بررسی فرآیند تأثیر محیط بر شخصیت متنبی و سعدی
الموضوعات :جواد خانلری 1 , ابراهیم نامداری 2 , منیره سادات طلایی تبار 3
1 - عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور(استادیار)
2 - عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور(استادیار)
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
هر فرهنگی ویژگی‌های خاص خود را دارد و این ویژگی‌ها بر شکل‌گیری شخصیت کاربران فرهنگی تأثیر دارد، چنانکه انگلیسی‌ها خونسردند و آمریکایی‌ها متعهد، ژاپنی‌ها پرتلاش و اسکاتلندی‌ها خسیس و فرانسوی‌ها رمانتیک و ایرانی‌ها بدبین هستند. اوضاع و احوال روزگار سعدی و متنبی به گونه‌ای بوده است که آن‌ها به حکمت گرایش پیدا کرده‌اند. این دو شاعر تحت تأثیر فضای زمانه خود بوده‌اند. انتشار فرهنگ یونانی و فارسی در گرایش هر دو به سخنان حکیمانه تأثیر داشته است. اندیشه‌های موعظه‌گرایانه تحت تأثیر زمان و محیط اجتماعی سیاسی، در شعر سعدی و متنبی شکل می‌گیرد. خودستایی متنبی اثرگرفته از عصر و زمانه او است و گرایش بیش از حد سعدی به تواضع و فروتنی، برخاسته از روحیات زمانه‌اش است.
کتابنامه
آلن اٌ. راس. 1392ش، روان‌شناسی شخصیت، ترجمه سیاوش جمالفر، ویرایش2، تهران: نشر روان.
آیسنک، هانس یورگن. 1377ش، واقعیت و خیال در روان‌شناسی، ترجمه محمدنقی براهنی، ینسان کاهان، چاپ دوم، تهران: انتشارات رشد.
اثر آفرینان. 1378ش، زندگینامه نام‌آوران فرهنگی ایران، مجلد سوم، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران.
ابن الرسول، سید محمدرضا. 1386ش، مولوی و متنبی، فرهنگ، ش 64-63.
البرقوقی، عبدالرحمان.2001م، شرح دیوان المتنبی، المجلد الاول، بیروت: دار الکتب العلمیه.
التونجی، محمد. 1992م، المتنبی مالی الدنیا وشاغل الناس، الطبعة الثانیه، لا مک: عالم الکتب.
حسین، طه. بی تا، مع المتنبی، الطبعة الثالثة عشره، قاهره: دار المعارف.
الدسوقی، عبدالعزیز. 2006م، المتنبی، شاعر العروبة وحکیم الدهر، مصر: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
دهخدا، علی اکبر. بی تا، لغتنامه، جلد هشتم، زیر نظر دکتر محمد معین و دکتر سید جعفر شهیدی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
روپ، ربرتو مایلی. 1380ش، ساخت، پیدایی و تحول شخصیت، ترجمه محمود منصور، تهران: دانشگاه تهران.
ریچارد آی. لاینون و لئونارددی گود اشتاین. 1388ش، ارزیابی شخصیت، ترجمه دکتر سیامک نقشبندی و علی قربانی و حمیدرضا حسین شاهی برواتی و الهام ارجمند. تهران: نشر روان.
سعید شاملو. 1374ش، مکتب‌ها و نظریه‌ها در روان‌شناسی شخصیت، تهران: رشد.
سعدی شیرازی، مصلح الدین. 1385ش، کلیات، تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: نشر هرمس.
رضایی دُری، غلام‌عباس و محمدحسن حسن زاده نیری. 1383ش، شرح گزیده دیوان متنبی، تهران: دانشگاه تهران.
زرین کوب، عبدالحسین. 1386ش، حدیث خوش سعدی، تهران: نشر سخن.
زهتابی، محمدرضا. بی تا، شخصیت‌های نامی ایران، تهران: انتشارات پدیده.
شرف الدین، خلیل. 1992م، المتنبی أُمّه رجُل، بیروت: الهلال.
صفاء، ذبیح الله. 1356ش، تاریخ ادبیات در ایران، تهران: انتشارات امیرکبیر.
الطبال، أحمد. 1985م، المتنبی؛ دراسه نصوص من شعره، طرابلس: منشورات المکتبة الحدیثه.
فاضلی، محمد. 1372ش، التعریف بالمتنبی من خلال اشعاره، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
الفاخوری، حنا. 1383ش، تاریخ ادبیات زبان عربی، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: توس.
کبریت، سمیر محمد. 2001م، ابوالطیب المتنبی؛ حیاته، خصائصه العامة، مختارات من شعره، بیروت: دار المعرفه.
منوچهریان، علیرضا. 1388ش، ترجمه و تحلیل دیوان متنبی از شرح برقوقی، جلد اول و دوم، تهران: زوّار.
محیط طباطبایی، محمد. 1357ش، مولوی و سعدی، تهران: کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد.
المتنبی، احمد بن حسین. بی تا، دیوان المتنبی، بیروت: دار صادر.
الیازجی، ناصیف. العرف الطیب فی شرح دیوان أبی الطیب، المجلد الأول والثانی، بیروت: دار صادر.
مقالات
لیلا قاسمی حاجی آبادی، مریم پیکانپور. 1389ش، «غزل در اشعار سعدی و متنبی»، مطالعات ادبیات تطبیقی، سال چهارم، شماره 14.
_||_
Bibliography
Alen.o.ras (2013), personality psychology, translation by: jamalfar. s, edit:2, Tehran: ravan
Isnak.h (1998), Reality and fantasy in psychology, translation by: baraheny.m, Publishing: roshd, Tehran Second Edition.
Asar afarinan (2009), Biography of Iran's Cultural Heritage - Third Volume: Tehran: Iranian Cultural Heritage Society.
Ebno-alrasool. s (2007), motanabby and sady, Publishing: farhang, number: 63-64
Al-barghogh. a (2001), Description of Al-Mutanabi's Dispute, Al-Mujad al-Awl, Beirut: Dar Al-Kabul Al-Ma'mieh.
Al-tonjy.m (1992), al-motanabby maleo al-donya and shayhl al-nas, Second Edition: alamo al-kotob
Hoseen.t(-), maa al- motanabby, cayro: 13 Edition
Al-dasoghy.m (2006), motanabby Poet of the Arab and Wise of the Time, mesr: arabic school of publishing, first edition
Dehkhoda.a, Dictionnaire, Vol. 8 - Under the supervision of Dr. Mohammad Moein and Dr. Seyed Ja'far Shahidi, Tehran: Tehran University.
Rop.r(2001), Creation, Appearance and Personality Transformation, Translation of Mahmoud Mansour, Tehran, University of Tehran.
Richard I Lynn-Leonarddi, GoodStein (2009). Character evaluation. Translators: Dr. Siamak Nakhshbandi - Ali Ghorbani-Hamid Reza Hossein Shahi Browati, Elham Arjomand. Tehran: Publisher.
Shamloo.s(1995), Schools and theories in personality psychology, tehran: ravan
Sadi shirazi.m (2006, General, Correction of Mohammad Ali Foroughi, Tehran, Hermes Publishing
Rezaei Dari, Gholam Abbas, Hassanzadeh Nayeri, Mohammad Hassan. (2004) Explanation of the Divan Mutabi, Tehran: Tehran University.
Zarrin Kob, Abdul Hussein. (1386). Hadith Khosami Sa'di, Tehran: Sokhan
Zahabati, Mohammad Reza, Names of Iran, Tehran: Publishing Paiddeh
Sharaf al-Din, Khalil. (1992). Al-Mutanabi, Beirut: Al-Hilal
Safaa, Zabih Allah. (1987) History of Literature in Iran, Amir Kabir Publishing House, Tehran.
Al-Talba, Ahmed (1985) Al-Mutanabi, in accordance with my articles, Al-Mektah al-Haditha, Tripoli
Fazeli, Mohammad (1993). El-Definition of motanabbi in his Poem, Ferdowsi University Press, Mashhad.
Alfakoori, hanna. (2004). History of Arabic Language Literature, Translation by Abdolmohammad Ayati, Tehran: Toos.
Kebrit.S.m (2001). Abu al-Tayyip al-Muntanbi… Beirut; Dara al-Ma'rafa.
Leila.Gh and Maryam. P (1389). Ghazal in Poetry of Saadi and Mutabi, Comparative Literature Studies, Fourth Year. No. 14
Manuchehrian.a (2009). Translation and analysis of Divan Textbay from the barghoghi, volumes I and II, Tehran: Zavar.
Tabataba'i.M(1977). Rumi and Saadi, Tehran: Central Library and Documentation Center
Al-Mutanabi.A, Diwan al-Matanabi, Beirut: Dasadar.
Eliyazzhi, Nasif, Al-Arafat al-Tayyib Fei Description of Divan A'b-al-Tay'ib, Al-Maja'd al-'All and al-Thani, Das-darad, Beirut.
