تطبیق مفهوم نمادین باران در دو شعر از شاکر السیاب و احمد شاملو
الموضوعات :سارا ایزدخواه 1 , سید حسین سیدی 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات تطبیقی، دانشگاه فردوسی، مشهد
2 - استاد زبان و ادبیات عرب دانشگاه فردوسی مشهد
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
باران در اشعار شاملو و سیاب سمبلی اجتماعی است. باران در این اشعار دربردارنده مفاهیمی مانند غم و شادی، امید و ناامیدی است. بکارگیری اسطوره تموز در شعر المطر(باران) سیاب و زبان عامیانه در منظومه بارون شاملو، اشتراک مضامین اجتماعی این دو شاعر بیانی واضح و روشن را برای شاعر و مخاطب تصویرسازی می‌کند. این پژوهش بر اساس روش کتابخانه ای نگارش یافته است. با بررسی اشعار بارون و مرغ باران شاملو و انشودة المطر سیاب به الگوهای یکسان تأثیرگذار در شعر دو شاعر دسترسی می یابیم و به تبیین اختلاف دیدگاه های ارزشی و بخشی از جهان بینی دو شاعر نسبت به نماد باران آگاهی کسب کنیم. سطح نظری تحقیق که شامل متغیر علّی و سطح عملیاتی که متغیر معلولی است را مشخص کرده و با بررسی اشعار دو شاعر بسامد واژه باران را استخراج کرده ایم. در انتها مفاهیم نمادین، شباهت ها و تفاوت ها را مشخص نموده ایم. این پژوهش کوششی است تطبیقی در نحوه بازیابی دیدگاه بدر شاکر سیاب و احمد شاملو در بیان مفاهیم نمادین باران.
کتب فارسی
اسوار، موسی. 1381ش، از سرود باران تا مزامیر گل سرخ(پیشگامان شعر امروز عرب)، تهران: انتشارات سخن.
پاشایی، ع. 1378ش، نام همه شعرهای تو(زندگی و شعر احمد شاملو «ا.بامداد»)، تهران: نشر ثالث.
پورنامداریان، تقی. 1374ش، سفر در مه(تأملی در شعر احمد شاملو)، تهران: انتشارات زمستان.
شاملو، احمد. 1387ش، مجموعه آثار(دفتر یکم شعرها)، تهران: انتشارات نگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1385ش، این کیمیای هستی، به کوشش ولی الله درودیان، تبریز: انتشارات آیدین.
عمید، حسن. 1389ش، فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات راه رشد.
نوری زاد، محمدحسین. 1384ش، چهار افسانه شاملو(نگاهی به چهار شعر عامیانه احمد شاملو)، تهران: نشر دنیای نو.
کتب عربی
بلاطه، عیسی. 1971م، بدر شاکر السیاب(حیاته وشعره)، بیروت: دار النهار.
توفیق، حسن. 1979م، شعر بدر شاکر السیاب(دراسة فنیة وفکریة)، بیروت: مؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
الخبو، محمد. 1995م، مدخل إلی الشعر العربی الحدیث، تونس: دار الجنوب للنشر.
شوالیه، ژان و گربران، آلن. 1384ش، فرهنگ نمادها: اساطیر، رؤیاها، رسوم و ...، ترجمه سودابه فضایلی، تهران: انتشارات جیحون.
ضاوی، عرفات. 1389ش، کارکرد سنت در شعر معاصر عرب، ترجمه دکتر سید حسین سیدی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
عباس، احسان. 1992م، بدر شاکر السیاب(دراسة فی حیاته وشعره)، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
عوض، ریتا. 1978م، اسطورة الموت والانبعاث فی شعر العربی الحدیث، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
کمال زکی، احمد. 1991م، دراسات فی النقد الادبی، بیروت: دار الاندلس.
کتب لاتین
Badawi.M.M.A.criticalintroduction to Modern Arabic Poetry.Lodon.Cambridge
مقالات
سالمیان، غلامرضا و آرتا، سید محمد و حیدری، دنیا. 1391ش، «بررسی تطبیقی دلالت معنایی نمادها در ادبیات کلاسیک و اشعار شاملو»، فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، شماره 73، پاییز، صص67-98.
سلاجقه، پروین. 1384ش، «انگاره‌های کهن الگویی در دو منظومه کودکانه فولکلوری از احمد شاملو»، فصلنامه فرهنگ، صص 108-119.
طهماسبی، عدنان و زارع، ناصر.1390ش، «متناقض نما در نمادهای شعر انشودة المطر»، مجله ادب عربی، شماره 3، تابستان، صص 177-197.
متحدین، ژاله. 1354ش، «تکرار، ارزش صوتی و بلاغی آن»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، شماره3.
معروف، یحیی و ویسی، روشنک. 1391ش، «بررسی تطبیقی مفهوم نمادین باران در شعر سیاب و اخوان»، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره7، پاییز و زمستان، صص 175-193.
ناظمیان، رضا. 1385ش، «زمینه‌های درک رمز و نماد در شعر معاصر عرب»، مجله زبان و ادب، شماره 29، پاییز، صص184-204.
_||_
Asarv, Moses. 2002, From Rain to Psalms of Roses (Pioneers of Arabic Poetry), Tehran: Sokhan Publications.
Pournamdarian, Taghi, 1995, Traveling in May (A Revelation in Shahr Ahmad Shamloo), Tehran: Winter Edition.
Pashaei, AS. 1999, the name of all your poems (Ahmad Shamloo's life and poem, A. A. Bamdad), Tehran: Nasrallat.
Salmiyani, Gholamreza, Arta, Seyed Mohammad, Heydari, Deniya, 2012, "Comparative Study of Semantic Implications of Symbols in Classical Literature and Shamloo Poems", Farsi Language and Literature, No. 73, pp. 67-98.
Salajegheh, Parvin, 2005, "Ancient Patterns of Patterns in Two Folklore Children's Poems by Ahmad Shamloo", Culture Quarterly, Pages 108-119.
Shamloo, Ahmed, 2008, Collection of Works (Poems Worksheets), Tehran: Publishing View.
Shafiee Kadkani, Mohammad Reza, 2006, This Being Kimia (by Volayullah Doroodianj), Tabriz: Aydin Publications.
Tahmasebi, Adnan, Zare, Nasser, 2011, "Paradoxical View in the Symbols of the Poetry of the Creator", Arabic Literature, No. 3. Summer, pp. 177-197.
Amid, Hasan, 2010, Farsi Culture, Tehran: Growth Publishing
Allies, Jaleh, 1975, "Repeat, its Voice and Rigor", Journal of Faculty of Literature and Humanities of Mashhad, No. 3.
maaroof, Yahya; Vaisi, Roshanak, 2012; "A comparative study of the symbolic meaning of rain in the poem of Siavok vahvan", Shahid Bahonar University Faculty of Literature, Kerman, No. 7, Autumn and Winter, pp. 19-193.
Nazemian, Reza, 2006, "The Fields of Understanding Cipher and Symbol in Arabic Contemporary Poetry", Wadeb Language Magazine, No. 29, Autumn, pp. 184-204.
Nourizad, Mohammad Hussein, 2005, Four Legends of Shamloo (A Look at Four Ahmad Shamloo's Poetry), Tehran: New Worlds.
Blata, Jesus, 1971, Badr Shakir al-Sayyab (Hayatat and Shaykh), Beirut: Darlanehar
Tawfiq, Hassan, 1979, Badr Shaker al-Sayyab poetry (based on al-finiya and Fekriya), Beirut: Al Arabiya Institute of Ledratsat and Al-Nasher.
Al-Khabbo, Muhammad, 1995, Al-Shahr Arabic al-Hadith entry, Tunisia: Dar al-Jounub Lelnshir
Dawi, Arafat, 2010, The Function of Tradition in Contemporary Arabic Poetry, Translated by Dr. Seyed Hossein Seyyedi, Mashhad: Ferdowsi University Press, Mashhad
Abbas, Ehsan, 1992, Badr Shakar al-Lib (based on Hayat and Shahreh), Beirut: Al-Mousseh al-Arabiya Llldrasat and Al-Nashar.
Awat, Rita, 1978, Myth of Alamut and Al-Aintaf al-Arabi al-Hadith, Beirut: Al-Arabiya Institute of Lords and Al-Nashar.
Kamal Zaki, Ahmed, 1991, in the field of Faylnat al-Dhabi, Beirut: Darwin-Dandel, al-ta'ba'a al-Awli.
Knight, Jean, Greben, Allen, 2005, Culture of Symbols: Mythology, Dreams, Traditions and Tehran: Gihon Publications, Translation by Soodabeh Fazhali.
