تطبیق مفاهیم حقوقی در کلیله و دمنه و گلستان سعدی با مفاد قوانین نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران
الموضوعات :
ناهید عزیزی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران)
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
حقوق در ادبیات آینه‌ای است از میزان تأثیرپذیری ادبیات از حقوق جامعه؛ مانند قدرت حاکم بر جامعه یا روابط حقوقی بین مردم و نحوه‌ای که ادبیات از قانون، عدالت و مسائل گوناگون حقوقی صحبت می‌کند. پژوهش حاظر فرآیند بازتاب مفاهیم حقوقی در متون کلیله و دمنه و گلستان را با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای مورد بررسی قرار داده است. مفاهیم استخراج شده در آثار مورد تحقیق، بیش‌تر در قالب تمثیل نمود پیدا کرده‌اند مانند اصل شخصی بودن جرم، تناسب جرم و قصاص، قتل، دزدی، رشوه، شهادت، عفو، سوگند، قصاص، مجازات و انواع آن. قاضی نیز به عنوان اصلی‌ترین رکن نظام قضایی باید دیندار، عادل، اعلم، عاقبت اندیش و مخالف رشوه‌خواری باشد. از نتایج تطبیقی بدست آمده اینکه اکثر مفاهیم استخراج شده علاوه بر مطابقت با مواد نظام حقوقی معاصر، امروزه هم کاربرد خاص خود را دارند.
اردبیلی، محمدعلی. ۱۳۷۸ش، حقوق جزای عمومی، ج2، چ دوم، تهران: نشر میزان.
افراسیابی، محمداسماعیل. 1376ش، حقوق جزای عمومی، ج اول، تهران: نشر اگه.
ایمانی، عباس. ۱۳۸۲ش، جرم شناسی در ادبیات، تهران: آرویج.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر. 1367ش، دائرة المعارف علوم اسلامی، تهران: نشر مرکز.
حبیب‌زاده، محمدجعفر. 1384ش، خیانت در امانت در حقوق‌کیفری ایران، تهران: سمت.
راوندی، مرتضی. 1359ش، تاریخ اجتماعی ایران، تهران: امیرکبیر.
سعدی، مصلح الدین.1381ش، گلستان، به کوشش خطیب رهبر، تهران: نشر صفی علیشاه.
شهید ثانی، زین‌الدین. 1386ش، ترجمه و توضیح لمعه، قم: حقوق اسلامی.
صانعی، پرویز. ۱۳۸۲ش، حقوق جزای عمومی، تهران: طرح نو.
صفاری، علی. ۱۳۸۷ش، کیفرشناسی، تهران: جنگل.
فیض، علیرضا. ۱۳۷۳ش، تطبیق در حقوق جزای عمومی، تهران: نشر ارشاد اسلامی.
قانون مجازات اسلامی(کلیات، حدود، قصاص، دیات، تعزیرات و...)، مصوب 1392ش.
کاتوزیان، امیر ناصر. 1387ش، مقدمهعلمحقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کلانتری، کیومرث. ۱۳۷۵ش، اصل قانونی جرائم و مجازات‌ها، بابلسر: دانشگاه مازندران.
گلدوزیان، ایرج. ۱۳۶۸ش، حقوق جزای عمومی ایران، چ دوم، تهران: دانشگاه تهران.
مالوری، فیلیپ. 1381ش، ادبیاتوحقوق، ترجمه کلانتریان، چاپ اول، تهران: آگه.
مجلسی، محمدباقر. 1403ق، بحار الانوار، بیروت: دار الحیاء.
نصرالله منشی، ابوالمعالی. 1371ش، کلیله و دمنه،تصحیح مینوی، تهران: دانشگاه تهران.
نوربها، رضا. 1387ش، زمینه حقوق جزای عمومی، تهران: دادآفرین.
ولیدی، محمدعلی صالح. 1371ش، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، تهران: سمت.
مقالات
کاتبی، حسینقلی. 1353ش، «ادبیاتحقوقییاحقوقدرادبیاتفارسی2»، مندرج در نشریه کانون وکلا، شماره 132، صص 106- 156.
معرفت، محمدهادی. 1387ش، «وقف میراث جاویدان»، فصلنامه میراث جاویدان، شماره 18، صص 40- 32.
_||_Ardabili, Mohammad Ali 1999, Public Criminal Law, Vol. 2, No. 2, Tehran: Mizan Publishing.
Afrasiabi, Mohammad Ismail 1997, Public Criminal Law, Volume I, Tehran: Agah Publishing.
Imani, Abbas 2003, Criminology in Literature, Tehran: Arvij.
Jafari Langroudi, Mohammad Jafar. 1988, Encyclopedia of Islamic Sciences, Tehran: Markaz Publishing.
Habibzadeh, Mohammad Jafar. 2005, Betrayal of Trust in Iranian Criminal Law, Tehran: Samat.
Ravandi, Morteza 1980, Social History of Iran, Tehran: Amirkabir.
Saadi, Moslehuddin 2002, Golestan, by Khatiba Rahbar, Tehran: Safi Alishah Publishing.
Shahid Sani, Zainuddin 2007, translation and explanation of Lamaeh, Qom: Islamic law.
Sanei, Parviz 2003, Public Criminal Law, Tehran: No Plan.
Safari, Ali. 2008, Criminal Science, Tehran: Jangal.
Faiz, Alireza 1994, Adaptation in Public Criminal Law, Tehran: Islamic Guidance Publishing.
Islamic Penal Code (generalities, limits, retribution, blood money, punishments, etc.), approved in 2013
Katozian, Amir Nasser. 2008, Introduction to Law, Tehran: Anteshar Co.
Kalantari, Kiumars. 1996, Legal Principle of Crimes and Punishments, Babolsar: Mazandaran University.
Goldozian, Iraj. 1989, General Criminal Law of Iran, Volume II, Tehran: University of Tehran.
Mallory, Philip. 2002, Literature and Law, Kalantarian translation, first edition, Tehran: Agah
Majlesi, Mohammad Baqir 1403 AH, Bahar Al-Anvar, Beirut: Dar Al-Haya.
Nasrullah Maneshi, Abu al-Ma'ali. 1992, Kelileh va Demneh, Minavi correction, Tehran: University of Tehran.
Noorbaha, Reza 2008, General Criminal Law, Tehran: Dadafarin.
Walidi, Mohammad Ali Saleh 1992, General Criminal Law, Volume 2, Tehran: Samt.
Articles
Katebi, Husseingholi 1974, "Legal Literature or Law in Persian Literature 2", published in the Journal of the Lawyer Center, No. 132, pp. 106-156.
Marefat, Mohammad Hadi 2008, "Endowment of Immortal Heritage", Quarterly Journal of Immortal Heritage, No. 18, pp. 40-32.
