بازتاب‌هایی از کتاب مقدس در اشعار سهراب سپهری
الموضوعات :
1 - استادیار رشته زبان و ادبیات فارسی پیام نور مرکز خوانسار
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
سهراب سپهری(1307-1359) از شاعران برجسته معاصر است که در کنار دین اسلام، با سایر ادیان نیز آشنایی داشته است و همین آشنایی، شعر او را سرشار از تلمیحات متعدد و متنوع کرده است. بررسی تلمیحات در اشعار سپهری، نشان دهنده آشنایی او با ادیان مختلف است. این آشنایی را می توان مرهون مطالعات مداوم او در این خصوص و نیز مسافرت های فراوان او به کشورهای مختلف دانست. یکی از خاستگاه های عمده تلمیحات در شعر سپهری، کتاب مقدس عهد عتیق(تورات) و عهد جدید(انجیل) است. بسامد این تلمیحات در مجموعه های نخستین، اندک است و به تدریج افزونی می یابد. بیش‌ترین تلمیحات به کتاب مقدس در مجموعه های مسافر و حجم سبز آمده است. تلمیحات به تورات نسبت به تلمیحات به انجیل، بسامد بیش‌تری دارد. اغلب این تلمیحات، تلمیحاتی مضمر و با وابسته های اندک هستند. بیش‌ترین بازتاب کتاب مقدس در اشعار سپهری، مربوط به داستان آدم و حوّا و خوردن میوه ممنوعه است. هدف از این مقاله که به روش اسنادی و تحلیل محتوا انجام گرفته است، بررسی و تحلیل تلمیحات به کتاب مقدس در هشت کتاب سهراب سپهری است.
قرآن کریم.
کتاب مقدس.
اقبال، فرزاد. 1386ش، «نقش تلمیح در اشعار سهراب(صفای باغ اساطیر)»، کیهان فرهنگی، فروردین و اردیبهشت 1386، شماره 246-247، صص 48-53.
اقبال، فرزاد. 1387ش، «من مسلمانم(گرایشات دینی در اشعار سهراب سپهری)»، کیهان فرهنگی، اردیبهشت 1387، شماره 359، صص 64-65.
اقبال، فرزاد. 1388ش، شرحه شرحه(شرح اشعار سهراب سپهری)، تهران: انجمن قلم ایران.
حسینی، صالح. 1375ش، نیلوفر خاموش(نظری به شعر سهراب سپهری)، چاپ چهارم، تهران: انتشارات نیلوفر.
خزائلی، محمد. 1389ش، اعلام قرآن، چاپ هشتم، تهران: امیرکبیر.
سپهری، سهراب. 1370ش، اتاق آبی به همراه دو نوشته دیگر، تهران: سروش.
سپهری، سهراب. 1384ش، هشت کتاب، تهران: مروارید.
شریفیان، مهدی و یوسف داربیدی. 1386ش، «بررسی سمبلهای سیب، کبوتر، گل سرخ و نیلوفر در اشعار سهراب سپهری»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شهید باهنر کرمان، شماره 21(پیاپی 18).
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1390ش، با چراغ و آینه(در جست‌وجوی ریشههای تحول شعر معاصر ایران)، تهران: سخن.
شمیسا، سیروس. 1382ش، نگاهی به سپهری، چاپ نهم، تهران: صدای معاصر.
شمیسا، سیروس. 1389ش، فرهنگ تلمیحات، چاپ دوم، تهران: میترا.
شوالیه، ژان و آلن گربران. 1382ش، فرهنگ نمادها، ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
محمدی، محمدحسین. 1385ش، فرهنگ تلمیحات شعر معاصر، چاپ دوم، تهران: میترا.
مقدادی، بهرام. 1377ش، تحلیل و گزیده شعر سهراب سپهری، تهران: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی پایا.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. 1385ش، تفسیر نمونه، چاپ سی و دوم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
هاکس، جیمز. 1383ش، قاموس کتاب مقدس، چاپ دوم، تهران: اساطیر.
وحیدیان کامیار، تقی. 1383ش، بدیع از دیدگاه زیباییشناسی، تهران: سمت.
یاحقی، محمد جعفر. 1386ش، فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیات فارسی، تهران: فرهنگ معاصر.
_||_
Quran.
Bible.
Eghbal, Farzad (1388) Sharhe Sharhe, Tehran: Ghalame Iran.
Eghbal, Farzad (1386) allusion in Sepehri’s poetry, Keyhane farhangi, No. 246-247, pp. 48-53.
Eghbal, Farzad (1387) I’m muslim, Keyhane farhangi, No. 359, pp. 64-65.
Hoseini, Saleh (1375) Nilufar-e khamush, ed. 4, Tehran: nilufar.
Khazaeli, Mohammad (1389) A’lam-e Quran, ed. 8, Tehran: Amir kabir.
Sepehri, Sohrab (1370) Blue Room, Tehran: Sorush.
Sepehri, Sohrab (1384) Eight-books, Tehran: Morvarid.
Sharifiyan, Mehdi; Darbidi, yosof (1386) “review of apple, bird, Red flower and nilufar in Sepehri’s poetry”, magazine of University of Kerman, No. 21.
Shafiee Kadkani, Mohammadreza (1390) With lamp and mirror, Tehran: Sokhan.
Shamisa, Sirus (1389) Encyclopedia of allusions, ed. 2, Tehran: Mitra.
Shamisa, Sirus (1382) A look on Sepehri, ed. 9, Tehran: Seday-e moaser.
Chevalier, Jean; Alain Gheerbrant (1382) Dictionary of Symbols, translation by Sudabe Fazaeli, Tehran: Jeyhoon.
Mohammadi, Mohammad Hossein (1385) Encyclopedia of allusions in contemporary poetry, ed. 2, Tehran: Mitra.
Meghdadi, Bahram (1377) analyze of Sepehri’s poetry, Tehran: paya.
Makarem Shirazi, Naser and others (1385) Tafsir-e Nemoone, ed. 32, Tehran: dar-ol kotobe eslamiye.
Vahidiyan Kamyar, Taghi (1383) Rhetorical From the erspective of Aesthetics, Tehran: Samt.
Hawkes, James (1383) dictionary of Bible, ed.2, Tehran: Asarir.
Yahaghi, Mohammad Ja’far (1386) dictionary of myths and stories in Persian literary, Tehran: Farhang-e Moaser.
