ساختمان مفهومی بسامدهای طبیعت در شعر منوچهری دامغانی و غزلیات مولانا

الموضوعات :

شهره چلیپا ¹ (دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران)
حبیب اله جدید الاسلام ² (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران(نویسنده مسئول))
احمدرضا کیخای فرزانه ³ (دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد زاهدان، ، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران)

تاريخ الإرسال : 15 الجمعة , ذو الحجة, 1440 تاريخ التأكيد : 15 الجمعة , ذو الحجة, 1440 تاريخ الإصدار : 20 الثلاثاء , ذو القعدة, 1440

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

شناخت بسامدهای طبیعت‌گرایانه در شعر منوچهری و مولانا می‌تواند راه را برای شناخت بهتر ساختار مفهومی تصویرگری در شعر آنان هموار سازد. بی‌تردید جذابیت و جاذبه ‌آفرینی‌های منوچهری از بازنمایی اجزاء طبیعت در شعرش منحصر به فرد است. استاد شفیعی کدکنی در حوزه تصویرهای حسی و مادی طبیعت، از او به عنوان بزرگ‌ترین شاعر در طول تاریخ ادب فارسی یاد می‌کند. مولانا نیز غواص اقیانوس معرفت است و در شعرش صورتی ترکیبی از صور خیال آفاقی و انفسی از طبیعت و تصاویر اجزاء طبیعت ارائه می‌دهد. مقایسه طیف‌های معمول و معناگرایانه از عناصر طبیعت در شعر منوچهری(طبیعت‌گرای صرف) و غزلیات مولانا به عنوان شاعری که نگاهی عرفانی به طبیعت دارد اساس این مقاله قرار گرفته است. بررسی تطبیقی جذابیت‌های بسامدهای طبیعت در شعر این دو شاعر چشم انداز تحلیل طبیعت‌گرایی در شعر فارسی را گسترده‌تر می‌سازد.

المصادر:

کتابنامه

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1372ش، صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگه.

شمیسا، سیروس. 1385ش، کلیات سبک شناسی، تهران: میترا.

شمیسا، سیروس. 1387ش، بیان و معانی، تهران: میترا.

فتوحی، محمود. 1389ش، بلاغت تصویر، چاپ اول، تهران: سخن.

فرشیدورد، خسرو. 1383ش، درباره ادبیات و نقد ادبی، بی جا: بی نا.

کروچه، بندتو. 1392ش، کلیات زیبایی شناسی، ترجمه فؤاد رحمانی، تهران: علمی فرهنگی.

گرکانی، شمس العلما. 1377ش، ابدع البدایة، تبریز: ستوده.

گمپرتس، تئودور. 1375ش. متفکران یونانی، ترجمه محمد حسن لطفی، انتشارات خوارزمی.

منوچهری دامغانی. 1385ش، دیوان منوچهری، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: قطره.

مولانا، جلال الدین محمد. 1388ش، دیوان شمس، تهران، بی نا.

مولانا، جلال الدین محمد. 1390ش، مثنوی معنوی، تهران: امیرکبیر.

میرصادقی، جمال. 1373ش، عناصر داستان، تهران، شفاء.

هاشمی، احمد. 1389ش، جواهر البلاغه، ترجمه حسن عرفان، قم: ایرانسال.

یوسفی، غلامحسین. 1369ش، چشمه روشن، تهران: علمی.

 

مقالات

ابراهیمی کاوری، صادق، 1387ش، «مقایسه موضوعی وصف طبیعت در شعر فارسی و عربی»، مطالعات ادبیات تطبیقی، شماره 5، ص 9.

براری ریسی، مرتضی و همکاران. 1397ش، «بررسی تطبیقی وصف خمر در شعر اعشی و منوچهری دامغانی»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، شماره 45، صص 151-169.

تاجریان، الماس. 1390ش، «شخصیت راوی و مخاطب در غزلیات شمس، نشریه بهار ادب، سال چهارم، شماره چهارم.

سلمان‌پور، راضیه و همکاران. 1397ش، «اضطراب تنهایی و رفع آن از دید مولانا و یالوم»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، شماره 47، صص 313-336.

 

Shafiei Kadkani, Mohammad Reza (1372), Imagery in Persian Poetry, Tehran, Agah pub.

Shamisa, Sirous (1385), General Stylistics, Tehran, Mitra pub

Shamsa, Sirus (1387), Expression and Meaning, Tehran, Mitra pub

Fotouhi, Mahmoud (1389), Rhetoric of the Image, first edition, Tehran, Sokhan pub

Farshidvard, Khosrow (1383), On Literature and Literary Criticism

Croce, Benedetto (1392), General Aesthetics, translated by Foad Rahmani, Tehran, Elmi Farhangi pub.

Garakani, Shams al-olma (1377), ابدع البدایة, Tabriz, Sotoude pub. 

Gomperz, Theodor, Greek Thinkers, translated by Mohammad Hassan Lotfi, Kharazmi, (1375), vol. 1, pp. 105 and 106.

Manouchehri Damghani (1385), Divan-e-Manuchehri, Mohammad Dabir Syaghi, Tehran, Qatreh pub

Mawlānā, Jalāl ad-Dīn Mohammad (1388), Mathnavi-e-Ma'navi, Tehran, Amir Kabir pub.

Mawlānā, Jalāl ad-Dīn Mohammad (1390), Divan-e-Shams, Tehran pub

Mirsadeqi, Jamal 1373), Elements of the Story, Tehran, Shafa pub

Hashemi, Ahmad (1389), Jawahar al-Balaghah, translated by Hasan Erfan, Qom, Iransal pub

Yousefi, Gholam Hossein (1369), Cheshmeh-ye-Roshan, Tehran, Elmi pub

Articles:

 

Ebrahimi Kavari, Sadegh, (2008) A Comparative Study of the Description of Nature in Persian and Arabic Poetry, Comparative Literature Studies, 5, p. 9.

Barry Rice, Morteza and et al. 1397, A Comparative Study of Khumar Descriptions in Contemporary Poetry and Manouchehri Damaghani, Comparative Literature Studies, No. 45, pp. 151-169.

Tajerian, Almas (2011), Personality of the Narrator and the Audience in the Sonnets of Shams, Bahar-e-Adab, 4(4)

Solmanpour, Razieh and et al. 1397, Loneliness anxiety and its removal from the Maulana's viewpoint and Yalom, Tabriz Study Literature, No. 47, pp. 313-336.