راستی، پیوستگی دین و سیاست، پادشاهی، عدالت و اصالت نژاد در کلیله و دمنه و قابوسنامه

الموضوعات :

محمد فرهادی ¹ (دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران)
سینا فروزش ² (استادیار تاریخ، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران)
رضا شعبانی ³ (استاد تاریخ، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران)

تاريخ الإرسال : 10 السبت , ذو القعدة, 1440 تاريخ التأكيد : 10 السبت , ذو القعدة, 1440 تاريخ الإصدار : 17 الأربعاء , رمضان, 1440

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

نظام فکری اندیشه ایرانشهری در عصر اسلامی در مؤلفه‌هایی چون راستی و راستگویی، پیوستگی دین و سیاست، السلطان ظل الله، حفظ نظام طبقاتی، رحمت الهی،‌ دروغ و جایگاه پادشاه و...‌ تبلور و تداوم یافت. متون عربی- اسلامی، مزدایی و پهلوی نیز در انتقال و گسترش اندیشه‌های ایرانشهری مؤثر بوده‌اند و تصویری کلی از مفردات اندیشه‌های ایرانشهری به دست دادند. کتبی مانند ادب ‌الکبیر و ادب‌ الصغیر نوشته ابن مقفع، الحکمة ‌الخالدة نوشته مسکویه، تاج ‌الملوک نوشته جاحظ و عیون ‌الأخبار نوشته ابن قتیبه، کلیله و دمنه ترجمه ابن مقفع و قابوسنامه نوشته عنصرالمعالی از آن جمله‌اند. در این پژوهش که با روش تاریخی و رویکردی توصیفی تحلیلی صورت گرفته است، سیر و تداوم اندیشه‌های ایرانشهری در دو کتاب کلیله و دمنه و قابوسنامه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است؛ و نشان داده شده است که هر دو اثر، نقش بی بدیلی در حفظ و ادامه مفردات اندیشه‌های ایرانشهری ایفا کرده‌اند و به نحوی بارز مؤلفه‌های فرهنگی و تمدنی ایرانی را احیاء کرده و بازتاب داده‌اند.

المصادر:

اوستا. 1388ش، به کوشش جلیل دوستخواه، ج2، چاپ 14، تهران: انتشارات مروارید.

اکبرزاده، داریوش. 1385ش، کتیبه‌های پهلوی، چاپ اول، تهران: نشر پازینه.

جوینی، علاءالدین عطا ملک. 1387ش، جهانگشای جوینی، تصحیح محمد قزوینی، چاپ اول، تهران: انتشارات هرمس.

رابینسون، چارلز الکساندر. 1370ش، تاریخ باستان، ترجمه اسماعیل دولتشاهی، چاپ اول، تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامی.  

رضی، هاشم. 1384ش، دین و فرهنگ ایرانی پیش از زرتشت، چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن.

شعبانی، رضا. 1389ش، مبانی تاریخ اجتماعی ایران، چاپ 11، تهران: نشر قومس.

شعبانی، رضا. 1389ش، مروری کوتاه بر تاریخ ایران، تهران: انتشارات بین المللی هادی.

فردوسی، ابوالقاسم. 1386ش، شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان، چاپ 11، تهران: نشر قطره.

کریستینسن، آرتور. 1382ش، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، چاپ سوم، تهران: انتشارات ساحل و صدای معاصر.

کیکاووس بن اسکندر. 1390ش، قابوسنامه، به کوشش غلامحسین یوسفی، چاپ 17، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.

گارثویت، جین رالف. 1391ش، تاریخ سیاسی ایران، ترجمه غلامرضا علی بابایی، چاپ دوم(اول ناشر)، تهران: انتشارات کتاب آمه.

مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین. 1378ش، مروج الذهب ومعادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ ششم، تهران: علمی فرهنگی.

منشی، نصراله. 1388ش، کلیله و دمنه فارسی، تصحیح و توضیح مجتبی مینوی، چاپ دوم، تهران: انشارات اهورا و صدای معاصر.

نارمن شارپ، رالف. 1384ش، فرمان‌های شاهنشاهان هخامنشی، چاپ دوم، تهران: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی پازینه.

 

Avesta.(2010/1388SH).With the efforts of Jalil Doustkhāh. 14th ed. Tehran: Morvārid.

Akbar Zadeh, Daruosh.(2011). Pahlavi inscriptions .Tehran: Pazineh Publishing.

Christensen, Arthur Emanuel.(2003). Iran during Sasanian times .TR Rshide Yasami.3thed.Tehran: Sahel & sedaye Moacer Publishing.

Ferdowsi, Abo-lqāsem. (2009). Shāhnāmeh. With the efforts of Saeed Hamidyān. 9rd ed. Tehran: Qatreh Publishing.

Garsovit, Jin ralf. (2012). Political History of Iran. TR Gholamreza Ali babaie. Tehran: Ameh Publishing.

Jouini, Alaeddin Ata Malek. (2008). History of Jahangoshaye Jouini. With the effords of Mohammade qazvini, Thran: Hermes Publishing.

Kelileh va Demneh. (2009).With the effords of Mojtaba Moinoei, Tehran, Ahoora & Sedaye Moaser Publishing.

Ky-Kawoos, Eskandar ebne.(2011). Qaboosnameh.With the efforts Gholam Hosyn Yosefi.17thed.Tehran: Scientific Cultural Publishing.

Masoudi,Ali bin Hossein.(1999).Moroj azzahab.TR Abolghasem payandeh .6thed.Tehran. Scientific Cultural Publishing.

Razi, Hashem.(2005). Iranian religion and culture before Zoroastrianism. 2thed. Tehran: sohkan Publishing.

Robinson, Charles Alexander(1991). Ancient history.TR Esmaele Dolatshahi. Tehran: Islamic Revolution Teaching Publication.

Shabani,Reza(2010) . The social foundations of Iranian history.11thed.Tehran:Qomes Publishing.

Shabani,Reza(2010.). A brief overview of Iranian history.Tehran: International Publishing Hadi.

Sharp,Ralfh Norman(2005). The orders of the Achaemenid kingdomsi.Tehran:Pazineh Publishing.