number 56, Bita.
Khormaei, Farhad et al., Construction and study of psychometric properties of the Neglect Scale based on the verses of the Holy Quran, Journal of Psychological Methods and Models, Year 6, Issue 21, Fall 2015.
Karimpour, Seyyed Hossein, and Mohsen Nouraei, Recognizing the Concept of Neglect in the Holy Quran with Emphasis on the Effect of Preposition on the Meaning of Verbs, Al-Zahra University Journal of Quranic Sciences and Hadith, Volume 16, Number 2, Forty And two, summer 1398.
Moshidi, Jalil and Ameneh Nikonian, Neglect of Rumi's point of view based on Quranic verses, the third conference on literary textual research (a new look at Rumi's works), 2017.
Nowruzi, Sara and Masoumeh Maarefvand, Designing an Index of Child Neglect in Iran, Quarterly Journal of "Social Work", Volume 3, Number 1, Series 7, 2014.
