بررسی تطبیقی وصف طبیعت در اشعار ابن خفاجه و منوچهری

الموضوعات :

محمد شایگان مهر ¹ , جعفر عموزاد مهدیرجی ² , فریبرز حسینجانزاده ³

1 - استادیار، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشمر، گروه عربی، کاشمر، ایران
2 - دانشجوی دکترای ادبیات عرب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشمر، گروه عربی، کاشمر، ایران
3 - استادیار، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشمر، گروه عربی، کاشمر، ایران

تاريخ الإرسال : 20 الخميس , صفر, 1439 تاريخ التأكيد : 20 الخميس , صفر, 1439 تاريخ الإصدار : 03 الإثنين , صفر, 1439

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

در این جستار وصف طبیعت در دیوان دو شاعر برجسته و بزرگ و قدیمی ایران زمین و عرب به نام‌های منوچهری دامغانی(433ق) و ابن خفاجه(533ق) مقایسه و بررسی شده است. وصف طبیعت مهم‌ترین موضوع ادبی در دیوان دو شاعر است که ابن خفاجه آن را در ادبیات عربی اندلس به یک نوع ادبی مستقل و جدا تبدیل ساخته است. در ادبیات فارسی هم منوچهری در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد. این دو شاعر از بزرگان ادب در دو زبان مختلف هستند و دیدگاه وصف آن‌ها به زیبایی ظهور پیدا کرده است که ما در زمان فعلی با بعضی از این الفاظ بیگانه‌ایم و آن‌ها از لحاظ ثبت آثار تاریخی نیز مورد توجه قرار دارند.

المصادر:

کتابنامه

کتب فارسی

قرآن کریم.

آذرنوش،آذرتاش. 1986م، چالش میان فارسی و عربی(سده‌های نخست)، تهران: نشر نی.

احمدنژاد، دکتر کامل. 1382ش،معانی و بیان، چاپ اول، انتشارات زوار.

اته، هرمان. 1337ش، تاریخ ادبیات فارسی، ترجمه رضازاده شفق، تهران: انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

امامی، نصرالله. 1367ش، منوچهری دامغانی(ادوار زندگی و آفرینش‌های هنری)، چاپ اول، انتشارات و چاپ دانشگاه شهید چمران.

امامی افشار، احمدعلی. 1383ش، گزیده اشعار منوچهری دامغانی، چاپ دهم، تهران: پردیس.

فاخوری، حنا. 1378ش، تاریخ ادبیات عرب، ترجمه عبدالحمید آیتی، انتشارات توس.

رضازاده شفق، صادق. 1352ش، تاریخ ادبیات ایران، انتشارات دانشگاه پهلوی، شماره 39.

زرین کوب، عبدالحسین. 1347ش، با کاروان حله، تهران: علمی.

زرین کوب، عبدالحسین. 1345ش، نقد ادبی، جلد اول، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1381ش، موسیقی شعر، چاپ هفتم، تهران: نقش جهان.

شکیبا، پروین. 1379ش، زندگینامه شاعران ایرانی از رودکی تا امروز، چاپ اول، تهران: انتشارات هیرمند.

شمیسا، سیروس. 1382ش، سبک شناسی شعر، چاپ نهم، تهران: انتشارات فردوس.

صفا، ذبیح الله. 1371ش، تاریخ ادبیات در ایران، چاپ دوازدهم، تهران: فردوس.

غنیمی هلال، محمد. 1373ش، ادبیات تطبیقی، ترجمه سید مرتضی آیت الله زاده شیرازی، تهران: امیرکبیر.

فروزانفر، بدیع الزمان.1350ش، سخن و سخنوران، تهران: انتشارات خوارزمی.

منوچهری دامغانی. 1385ش، دیوان اشعار، به اهتمام محمد دبیرسیاقی، تهران: انتشارات زوار.

 

کتب عربی

ابن‌ بسام‌، علی.1981م‌‌، الذخیرة، به‌ کوشش‌ احسان‌ عباس‌، لیبی‌/تونس: بی نا.

ابن‌ بشکوال‌، خلف‌. 1966م‌، کتاب‌ الصلة، قاهره‌: بی نا.

ابن‌ خفاجه. 1379ق‌/ 1960م‌‌، دیوان‌، به‌ کوشش‌ مصطفی‌ غازی‌، قاهره: بی نا.

ابن‌ خلدون. 1955م‌‌، العبر، به‌ کوشش‌ شوقی‌ ضیف‌، قاهره: بی نا‌.

الکک، ویکتور. 1986م، تأثیر فرهنگ غرب در اشعار منوچهری دامغانی، بیروت: دار المشرق.

بستانی، فؤاد افرام‌. 1972م، الروائع‌، ابن‌ خفاجه‌، بیروت‌.

بستانی‌، فؤاد افرام. 1389ش‌، المجانی الحدیثة، قم: انتشارات ذوی القربی .

پالنسیا، گونزالس‌. 1928م، تاریخ‌ الفکر الاندلسی‌، ترجمه حسین‌ مؤنس‌، قاهره: بی نا‌‌. 

دایه‌، محمد رضوان. 1392ق‌/ 1972م‌، ابن‌ خفاجه‌، دمشق: بی نا‌.           

دایه‌، محمد رضوان. 1401ق‌/1981م‌‌، تاریخ‌ النقد الأدبی‌ فی‌ الاندلس‌، بیروت: بی نا.    

ضیف‌، شوقی‌. 1978م‌‌، الفن‌ ومذاهبه‌ فی‌ الشعر العربی‌، قاهره: بی نا.

عباس‌، احسان. 1971م‌ ‌، تاریخ‌ الأدب‌ الاندلسی‌، عصر الطوائف‌ والمرابطین‌، بیروت: بی نا.

عطبه، عبدالرحمن. 1426ق، الصنوبری، سوریه: دار الاوزاعین.

غازی‌، مصطفی‌.1971م‌‌، مقدمه‌ و حاشیه‌ بر دیوان‌ ابن‌ خفاجه‌، به‌ کوشش‌ احسان‌ عباس‌، بیروت: بی‌نا.

 

Bibliography

Adhrunush,Adhirtash. 1986, the Problem  between Persian and Arabic (the first centuries), Tehran: published Ni.

Ahmadinjad, Der kaml.1382, meanings and statement, Zawwar Publishing, First Printing

Ateh, Herman. 1337. History of Persian Literature, translated by Rezazadeh Shafag, Tehran, , Publishing: Translating company  and publishing book.

Imami, Nasrallah.1367, Manouchehr Dhamani (Periods of life and artistic creation )First centuries  Publications and Printing,Shahid Chamran University.

Amami Afshar, Ahmad ali, 1383, Selected Poems by Manouchehri Damghani, Print tenth, Tehran: Pardis.

Fakhoury, Hanna. 1378. The History of Arabic Literature, Translated by Abdulhamid Aitai, Publishing Toss.

Rizazadeh Shafq, Sadeq.1352, History of Iran's Literature, Pahlavi University Press, No. 39

ZerinKub, Abdul Husein. 1347. with Karwan Hala, Tehran: Scientific.

ZerinKub, Abdul Husein. 1354, literary criticism, first leather, Second Edition, Tehran: Amir Kabir

Shafi'i Kadkani, Muhammad Reza., Music of Poetry, Seventh Print, Tehran: The Role of the World.

Shakiba ,prwin .1379, Biography of Iranian Poets from Roodaki to Today, First Printing, Tehran: Hirmand Publications.

Shamisa, Sirus.1382, Stylistics of Poetry, 9th Edition, Tehran: Ferdows Publications.

Safa, zabihullah, History of the Literature of Iran, Twelfth Edition, Tehran: Ferdos.

Ghonaimi Hilal, Muhammad .1373, Comparative Literature, Translated by Seyyed Morteza Ayatollahzadeh Shirazi, Tehran: Amir Kabir.

Frosanfar, Badi'z-Zaman 1350, Words of Wisdom, Tehran: Kharazmi Publications.

Manouchehri  Damgani. 1338, The Divan of Poems, to the Excellency Mohammad Debir  Siaqi, Tehran: Zwwar Publishing.