برجستهسازی در غزلی از مولانا
الموضوعات :
عقیل عبد الحسین محمد مالکی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه بغداد، بغداد، عراق)
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
تحقیق حاضر با رویکردی از تحلیل ساختاری به نام برجسته سازی فرم و محتوای غزلی از مولانا را مورد بررسی قرار می‌دهد. برجسته سازی به معنای ظرفیت شاعر در بکارگیری بازی‌های زبانی و موسیقایی و امکانات هنری خود است. به گونه‌ای که طرز بیان خود آشنازدا و برجسته ساز باشد. مولانا با بهره گیری از سازه‌های برجستگی متن از قبیل بازی های آوایی، واژگانی، نحوی و موسیقایی، هماهنگی جالب میان ساختار و محتوا را نوآوری کرد. هدف این مقاله در این است که تصویری را از درجه هنری و برجستگی مولانا به دست دهیم. در این تحقیق از روش تحلیلی- توصیفی بر طبق رویکرد ساختاری بهره برده شد تا غزل را از لحاظ برجسته سازی آوایی، واژگانی، نحوی، و معنایی بررسی کند. یافته تحقیق حاضر این است که مولوی با یاری جستن از نوآوری های ساختاری و معنایی، زبان شعری خود را از هنجار معمول در اشعار دیگران جدا و متمایز کرده است. زیباشناختی غزل مولانا در هنر بهره‌گیری مناسب و متَقَدِّم از همین مؤلفه ساختاری و معناشناختی تحقق یافته است.
انیس، ابراهیم. 1999م، الأصوات اللّغویة، مصر: مکتبة الأنجلو المصریة.
باقری، مهری. 1388ش، مقدمات زبانشناسی، تهران: نشر قطره.
حسینپور چافی، علی. 1386ش، بررسی و تحلیل سبک شخصی مولانا در غزلیات شمس، تهران: سمت.
حقشناس، علیمحمد. 1384ش، آواشناسی(فونتیک)، تهران: انتشارات آگه.
داد، سیما. 1385ش، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: انتشارات مروارید.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1386ش، موسیقی شعر، تهران: انتشارات آگه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1388ش، گزیده غزلیات شمس، تهران: امیرکبیر.
شمیسا، سیروس. 1383ش، نقد ادبی، تهران: انتشارات فردوس.
شمیسا، سیروس. 1386ش، فرهنگ عروضی، تهران: نشر علم.
شمیسا، سیروس. 1386ش، نگاهی تازه به بدیع، تهران: نشر میترا.
صفوی، کوروش. 1390ش، از زبانشناسی به ادبیات، تهران: سوره مهر.
طباطبایی، مصطفی. 1383ش، عروض و قافیه، تهران: نشر لوح زرّین.
عباس، حسن. 1998م، خصائص الحروف العربیة ومعانیها، دمشق: منشورات اتحاد الکتّاب العرب.
مدرّسی، حسین. 1384ش، فرهنگ کاربردی اوزان شعر فارسی، تهران: سمت.
نجفی، أبوالحسن. 1390ش، مبانی زبانشناسی و کاربرد آن در زبان فارسی، تهران: نیلوفر.
نیلیپور، رضا. 1390ش، زبانشناسی و آسیبشناسی زبان، تهران: انتشارات هرمس.
وحیدیان کامیار، تقی و غلامرضا عمرانی. 1385ش، دستور زبان فارسی1، تهران: سمت.
مقالات
اسد اللهی، خدابخش و منصور علیزاده بیگدیلو. 1392ش، «فراهنجاری نحوی در غزلیات شمس تبریزی»، مجله شعر پژوهی، سال پنجم، شماره سوم، پاییز، صص 22-1.
انصاری، نرگس و اعظم شمسالدینی. 1396ش، «تحلیل ساختاری متن سوره الحاقة»، پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، شماره دهم، بهار و تابستان، صص 178-161.
صمصام، حمید. 1395ش، «برجستهسازی در شعر اخوان ثالث»، فصلنامه تخصّصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شماره 6، تابستان، صص 70-49.
صهبا، فروغ. 1384ش، «برجستهسازی واژه و ترکیب در شعر اخوان»، پژوهشنامه علوم انسانی شهید بهشتی، شماره 46- 45، بهار و تابستان، صص 162-147.
مدرسی، فاطمه و امید یاسینی. زمستان 1387ش، «قاعدهافزایی در غزلیات شمس»، نشریه تاریخ ادبیات(پژوهشنامه علوم انسانی شهید بهشتی)، شماره 59، صص 143-119.
_||_
Abbas, Hassan(1998 A.D.).Characteristics of Arabic Letters and meanings. Damascus: Publications of the Arab Writers Union.
Anis,Ebrahim (1999 A.D.).Linguistic Sounds.Egypt:Egyptian Angelo Library.
Ansari, Narges and A ̉dam Shamsuddini (1396 A.H.).Structural Analysis of the Text of Surah Alhaqqe.Journal of Qur ̉anic Interpretation and Language.Number 10.Spring and Smmer 161-178.
Asadullahi,khodabakhsh and Mansur Alizade Bigdilu(1392A.H.). Syntactic deviation in the Emotional Poetry of Shams Tabrizi. Journal of Poetic Research .year 5.Number 3 Autumn.
Bagheri , Mehri (1388 A.H.).Introduction to Linguistics . Tehran :Qatre Publication .
Dad,sima (1385A.H).The glossary of Literary Terms,publish Morvareed,Tehran .
Haqshanas, Alimohammed(1384 A.H.).Phonetics ,Tehran:Ageh Publication .
Hosseinpur Chafi ,Ali (1386 A.H.).Investigating and analyzing Rumi ̉s Personal style in the Emotional Poetry of Shams .Tehran :Samt Publication .
Modarresi ,Fatima and Omid Yasini (1387 A.H.). Extra regularity in the Emotional Poetry of Shams . Journal of the History of Literature ( Shahid Beheshti Journal of Humanities . Number 59.Winter 119-143 .
Modarresi , Hussein ( 1384 A.H.).Applied Dictionary of Persian Poetry Weights . Tehran : Samt Publication .
Najafi,Abul – Hasan(1390A.H).Principles of Linguistics and its Use in Persian. Tehran : Nilover Publication .
Nilipur , Reza (1390 A.H.).Linguistics and Language Pothology . Tehran : Hermes Publication .
Safavi ,Korosh (1390 A.H.). From Linguistics to Literature . Tehran : Surah Mehr Publication .
Sahba , Faruq ( 1384 A.H.). Foregrounding the word and composition in Ekhvan ̉s Poetry . Journal of Humanities . Number 45-46 .Spring and Summer 147-162 .
Semsam , Hamid (1390 A.H.). Foregrounding in the Poetry of the Ekhvan Sales Quarterly Journal of Persian Language and Literature of Islamic Azad University of Mashhad . Number 6 . Summer 49-70 .
Shafi ̉i Kadkani , Mohammedreza (1386 A.H.) .Poetry Music . Tehran:Ageh Publication .
Shafi ̉i Kadkani , Mohammedreza (1388 A.H.). Choices of Emotional Poetry of Shams. Tehran:Amirkabir Publication .
Shamisa , Cyrus (1386 A.H.).A fresh look at the exquisite . Tehran:Mitra Publication .
Shamisa , Cyrus. Dictionary of Poetic weights . Tehran: ̉Elm Publication .
Shamisa , Cyrus (1383 A.H.) . Literary Criticism . Tehran: Ferdows Publication .
Tabatabai, Mostafa (1383 A.H.).Rhythms and Rhymes . Tehran: Lawhezarrin Publication .
Vahidian Kamyar , Taqi and Gholamreza Omrani (1380 A.H.). Persian grammer 1 . Tehran : Samt Publication .
