کاوشهایی از نشانه‌های زیباشناختی در آیات قرآن کریم (مطالعه موردی قسم و کاربردهای موضوعی آن)
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی
مهرداد آقائی
1
,
مرضیه زارع زردینی
2
1 - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: قرآن کریم, علم نحو, علم بلاغت, زیباشناسی, اسالیب قسم,
ملخص المقالة :
قرآن کریم با داشتن عنوان الکتاب متضمن مباحث مهم و ارزشمندی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در زندگی انسان دخیل است. از جمله مباحثی که خداوند در قرآن کریم به آن پرداخته است، مبحث قسم و مباحث مربوط به آن است. اسلوب قسم به عنوان یکی از اسالیب پربسامد در قرآن کریم، یکی از شیوه‌های تأکید و استوارسازی سخن است که خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن کریم مواردی از قسم را ذکر کرده که نشانگر ارتباط ویژه بین یاد کننده قسم(خداوند) و آنچه که بدان قسم یاد شده، است. هر چه شأن و مقام یادکننده قسم بالاتر باشد حکایت از اهمیت بالای آن موضوع دارد. از منظر علمای نحو قسم جمله-ای است که با آن خبر مورد تأکید قرار می‌گیرد. از جمله نتایج پژوهش اینکه در آیاتی که به ذات اقدس الهی قسم یاد شده، هدف از این قسم، فرستادن رسولان الهی جهت اتمام حجت است. قسم در چنین آیاتی در قالب روایت و داستان‌گونه بیانگر جلوه زیبایی کاربرد قسم در قرآن است. میزان به‌کارگیری عناصر تأکید که قسم برجسته‌ترین نوع آن است، با توجه به عوامل پیرامونی متفاوت است و این نشان دهنده زیباشناسی قسم در آیات قرآن است و آن چیزی که به آن قسم یاد می‌شود باید ارجمندتر و شریفتر از آن چیزی باشد که به خاطر آن قسم یاد می‌شود.
