بررسی مقایسه ای مرثیة امام حسین(ع) در دیوان محتشم کاشانی و شریف رضی

الموضوعات :

یوسف لاطف ¹ (کارشناس ارشد رشتة زبان و ادبیات فارسی.)

تاريخ الإرسال : 05 الجمعة , ذو القعدة, 1433 تاريخ التأكيد : 05 الجمعة , ذو القعدة, 1433 تاريخ الإصدار : 13 الأحد , ذو القعدة, 1430

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

پژوهش حاضر، با هدف بررسی وجوه تشابه و تفاوت میان مراثی محتشم و شریف رضیو بررسی مضامین و قالب های مراثی این دو شاعر انجام گرفته است. روش پژوهش، ازنظر هدف، نظری و ازنظر ماهیت، توصیفی و تحلیل محتوا و شیوةتجزیه و تحلیل اطلاعات، کیفی است. شاعران مورد نظر، باتوجه به اوضاع سیاسی و مذهبی عصر خویش، به سرودن مراثی و یادکردن از قیام امام حسین(ع) روی آوردند؛ وبیشتر از اینکه به شجاعت و قیام امام حسین(ع) توجه کنند، به تبیین مظلومیت های آن امام همام دست زده اند. باوجود تشابه در موضوعاتی چون تشنگی، کربلا، شهادت، مقامو منزلت درمیان مراثی این دو شاعر، شایان ذکر است که محتشم به مضامینی مانند محرّم، قیامت، شفاعت و سوگواری توجّه کرده است و سیّدرضی علاوه بر این مضمون هابه عاشورا، ظهور منتقم (امام زمان(عج)) و غریبی و مظلومیت نیز توجه داشته است. این شاعران احساسات و افکار خود را در قالب های ترکیب بند و مثنوی و قصیده با زبانی سادهبیان کرده اند.

المصادر:

قرآن کریم. 1374 . ترجمة بهاءالدین خرمشاهی. تهران: جامی.
ابی مخنف (لوط بن یحیی الازدی). 1406 ق. مقت لالحسین(ع). قم: الوفاء.
اسدی، اکبر. 1385 . پژوه شنامة امام حسین(ع). چاپ اول. تهران: معناگرا.
اصغری، محمد. 1362 . حسین در بهار شهادت. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
حسینی اصفهانی (عمادزاده)، عمادالدین. 1383 . تاریخ زندگانی امام حسین(ع). جلد اول. انتشارات اسوه.
خیابانی، علی بن عبدالعظیم. 1325 ق. وقای عالایّام. جلد اول. تبریز: چاپخانة کربلایی اسدآقا تبریزی.
ربّانی خلخالی، علی. 1411 ق. عزاداری از دیدگاه مرجعیت شیعه. چاپ پنجم. ناشر: مؤلف.
رضی، سیّدشریف. 1406 ق. دیوان اشعار. تهران: وزارت ارشاد اسلامی.
رگنی، احمد. 1381 . امام حسین(ع) از دیدگاه دانشمندان شرق و غرب و علمای اهل سنت. تهیه و تنظیم:
دارالقرآن الکریم، پایگاه مقاومت شهید کلاتی، بهزیستی مازندران. قم: مؤسسة فرهنگی انتشاراتی
طوبای محبت.
سبحانی، جعفر. 1361 . سرنوشت از دیدگاه علم و فلسفه. قم: توحید.
سپهر، میرزامحمّدتقی(لسان الملک). 1362 . ناس خالتواریخ (در احوالات حضرت سیدالشهدا(ع)). جزء 4 از جلد
ششم. چاپ دوم. ناشر: کتابخانة اسلامیه.
شریعتی، علی. 1362 . انسان. تهران: الهام.
. 1386 . پدر! مادر! ما متّهمیم. چاپ دوازدهم. تهران: قلم.
شوشتری، جعفر. 1385 . امام حسین(ع) ای نگونه بود (ترجمة الخصائ صالحسینی). ترجمة صادق حسن زاده.
چاپ دوم. قم: آل علی.
صادقی اردستانی، احمد. 1386 . امام حسین(ع) و عاشورائیان. چاپ دوم. تهران: نشر علم.
صدر، سیدرضا. 1385 . پیشوای شهیدان. به اهتمام سیدباقر خسروشاهی. چاپ پنجم. قم: مؤسسة بوستان
کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم).
طباطبایی، سیدمحمّد. 1381 . عجایب و معجزات شگف تانگیزی از امام حسین(ع). قم: شمیم گل نرگس.