بررسی کرامات امام علی(ع) در اشعار مولانا جلال الدین بلخی
الموضوعات :غلامعلی آریا 1 , وحیده داداش زاده 2
1 - استاد ادیان و عرفان، دانشکده الهیات، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشجوی دکترای ادیان و عرفان، دانشکده الهیات، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
کرامات و معجزات از جمله مباحث مطرح در آثار ادیبان و شاعران پارسی گوی بوده است. از زمانی که سنایی عرفان را به طور عملی وارد شعر نمود و زمینه برای ظهور عرفا و شاعران بزرگ فراهم شد، شعر به عنوان تجلی‌گاه خصال و کرامات شخصیت‌های بزرگ دینی و ملی گردید. در این بین جایگاه امام علی(ع) به عنوان شخصیتی دینی و مذهبی غیر قابل انکار است. مأثورات عرفانی امام علی(ع) در آثار عرفا و شعرا منبع الهامات شعری و نویسندگی این گروه از جامعه گردید. مولانا به عنوان یکی از عرفا و شعرا برجسته در نضج و گسترش عرفان اسلامی نقش بی‌بدیلی ایفا نموده است و بررسی آثار وی برای درک بهتر ظرایف این عرصه می‌تواند راهگشا باشد. این مقاله در صدد است، به روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی کرامات امام علی(ع) در آثار مولانا جلال الدین رومی بپردازد. این پژوهش بر آن است که نشان دهد که علی‌رغم سنی مذهب بودن مولانا، وی ارادت خالصانه‌ای نسبت به امام علی(ع) داشته و همواره از کرامات ایشان در اشعار و فحوای کلامش یاد کرده است.
قرآن کریم.
نهج البلاغه. ترجمه محمد دشتی.
ابن شاذان قمی، أبوالفضل شاذان بن جبرئیل. 1363ش، الفضائل، قم: رضی.
ابن شعبه، حسن بن علی. 1381ش، تحف العقول، ترجمه بهراد جعفری، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ابن منظور. 1414ق، لسان العرب، ج ۳، چاپ سوم، بیروت: دار صادر.
آریا، غلامعلی. 1379ش، مقالات برتر همایش، نمای امام علی(ع) در سیمای تاریخ، زیر نظر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، شماره 20.
آریا، غلامعلی. 1381ش، کلیاتی در مبانی عرفان و تصوف، تهران: انتشارات پایا.
آریا، غلامعلی. 1383ش، طریقه چشتیه در هندو پاکستان، تهران: انتشارات پایا.
اصغری نژاد، محمد. 1390ش، جانشینان پیامبر(ص) از دیدگاه دانشمندان اهل سنت، تهران: نشر ابصار.
اصفهانی، ابونعیم. بی‌تا، حلیة الأولیاء و طبقات الأصفیاء، محقق/ مصحح محمد رضا شفیعی کدکنی، قاهره: انتشارات دار ام القرا للطباعه والنشر.
امینی. 1409ق، الغدیر، تهران: مؤسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة.
انصاری، خواجه عبدالله. 1379ش، شرح منازل السائرین، به کوشش عبدالرزاق کاشانی، تهران: بی نا.
حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله.1420ق، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق حمدی الدمرداش محمد، مکه: المکتبة العصریة.
سعدی شیرازی، شیخ مصلح الدین. 1396ش، کلیات سعدی، مصحح محمد علی فروغی، تهران: انتشارات اشارات طلایی.
سلمی،ابو عبدالرحمن.1960م، طبقات صوفیه، به کوشش یوهانس پدرسن، لیدن.
شجاعی، محمد. 1379ش، خواب و نشان‌های آن، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
الشیبی، کامل مصطفی. 1359ش، تشیع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجری، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران: امیرکبیر.
شیخ صدوق. بی تا، علل الشرایع، ج 1، قم: مکتبة الداوری.
شیرازی، محمد معصوم(معصوم علیشاه). 1382ش، طرایق الحقایق، مصحح: محمد جعفر محبوب، تهران: انتشارات سنایی.
شیمل، آنه ماری. 1384ش، ابعاد عرفانی اسلام، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
عطار نیشابوری، فریدالدین. 1380ش، تذکرة الأولیاء، تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: انتشارات صفی علیشاه.
علامه مجلسی. 1404ق، بحار الأنوار، ج 26، بیروت: مؤسسة الوفاء.
قشیری، عبدالکریم. 1385ش، رساله قشیریه(ترجمه)، محقق: بدیع الزمان فروزانفر، تهران: نشر علمی و فرهنگی.
قیصری، ابن محمود. بی تا، شرح فصوص الحکم، به کوشش سید جلال الدین آشتیانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
کاشانی، عز الدین محمود. 1372ش، مصباح الهدایة ومفتاح الکفایة، مصحح: جلال الدین همایی، تهران: انتشارات مؤسسه نشر هما.
گیلانی، عبد القادر. 1428ق، سر الأسرار ومظهر الأنوار، محقق/ مصحح: احمد فرید المزیدی، بیروت: دار الکتب العلمیه.
مستملی بخاری، اسماعیل ابو عبدالرحمن. 1363ش، شرح التعرف لمذهب التصوف، محقق: محمد روشن، تهران: انتشارات اساطیر.
مکارم شیرازی، ناصر. 1374ش، تفسیر نمونه، ج 3، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر. 1380ش، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مولوی، جلال الدین محمد. 1373ش، مثنوی معنوی، محقق: توفیق سبحانی، تهران: نشر سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
مولوی، جلال الدین محمد. 1383ش،دیوان کبیر شمس، محقق/ مصحح: بدیع الزمان فروزانفر، تهران: انتشارات طلایه.
مولوی، جلال الدین محمد. 1386ش، فیه ما فیه، محقق: بدیع الزمان فروزانفر، تهران: انتشارات نگاه.
نوشاهی، سید شریف احمد شرافت. 1399ق، شریف التواریخ، بی جا: اداره معارف نوشاهیه.
_||_
The Holy Quran.
Nahjolbalagheh. Translated by Mohammad Dashti.
Ibn Shazan Qomi, Abu al-Fazl Shazan Ibn Jibreil. 1984, Al-Fazael, Qom: Razi.
Ibn Shuba, Hassan Ibn Ali 2002, Tahf Al-Oghul, translated by Behrad Jafari, Tehran: Islamic Bookstore.
Ibn Manzoor. 1414 AH, Arabic language, vol. 3, third edition, Beirut: Dar Sader.
Aria, Gholam Ali 2000, Top Papers of the Conference, View of Imam Ali (AS) in History, under the supervision of Islamic Azad University, North Tehran Branch, No. 20.
Aria, Gholam Ali 2002, Generalities in the Principles of Mysticism and Sufism, Tehran: Paya Publications.
Aria, Gholam Ali 2004, Chishtiyeh method in Hindu Pakistan, Tehran: Paya Publications.
Asghari Nejad, Mohammad 2011, the successors of the Prophet (PBUH) from the perspective of Sunni scholars, Tehran: Absar Publishing.
Esfahani, Abu Naeem, Bita, Haliya Al-Owliya wa Tabaqat Al-Al-Asfiya, researcher /editor Mohammad Reza Shafi'i Kadkani, Cairo: Dar Umm Al-Qara Leltabae Valnashr Publications for printing and publishing.
Amini. 1409 AH, Al-Ghadir, Tehran: Al-Base Foundation, Department of Islamic Studies.
Ansari, Khawaja Abdullah 2000, Description of the houses of others, by the effort of Abdolrazaq Kashani, Tehran: Bina.
Hakem Neyshabur, Muhammad ibn Abdullah. Al-Mostadrak Ala Al-Sahihin, Research by Hamdi Al-Damrash Mohammad, Makeh: Al-Maktaba Al-Asriya
Saadi Shirazi, Sheikh Moslehuddin. 2017, Saadi Generalities, edited by Mohammad Ali Foroughi, Tehran: Golden Signs Publications.
Salmi, Abu Abdul Rahman. 1960, Sufi classes, by Johannes Pedersen, Leiden.
Shojaei, Mohammad 2000, Dream and its Signs, Tehran: Publications of the Cultural Institute of Contemporary Knowledge and Thought.
Al-Shaybi, Kamel Mostafa. 1980, Shiism and Sufism until the beginning of the twelfth century AH, translated by Alireza Zakavati Qaragazloo, Tehran: Amirkabir.
Sheikh Saduq. Bi Ta, Causes of Sharia, vol. 1, Qom: Maktaba al-Dawari.
Shirazi, Mohammad Masoom (Masoom Alisha). 2003, The Methods of Facts, edited by Mohammad Jafar Mahboob, Tehran: Sanai Publications.
Shimmel, Anne Marie. 2005, Mystical Dimensions of Islam, translated by Abdolrahim Gavahi, Tehran: Islamic Culture Publishing Office.
Attar Neyshabouri, Fridaldin. 2001, Tazkerat al-Owliya, edited by Reynold Nicholson, Tehran: Safi Alisha Publications.
Allameh Majlisi. 1404 AH, Bahar Al-Anvar, vol. 26, Beirut: Al-Wafa Foundation.
Qashiri, Abdul Karim 2006, Qashirieh treatise (translation), researcher: Badi-ol-Zaman Forouzanfar, Tehran: Scientific and cultural publication. Qeisari, Ibn Mahmud Bi Ta, Sharh Fusus al-Hakam, by Seyyed Jalaluddin Ashtiani, Qom: Islamic Propaganda Office.
Kashani, Izz al-Din Mahmud 1993, Mesbah Al-Hedaya and Meftah Al-Kifaya, edited by Jalaluddin Homayi, Tehran: Homa Publishing Institute Publications.
Gilani, Abdul Qadir 1428 AH, the secret of the mysteries and the manifestation of the lights, researcher /editor: Ahmad Farid Al-Mazidi, Beirut: Dar Al-Kitab Al-Almiye
Mostamli Bokhari, Ismail Abu Abdul Rahman. 1984, Explanation of the definition of religion of Sufism, researcher: Mohammad Roshan, Tehran: Asatir Publications.
Makarem Shirazi, Nasser. 1995, Sample Interpretation, Volume 3, Tehran: Islamic Bookstore. Makarem Shirazi, Nasser. 2001, Sample Interpretation, Tehran: Islamic Bookstore.
Movlavi, Jalaluddin Mohammad 1994, Masnavi Manavi, Researcher: Tawfiq Sobhani, Tehran: Publishing of Organization of the Ministry of Islamic Guidance.
Rumi, Jalaluddin Mohammad 2004, Divan-e Kabir Shams, researcher /editor: Badi-ol-Zaman Forouzanfar, Tehran: Talaieh Publications.
Movlavi, Jalaluddin Mohammad 2007, Researcher: Badie Al-Zaman Forouzanfar, Tehran: Negah Publications. Noshahi, Seyed Sharif Ahmad Sharafat. 2020, Sharif Al-Tawarikh, Bija: Nowshahieh Education Department.
