رویارویی سنایی و حافظ با جریان تصوف

الموضوعات :

مطلب غفاری ¹ , رضا حیدری نوری ² , منیژه فلاحی ³

1 - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ایران

تاريخ الإرسال : 26 الأحد , شعبان, 1441 تاريخ التأكيد : 26 الأحد , شعبان, 1441 تاريخ الإصدار : 25 الجمعة , رجب, 1441

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

در این پژوهش تلاش شده است که تشابهات و تفاوت‌های رویکرد سنایی و حافظ در زندگی، شعر و نگرش صوفیانه بررسی شود؛ در اصل تصوف متغیر مستقل، و نحوه مواجهه سنایی و حافظ با آن متغیر وابسته این تحقیق را تشکیل می‌دهد. روح عرفان و معنویت برخاسته از تجربه‌های معنوی در زندگی و آثار هر دو شاعر متجلی است اما گواه صادقی بر انتساب هیچ یک به فرقه‌ها و سلسله‌های رسمی صوفیه یافت نشده و طریقت صوفیانه آن‌ها فرد-محور و مختص به خود آنان بوده و آنان را از سایر اشکال حیات اجتماعی نظیر شاعری و... دور نمی‌کرده است. از محتوای شعر و شیوه زندگی آزادانه آن‌ها نیز می‌توان تمایل به روح و پیام ملامتیه و قلندریه را دریافت کرد. سنایی پیش قراول ورود به موضوعات عرفانی در شعر است و حضور شاعرانه او سبب تحولی در فضای ادبیات فارسی از لحاظ فرم و محتوا شده است.

المصادر:

جامی، عبدالرحمان. 1373ش، نفحات الانس، تصحیح توحیدی پور، تهران: انتشارات محمودی.

حافظ، شمس الدین محمد. 1379ش، دیوان حافظ، تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران: انتشارات زوار.

رزمجو، حسین. 1375ش، انسان آرمانی و کامل، تهران: انتشارات امیرکبیر.

زرین کوب، سید عبدالحسین. 1369ش، جست‌وجو در تصوف ایران، چاپ چهارم، تهران: امیرکبیر.

سجادی، سید ضیاءالدین. 1373ش، مقدمه‌ای بر مبانی عرفان و تصوف، چاپ سوم، تهران: سمت.

سنایی، مجدالدین. 1336ش، دیوان سنایی، تصحیح مظاهر مصفا، تهران: امیرکبیر.

سنایی، مجدالدین. 1369ش، حدیقةالحقیقة، تصحیح مدرس رضوی، بی جا: بی نا.

سنایی، مجدالدین. 1380ش، مثنوی‌های سنایی، تصحیح مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

صفا، ذبیح الله. 1378ش، تاریخ ادبیات در ایران، تهران: انتشارات امیرکبیر.

هجویری، علی بن عثمان. 1378ش، کشف المحجوب، تصحیح ژوکوفسکی، تهران: طهوری.

 

 

 

Hafiz, Shamsuddin Mohammad, Divan of Hafez, Correction of Mohammad Qazvini and Wazam Ghani, Tehran, Zavar Publication, 2000.

Jami, Abdolrahman, Nefat Elans, Tohidi Pour Correction, Tehran, Mahmoudi Publishing, 1373.

Razmjoo, Hossein, Armani & Perfect Human, Tehran, Amir Kabir Publishing, Printing, 1996.

Zarrin Kob, Sayed Abdol Hussein, Sufism in Iran, Tehran, Amir Kabir, Fourth Edition, 1369.

Sajjadi, Seyyed Ziaeddin, Introduction to the Basics of Sufism and Sufism, Tehran, S, Third Edition, 1373.

Sanai, Majdaddin, Hadijeh al-Hagiqah, correcting teacher Razavi, 1369.

Sanai, Majdaddin, Sanai court, correction of manifestations of Mosafa, Tehran, Amirkabir, 1336.

Sanai, Majduddin, Sanayi Masnavi, Razavi Tutor's Correction, Tehran University Press, 2001.

Safa, Zabihollah, History of Literature in Iran, Tehran, Amir Kabir Publishing, 1999.

Hojaviri, Ali ibn Uthman, Discovery of Al-Mahjub, Correction of Zhukovsky, Tehran, Taheri, 1999.