واکاوی مبانی نظری فرقان الحق در معارضه با قرآن کریم
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنیوحید وطن خواه 1 , کیوان احسانی 2
1 - دانشکده الهیات و علوم انسانی دانشگاه اراک
2 - دانشگاه اراک
الکلمات المفتاحية: هماوردنمایی, معارضهی تاریخی, الهیات مسیحی, اعجاز, انیس شوروش,
ملخص المقالة :
چکیده: قرآن کریم اعجاز وحیانی آخرین پیام آور الهی، به علت ارائه برنامهی تکاملی خاص خوددر رابطه با انسان، جهان و خداوند از زمان نزول مورد هجمهی پیوستهی مخالفان قرار داشته است. فرقان الحق نمونهی معاصر این هماوردنمایی است که در معارضهی تاریخی خود با قرآن، بوسیلهی سرقت متن، محتوا و سیاق آیات، به ساخت77 سوره واره، با هدف الغاء در قرآن کریم و نفی تعالیم آن اقدام کرده است. نوشتار حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و استفاده از منابع کتابخانهای، مبانی نظری طراحان این پروژه را مورد واکاوی و نقد قرار داده است؛ بررسی نویسندگان نشان میدهد که این اثر با الهام از الهیات مسیحی، مجموعهای از شبهات و ایرادات قدیم و جدید اهل کتاب و مستشرقان را جمع-آوری نموده و با عنوان قرآن جدید معرفی کرده است. نوبسندگان در این کتاب، القاء شخصی بودن دین اسلام، تخریب شخصیتی پیامبر(ص)، تشکیک در حجیت قرآن و دفاع از مسیحیت کنونی را محور معارضهی خود قرار دادهاند.
قرآن کریم
ابنعاشور، محمدطاهر، 1420 هـ، تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن عاشور، لبنان – بیروت، مؤسسة التاریخ العربی.
ابن کثیر، أبو الفداء إسماعیل بن عمر، بیتا، معجزات النبی -صلى الله علیه وسلم- من کتاب البدایة والنهایة لابن کثیر، تحقیق: السید إبراهیم أمین محمد، المکتبة التوفیقیة.
...............................،1419هـ، تفسیر القرآن العظیم، لبنان - بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون.
ابنابىحاتم، 1419 هـ، تفسیر القرآن العظیم، ریاض، مکتبة نزار مصطفى الباز.
انجیل عیسی مسیح، بیتا، ترجمه هزاره ی نو، بیجا.
البخاری،1422هـ، صحیح البخاری، محمد بن إسماعیل أبو عبدالله البخاری الجعفی، المحقق: محمد زهیر بن ناصر الناصر، دار طوق النجاة.
البیهقی، أبو بکر، 1408 هـ - 1988 م، دلائل النبوة، المحقق: د. عبد المعطی قلعجی، دار الکتب العلمیة، دار الریان للتراث.
تورات،1364ش، ترجمه:ماشاءالله رحمان پور؛خاخام مشه زرگری، تهران، انجمن کلیمیان.
الخالدی، صلاح عبد الفتاح، 2005م، الانتصار للقرآن:تهافت «فرقان» متنبیء لامریکان أمام حقائق القران، عمان-اردن، مؤسسة الفرسان.
الخوئی، السیّد أبو القاسم الموسوی،1430 هـ، البیان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسة احیاء آثار الامام الخویی.
- الزرکشی، بدرالدین، 1376 هـ - 1957 م، البرهان فی علوم القرآن، المحقق: محمد أبو الفضل إبراهیم، دار إحیاء الکتب العربیة.
سبحانی، جعفر، 1387 هـ، دانشنامه کلام اسلامی، قم، موسسه امام صادق(ع).
صادقى تهرانى، محمد، 1419 هـ، البلاغ، ایران – قم، مکتبة محمد الصادقی الطهرانی.
صمیمی، مینو، 1382ش، محمد در اروپا، ترجمه:عباس مهرپویا، تهران-ایران، اطلاعات.
الطباطبایى، محمدحسین، 1390 هـ، المیزان فی تفسیر القرآن، لبنان - بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسى، فضل بن حسن، 1372ش، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو.
طبرى، محمد بن جریر، 1412 هـ، جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة.
الطوسى، محمد بن حسن، بیتا، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
عاملی، سید جعفر مرتضی، 1426 ق، الصحیح من سیرة النبی الأعظم، قم، دار الحدیث.
عبدالمحمدی، حسین، 1394ش، مستشرقان و پیامبر اعظم، قم، نشر المصطفی.
فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى،1418هـ. علم الیقین، قم، انتشارات بیدار.
توماس، میشل، کلام مسیحی، 1381ش، ترجمه: حسین توفیقی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
قطب، سید، 1425 هـ، فى ظلال القرآن، لبنان – بیروت، دار الشروق.
کونگ، هانس، 1389ش، زن در مسیحیت، ترجمه: طیبه مقدم؛ حمید بخشنده، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب.
لیمن، الیور، 2006م، دایرة المعارف قرآن، لندن-نیویورک، گروه تیلور و فرانسیس.
مصطفی، عادل،2007م، المغالطات المنطقیة، قاهره، مجلس الاعلی للثقافة.
قاسمى، جمالالدین، 1418هـ، تفسیر القاسمی المسمى بمحاسن التأویل، دار الکتب العلمیة، لبنان - بیروت، منشورات محمد علی بیضون.
معرفت، محمدهادی،1428هـ، التمهید فی علوم القرآن، قم، موسسه التمهید.
مکارم شیرازى، ناصر،1371ش، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتبالإسلامیة.
ناس، جان بایر، 1354ش، تاریخ جامع ادیان، تصحیح: حکمت، علی اصغر، تهران، انتشارات پیروز.
النجفی الجواهری، الشیخ محمد حسن، بیتا، جواهر الکلام، محقق: قوچانی، عباس، دار إحیاء التراث.
ویور، مری جو ، 1381ش، درآمدی به مسیحیت، ترجمه: حسن قنبری، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
مجلات
رحیمی، محمد رضا؛ همامی، عباس، 1397ش، «تثلیث در عهد جدید و نگاه قرآن در این زمینه»، فصلنامه مطالعات قرآنی،سال9، شماره35، صص209-245
غلامی، عبدالله؛ محمدیاری، مریم، 1395ش، «دفاع از قرآن در برابر کاربرد اصطلاح محمدیسم»، مجله قرآن پژوهی خاورشناسان (قرآن و مستشرقان) - شماره 21، دوره11
The Holy Quran
Ibn Ashour, Muhammad Tahir, Tafsir al-Tahrir wa al-Tanwir, Institute of Arabic History, Lebanon – Beirut, 1420 AH.
Ibn Kathir, Abu al-Fida 'Ismail Ibn Umar, Miracles of the Prophet, research: Sayyid Ibrahim Amin Muhammad, Al-Muftaba Al-Tawfiqiya.
Ibn Kathir, Abu al-Fida 'Ismail Ibn Umar, Tafsir Al-Quran Al-Azeem, Beirut, Dar Al-Kitab Al-Alamiya, Publications of Muhammad Ali bayzon, 1419 AH.
Ibn Abi Hatim, Abdul Rahman Ibn Muhammad, Tafsir Al-Quran Al-Azeem, Saudi Arabia - Riyadh, Nizar Mustafa Al-Baz Library, 1419 AH.
The Gospel of Jesus Christ, New Millennium Translation, misplaced.
Al-Bukhari, Sahih Al-Bukhari, Muhammad ibn Isma'il, researcher: Muhammad Zuhair ibn Nasser al-Nasser, Dar Tawq al-Najat, 1422 AH.
Al-Bayhaqi, Abu Bakr, Proofs of Prophethood, Researcher: d. Abd al-Muati Qalaji, Dar al-Kitab al-Alamiya, Dar al-Rayyan for inheritance, 1408 AH - 1988 AD.
Torah, translation: Mashaallah Rahmanpour; Rabbi Mash Zargari, Tehran, Iranian Jewish Association, 1364 SH.
Al-Khalidi, Salah Abdel-Fattah, Victory for the Qur'an: Digesting the “Furqan” in front of the Realities of the Qur’an, Amman-Jordan, Al-Fursan Foundation, 2005.
Al-Khoei, Sayyid Abu al-Qasim al-Musawi, Al-Bayan fi Tafsir al-Qur’an, Qom, The Imam al-Khoei Revival Foundation. 1430 AH.
- Al-Zarkashi, Badr al-Din, al-Burhān fi ulūm al-Qurʼān, the investigator: Muhammad Abu al-Fadl Ibrahim, House of Revival of Arab Books, 1376 AH.
Subhani, Jaafar, the Islamic scholastic theology, Qom, founded by Imam Sadiq (peace be upon him), 1387 AH.
Sadiqi Tehrani, Muhammad, Al-Balagh on Interpretation of the Qur’an with the Qur’an, Iran - Qom, Muhammad al-Sadiqi al-Tahranit Library, 1419 AH.
S Samimi, Minoo, Mohammad (PBUH) in Europe, translated by Abbas Mehrpooya, Tehran-Iran, Etlaat, 1382 AS.
Al-Tabataba'i, Muhammad Hussein, Tafsir al-Mizan, Lebanon - Beirut, Al-A'lami Foundation for Publications, 1390 AH.
Tabarsi, Fadl Ibn Hassan, Majma' al-Bayan, Tehran, Nasser Khosrow, 1372 AS.
Tabari, Muhammad ibn Jarir, Jāmiʿ al-bayān ʿan taʾwīl āy al-Qurʾān,Lebanon - Beirut, Dar al-Ma'rifah, 1412 AH.
Al-Tusi, Muhammad ibn Hassan, Al-Tibbyan Fi Tafsir al-Quran, Lebanon - Beirut, Dar Al-Ihyaa Al-Tarath Al-Arabi.
Ameli, Sayyid Ja'far Murtadha, Al-Sahih Men Sirat Al-Nabi Al-Azam, Qom, Dar al-Hadith, 1426 AH-1385 AS.
Abdul Mohammadi, Hussein, Orientalists and the Great Prophet, Qom-Iran, Mustafa Translation and Publishing Center, 1394 AS.
Faiz Kashani, Mohammad Ibn Shah Morteza, Elm-ol Yaghin, researcher: Mohsen Bidarfar, Qom, Bidar Publications, 1418 AH.
Thomas, Michel, Christian Theology, translated by Hossein Tawfiqi, Qom, Center for the Study and Research of Religions and Beliefs, 1381 AS.
Qutb, Sayyid, in the shadow of the Qur'an, Beirut, Dar al-Shorouq, 1425 AH.
Kung, Hans, Woman in Christianity, translated by Tayebeh Moghaddam; Hamid Bakhshandeh, Qom, University of Religions and Religions, 1389 AS.
Lyman, Oliver, Encyclopedia of the Qur'an, London-New York, Taylor & Francis Group, 2006.
Mustafa, Adel, Logical Fallacies, Cairo, Supreme Council for Culture, 2007.
Qasemi, Jamal al-Din, Tafsir al-Qasimi (Mahasin al-Tawwil), Dar al-Kitab al-Alamiya, Lebanon - Beirut, Publications of Muhammad Ali Baidun, 1418 AH.
Ma'refat, Mohammad Hadi, Al-Tamheed Fi Uloom Al-Quran, Qom, Al-Tamheed Publishing Cultural Institute, 1428 AH.
Makarem Shirazi, Nasser, Tafsir Nomoneh, Tehran, Islamic Library, 1371 AS.
Nas, John Bayer, Comprehensive History of Religions, Edited by Ali Asghar Hekmat, Tehran, Pirooz Publications,1354 AS.
Al-Najafi Al-Jawahiri, Sheikh Muhammad Hassan, Jawahir Al-Kalam, Researcher: Quchani, Abbas, Dar Al-Ihya Al-Tarath.
Weaver, Mary Joe, An Introduction to Christianity, translated by Hassan Ghanbari, Qom, Center for the Study and Research of Religions and Beliefs, 1381 AS.
Journals
Rahimi, Mohammad Reza; Homami, Abbas, "Trinity in the New Testament and the view of the Qur'an in this regard", Quarterly Journal of Quranic Studies, Volume 9, Number 35,1397 AS.
Ghulami, Abdullah; Mohammadyari, Maryam, "Defending the Qur'an against the use of the term Muhammadism", Journal of Quranic Studies of Orientalists (Quran and Orientalists), No. 21, Vol 11, 2016.
_||_قرآن کریم
ابنعاشور، محمدطاهر، 1420 هـ، تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن عاشور، لبنان – بیروت، مؤسسة التاریخ العربی.
ابن کثیر، أبو الفداء إسماعیل بن عمر، بیتا، معجزات النبی -صلى الله علیه وسلم- من کتاب البدایة والنهایة لابن کثیر، تحقیق: السید إبراهیم أمین محمد، المکتبة التوفیقیة.
...............................،1419هـ، تفسیر القرآن العظیم، لبنان - بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون.
ابنابىحاتم، 1419 هـ، تفسیر القرآن العظیم، ریاض، مکتبة نزار مصطفى الباز.
انجیل عیسی مسیح، بیتا، ترجمه هزاره ی نو، بیجا.
البخاری،1422هـ، صحیح البخاری، محمد بن إسماعیل أبو عبدالله البخاری الجعفی، المحقق: محمد زهیر بن ناصر الناصر، دار طوق النجاة.
البیهقی، أبو بکر، 1408 هـ - 1988 م، دلائل النبوة، المحقق: د. عبد المعطی قلعجی، دار الکتب العلمیة، دار الریان للتراث.
تورات،1364ش، ترجمه:ماشاءالله رحمان پور؛خاخام مشه زرگری، تهران، انجمن کلیمیان.
الخالدی، صلاح عبد الفتاح، 2005م، الانتصار للقرآن:تهافت «فرقان» متنبیء لامریکان أمام حقائق القران، عمان-اردن، مؤسسة الفرسان.
الخوئی، السیّد أبو القاسم الموسوی،1430 هـ، البیان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسة احیاء آثار الامام الخویی.
- الزرکشی، بدرالدین، 1376 هـ - 1957 م، البرهان فی علوم القرآن، المحقق: محمد أبو الفضل إبراهیم، دار إحیاء الکتب العربیة.
سبحانی، جعفر، 1387 هـ، دانشنامه کلام اسلامی، قم، موسسه امام صادق(ع).
صادقى تهرانى، محمد، 1419 هـ، البلاغ، ایران – قم، مکتبة محمد الصادقی الطهرانی.
صمیمی، مینو، 1382ش، محمد در اروپا، ترجمه:عباس مهرپویا، تهران-ایران، اطلاعات.
الطباطبایى، محمدحسین، 1390 هـ، المیزان فی تفسیر القرآن، لبنان - بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسى، فضل بن حسن، 1372ش، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو.
طبرى، محمد بن جریر، 1412 هـ، جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة.
الطوسى، محمد بن حسن، بیتا، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
عاملی، سید جعفر مرتضی، 1426 ق، الصحیح من سیرة النبی الأعظم، قم، دار الحدیث.
عبدالمحمدی، حسین، 1394ش، مستشرقان و پیامبر اعظم، قم، نشر المصطفی.
فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى،1418هـ. علم الیقین، قم، انتشارات بیدار.
توماس، میشل، کلام مسیحی، 1381ش، ترجمه: حسین توفیقی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
قطب، سید، 1425 هـ، فى ظلال القرآن، لبنان – بیروت، دار الشروق.
کونگ، هانس، 1389ش، زن در مسیحیت، ترجمه: طیبه مقدم؛ حمید بخشنده، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب.
لیمن، الیور، 2006م، دایرة المعارف قرآن، لندن-نیویورک، گروه تیلور و فرانسیس.
مصطفی، عادل،2007م، المغالطات المنطقیة، قاهره، مجلس الاعلی للثقافة.
قاسمى، جمالالدین، 1418هـ، تفسیر القاسمی المسمى بمحاسن التأویل، دار الکتب العلمیة، لبنان - بیروت، منشورات محمد علی بیضون.
معرفت، محمدهادی،1428هـ، التمهید فی علوم القرآن، قم، موسسه التمهید.
مکارم شیرازى، ناصر،1371ش، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتبالإسلامیة.
ناس، جان بایر، 1354ش، تاریخ جامع ادیان، تصحیح: حکمت، علی اصغر، تهران، انتشارات پیروز.
النجفی الجواهری، الشیخ محمد حسن، بیتا، جواهر الکلام، محقق: قوچانی، عباس، دار إحیاء التراث.
ویور، مری جو ، 1381ش، درآمدی به مسیحیت، ترجمه: حسن قنبری، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
مجلات
رحیمی، محمد رضا؛ همامی، عباس، 1397ش، «تثلیث در عهد جدید و نگاه قرآن در این زمینه»، فصلنامه مطالعات قرآنی،سال9، شماره35، صص209-245
غلامی، عبدالله؛ محمدیاری، مریم، 1395ش، «دفاع از قرآن در برابر کاربرد اصطلاح محمدیسم»، مجله قرآن پژوهی خاورشناسان (قرآن و مستشرقان) - شماره 21، دوره11
The Holy Quran
Ibn Ashour, Muhammad Tahir, Tafsir al-Tahrir wa al-Tanwir, Institute of Arabic History, Lebanon – Beirut, 1420 AH.
Ibn Kathir, Abu al-Fida 'Ismail Ibn Umar, Miracles of the Prophet, research: Sayyid Ibrahim Amin Muhammad, Al-Muftaba Al-Tawfiqiya.
Ibn Kathir, Abu al-Fida 'Ismail Ibn Umar, Tafsir Al-Quran Al-Azeem, Beirut, Dar Al-Kitab Al-Alamiya, Publications of Muhammad Ali bayzon, 1419 AH.
Ibn Abi Hatim, Abdul Rahman Ibn Muhammad, Tafsir Al-Quran Al-Azeem, Saudi Arabia - Riyadh, Nizar Mustafa Al-Baz Library, 1419 AH.
The Gospel of Jesus Christ, New Millennium Translation, misplaced.
Al-Bukhari, Sahih Al-Bukhari, Muhammad ibn Isma'il, researcher: Muhammad Zuhair ibn Nasser al-Nasser, Dar Tawq al-Najat, 1422 AH.
Al-Bayhaqi, Abu Bakr, Proofs of Prophethood, Researcher: d. Abd al-Muati Qalaji, Dar al-Kitab al-Alamiya, Dar al-Rayyan for inheritance, 1408 AH - 1988 AD.
Torah, translation: Mashaallah Rahmanpour; Rabbi Mash Zargari, Tehran, Iranian Jewish Association, 1364 SH.
Al-Khalidi, Salah Abdel-Fattah, Victory for the Qur'an: Digesting the “Furqan” in front of the Realities of the Qur’an, Amman-Jordan, Al-Fursan Foundation, 2005.
Al-Khoei, Sayyid Abu al-Qasim al-Musawi, Al-Bayan fi Tafsir al-Qur’an, Qom, The Imam al-Khoei Revival Foundation. 1430 AH.
- Al-Zarkashi, Badr al-Din, al-Burhān fi ulūm al-Qurʼān, the investigator: Muhammad Abu al-Fadl Ibrahim, House of Revival of Arab Books, 1376 AH.
Subhani, Jaafar, the Islamic scholastic theology, Qom, founded by Imam Sadiq (peace be upon him), 1387 AH.
Sadiqi Tehrani, Muhammad, Al-Balagh on Interpretation of the Qur’an with the Qur’an, Iran - Qom, Muhammad al-Sadiqi al-Tahranit Library, 1419 AH.
S Samimi, Minoo, Mohammad (PBUH) in Europe, translated by Abbas Mehrpooya, Tehran-Iran, Etlaat, 1382 AS.
Al-Tabataba'i, Muhammad Hussein, Tafsir al-Mizan, Lebanon - Beirut, Al-A'lami Foundation for Publications, 1390 AH.
Tabarsi, Fadl Ibn Hassan, Majma' al-Bayan, Tehran, Nasser Khosrow, 1372 AS.
Tabari, Muhammad ibn Jarir, Jāmiʿ al-bayān ʿan taʾwīl āy al-Qurʾān,Lebanon - Beirut, Dar al-Ma'rifah, 1412 AH.
Al-Tusi, Muhammad ibn Hassan, Al-Tibbyan Fi Tafsir al-Quran, Lebanon - Beirut, Dar Al-Ihyaa Al-Tarath Al-Arabi.
Ameli, Sayyid Ja'far Murtadha, Al-Sahih Men Sirat Al-Nabi Al-Azam, Qom, Dar al-Hadith, 1426 AH-1385 AS.
Abdul Mohammadi, Hussein, Orientalists and the Great Prophet, Qom-Iran, Mustafa Translation and Publishing Center, 1394 AS.
Faiz Kashani, Mohammad Ibn Shah Morteza, Elm-ol Yaghin, researcher: Mohsen Bidarfar, Qom, Bidar Publications, 1418 AH.
Thomas, Michel, Christian Theology, translated by Hossein Tawfiqi, Qom, Center for the Study and Research of Religions and Beliefs, 1381 AS.
Qutb, Sayyid, in the shadow of the Qur'an, Beirut, Dar al-Shorouq, 1425 AH.
Kung, Hans, Woman in Christianity, translated by Tayebeh Moghaddam; Hamid Bakhshandeh, Qom, University of Religions and Religions, 1389 AS.
Lyman, Oliver, Encyclopedia of the Qur'an, London-New York, Taylor & Francis Group, 2006.
Mustafa, Adel, Logical Fallacies, Cairo, Supreme Council for Culture, 2007.
Qasemi, Jamal al-Din, Tafsir al-Qasimi (Mahasin al-Tawwil), Dar al-Kitab al-Alamiya, Lebanon - Beirut, Publications of Muhammad Ali Baidun, 1418 AH.
Ma'refat, Mohammad Hadi, Al-Tamheed Fi Uloom Al-Quran, Qom, Al-Tamheed Publishing Cultural Institute, 1428 AH.
Makarem Shirazi, Nasser, Tafsir Nomoneh, Tehran, Islamic Library, 1371 AS.
Nas, John Bayer, Comprehensive History of Religions, Edited by Ali Asghar Hekmat, Tehran, Pirooz Publications,1354 AS.
Al-Najafi Al-Jawahiri, Sheikh Muhammad Hassan, Jawahir Al-Kalam, Researcher: Quchani, Abbas, Dar Al-Ihya Al-Tarath.
Weaver, Mary Joe, An Introduction to Christianity, translated by Hassan Ghanbari, Qom, Center for the Study and Research of Religions and Beliefs, 1381 AS.
Journals
Rahimi, Mohammad Reza; Homami, Abbas, "Trinity in the New Testament and the view of the Qur'an in this regard", Quarterly Journal of Quranic Studies, Volume 9, Number 35,1397 AS.
Ghulami, Abdullah; Mohammadyari, Maryam, "Defending the Qur'an against the use of the term Muhammadism", Journal of Quranic Studies of Orientalists (Quran and Orientalists), No. 21, Vol 11, 2016.