همسانی‌های شعر حافظ و مرزباننامه
الموضوعات :
مریم حقی
1
(استادیار رشته زبان و ادبیات فارسی پیام نور مرکز خوانسار)
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
شمسالدین محمد حافظ شیرازی شاعر قرن هشتم هجری و یکی از ارکان اصلی شعر و غزل فارسی به شمار می رود. حافظ از شاعرانی است که در سرودن اشعار خود به بسیاری از آثار نظم و نثر پیش از خود نظر داشته است و در لفظ و محتوا از آن‌ها بسیار بهره برده است. یکی از کتاب‌هایی که از وجوه مختلف لفظی و معنایی شباهت فراوانی با اشعار حافظ دارد، مرزباننامه سعدالدین وراوینی است که متعلق به قرن هفتم هجری است. با مطالعه مرزباننامه وراوینی و دقت در آن می‌توان به جنبه‌های مختلف شباهت های لفظی(لغات و ترکیبات) و معنوی میان این کتاب و دیوان حافظ پی برد. وجوه همسانی‌های شعر حافظ و مرزباننامه گونه‌های فراوانی دارد و شامل لغات، الفاظ و تعابیر همسان، ترکیبات اضافی، وصفی و عطفی مشابه و نیز مضامین مشابه است که البته می توان این مشابهت ها را از مقوله مضامین مشترک در ادبیات فارسی به شمار آورد.
استعلامی، محمد. 1383ش، درس حافظ(نقد و شرح غزل‌های حافظ)، دو جلد، چاپ دوم، تهران: سخن.
بهار، محمدتقی. 1370ش، سبکشناسی، جلد سوم، چاپ ششم، تهران: امیرکبیر.
حافظ، شمسالدین محمد. 1375ش، دیوان حافظ، تصحیح و توضیح پرویز ناتل خانلری، جلد دوم، چاپ دوم، تهران: خوارزمی.
حافظ، شمسالدین محمد. 1377ش، دیوان حافظ، به تصحیح علامه قزوینی و دکتر قاسم غنی، به کوشش عبدالکریم جربزهدار، چاپ ششم، تهران: اساطیر.
خرمشاهی، بهاءالدین. 1373ش، حافظنامه، 2 جلد، چاپ ششم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ریاحی، محمد امین. 1368ش، گلگشت، تهران: انتشارات علمی.
صفا، ذبیحالله. 1373ش، تاریخ ادبیات ایران، جلد دوم، چاپ سیزدهم، تهران: فردوس.
نیاز کرمانی، سعید. 1368ش، حافظشناسی، جلد پنجم، چاپ سوم، تهران: پاژنگ.
وراوینی، سعدالدین. 1380ش، مرزباننامه، به کوشش خلیل خطیب رهبر، چاپ هفتم، تهران: صفی علیشاه.
وراوینی، سعدالدین. 1394ش، مرزباننامه، تصحیح محمد روشن، چاپ دوم، تهران: اساطیر.
_||_
Estelami, Mohammad, 2004, Hafez lesson (critique and description of Hafez lyric poems), two volumes, second edition, Tehran: Sokhan.
Bahar, Mohammad Taqi 1991, Stylistics, Volume 3, Sixth Edition, Tehran: Amirkabir.
Hafez, Shamsuddin Mohammad 1996, Hafez Divan, edited and explained by Parviz Natel Khanlari, Volume 2, Second Edition, Tehran: Kharazmi.
Hafez, Shamsuddin Mohammad 1998, Hafez Divan, edited by Allameh Qazvini and Dr. Ghasem Ghani, edited by Abdolkarim Jarbzehdar, sixth edition, Tehran: Asatir.
Khorramshahi, Bahauddin 1994, Haheznameh, 2 volumes, sixth edition, Tehran: Scientific and Cultural Publications.
Riyahi, Mohammad Amin 1989, Golgasht, Tehran: Elmi Publications.
Safa, Zabihollah, 1994, History of Iranian Literature, Volume II, Thirteenth Edition, Tehran: Ferdows. Niaz Kermani, Saeed 1989, Hafez Study, Volume 5, Third Edition, Tehran: Pajeng.
Warawini, Saad al-Din 2001, Marzbanehnameh, by the efforts of Khalil Khatib Rahbar, seventh edition, Tehran: Safi Alishah.
Warawini, Saad al-Din 2015, Marzbannameh, edited by Mohammad Roshan, second edition, Tehran: Asatir.
