کاربرد کهن الگوهای رنگ در مثنوی معنوی بر پایه نظریه یونگ

الموضوعات :

ابو الحسن اسدی ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز)
منصوره تدینی ² (استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز)
ابوالقاسم امیر احمدی ³ (استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز)

تاريخ الإرسال : 07 الأربعاء , شوال, 1442 تاريخ التأكيد : 07 الأربعاء , شوال, 1442 تاريخ الإصدار : 09 الأربعاء , رمضان, 1442

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

یکی از انواع جدید نقد متون ادبی، نقد کهن‌الگویی متون می‌باشد که مبتنی بر نقد روان‌شناختی بوده و بر اساس نظریات کارل گوستاو یونگ، روان‌شناس معروف و معاصر سوئیسی شکل گرفته است. یونگ، فرآورده‌های ناخودآگاه جمعی را، نمونه‌های اولیه، کهن‌الگو می‌نامد که مظاهر مختلفی مانند مادر، پیر خردمند، قهرمان، آنیما، آنیموس، تولد مجدد، سایه و نقاب دارد. بر اساس نظر یونگ صور مثالی به تنهایی محتوایی ندارند بنابراین خود را در قالب نمادهایی در رؤیا و اساطیر به ظهور می‌رسانند. امروزه کهن‌الگو از مباحث اصلی نقد ادبی و به ویژه نقد اسطوره‌ای است و جست‌وجو در نمادهای کهن‌الگویی، از مسائل مورد علاقه پژوهشگران ادبیات عرفانی به شمار می‌آید. از آنجایی که مولانا عارفی است که دارای ذهن نمادگرا بوده و مثنوی را در قالب یک اثر رمزی سروده است که پهنه بیکران نمادهای کهن‌الگویی است و دارای قابلیت بررسی کهن‌الگویی است، لذا در این تحقیق، نمادهای کهن‌الگویی مثنوی معنوی مولانا در طبقه کهن الگوی فرعی و در زیرشاخه رنگ مورد بررسی قرار گرفت.

المصادر:

 

کتابنامه

بیلسکر، ریچارد. 1384ش، یونگ، ترجمه حسین پاینده، تهران: انتشارات طرح نو.

سید حسینی، رضا. 1376ش، مکتب‌های ادبی جهان، جلد اول، تهران: انتشارات نگاه.

شایگان، داریوش. 1381ش، بت‌های ذهنی و خاطره ازلی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات امیرکبیر.

شمیسا، سیروس. 1376ش، داستان یک روح، چاپ سوم، تهران: انتشارات جامی.

شولتز، دوان پی و دیگران. 1387ش، تاریخ روان‌شناسی نوین، ترجمه علی اکبر سیف، چاپ ششم، تهران: انتشارات دوران.

گورین، اِ و دیگران. 1371ش، راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمه زهرا میهن خواه، چاپ اول، تهران: انتشارات اطلاعات.

محمدی آسیابادی، علی. 1387ش، هرمنوتیک و نمادپردازی در غزلیات شمس، تهران: انتشارات سخن.

یونگ، کارل گوستاو. 1371ش، خاطرات، رؤیاها، اندیشه‌ها، ترجمه پروین فرامرزی، چاپ دوم، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

یونگ، کارل گوستاو. 1373ش، روان‌شناسی و کیمیا‌گری، ترجمه پروین فرامرزی، چاپ اول، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

یونگ، کارل گوستاو. 1376ش، چهار صورت مثالی، ترجمه پروین فرامرزی، چاپ دوم، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

یونگ، کارل گوستاو. 1381ش، یوگا، ترجمه جلال ستاری، چاپ دوم، تهران: نشر میترا.

یونگ، کارل گوستاو. 1383ش، انسان و اسطوره‌هایش، ترجمه حسن اکبریان طبری، چاپ اول، تهران: نشر دایره.

یونگ، کارل گوستاو. 1383ش، انسان و سمبول‌هایش، ترجمه محمود سلطانیه، چاپ چهارم، تهران: انتشارات جامی.

یونگ، کارل گوستاو. 1383ش، روان‌شناسی و شرق، ترجمه لطیف صدقیانی، چاپ اول، تهران: انتشارات جامی.

یونگ، کارل گوستاو. 1383ش، ضمیر پنهان، برگردان ابوالقاسم اسماعیل پور، چاپ دوم، تهران: انتشارات کاروان.

یونگ، کارل گوستاو. 1386ش، اسطوره‌ای نو نشانه‌هایی در آسمان، ترجمه جلال ستاری، چاپ اول، تهران: نشر مرکز.

 

مقالات

محمودی، محمدعلی و علی اصغر ریحانی فرد. 1391ش، «تحلیل کهن الگویی حکایت پادشاه و کنیزک مثنوی بر اساس دیدگاه یونگ»، شماره 18، پژوهشنامه ادب غنایی، صص145-166. 

Bibliography

Billsker, Richard. 2005, Jung, translated by Hossein Payendeh, Tehran: Publications of Tarhe No. Seyed Hosseini, Reza 1997, World Literary Schools, Volume One, Tehran: Negah Publications. Shaygan, Dariush. 2002, Mental Idols and Eternal Memory, Fifth Edition, Tehran: Amirkabir Publications.

Shamisa, Sirus. 1997, The Story of a Soul, Third Edition, Tehran: Jami Publications.

Schultz, Duane Pee and others. 2008, History of Modern Psychology, translated by Ali Akbar Seif, sixth edition, Tehran: Doran Publications.

Gorin, A. et al. 1992, Guide to Literary Criticism Approaches, translated by Zahra Mihankhah, first edition, Tehran: Information Publications.

Mohammadi Asiabadi, Ali 2008, Hermeneutics and Symbolism in Shams Ghazals, Tehran: Sokhan Publications.

Jung, Carl Gustav. 1992, Memoirs, Dreams, Thoughts, translated by Parvin Faramarzi, second edition, Mashhad: Astan Quds Razavi Publications.

Jung, Carl Gustav. 1994, Psychology and Alchemy, translated by Parvin Faramarzi, first edition, Mashhad: Astan Quds Razavi Publications.

Jung, Carl Gustav. 1997, four examples, translated by Parvin Faramarzi, second edition, Mashhad: Astan Quds Razavi Publications.

Jung, Carl Gustav. 2002, Yoga, translated by Jalal Sattari, second edition, Tehran: Mitra Publishing. Jung, Carl Gustav. 2004, Man and His Myths, translated by Hassan Akbarian Tabari, first edition, Tehran: Daireh Publishing.

Jung, Carl Gustav. 2004, Man and His Symbols, translated by Mahmoud Soltanieh, fourth edition, Tehran: Jami Publications.

Jung, Carl Gustav. 2004, Psychology and the East, translated by Latif Sedghiani, first edition, Tehran: Jami Publications.

Jung, Carl Gustav. 2004, Hidden Conscience, translated by Abolghasem Esmailpour, second edition, Tehran: Karvan Publications.

Jung, Carl Gustav. 2007, New Myths of Signs in the Sky, translated by Jalal Sattari, first edition, Tehran: Markaz Publishing.

 

Articles

Mahmoudi, Mohammad Ali and Ali Asghar Reyhanifard. 2012, "Archetypal Analysis of the Story of the King and Maid of Masnavi Based on Jung's View", No. 18, Journal of Lyrical Literature, pp. 145-166.