زن در شعر صدقی زهاوی و ملک الشعرای بهار

الموضوعات :

محمودرضا توکلی محمدی ¹ (عضو هیأت علمی دانشگاه قم(استادیار).)
محمدعلی آذرشب ² (عضو هیأت علمی دانشگاه تهران(استاد).)
معصومه شبستری ³ (عضو هیأت علمی دانشگاه تهران(استادیار).)

تاريخ الإرسال : 26 الثلاثاء , صفر, 1437 تاريخ التأكيد : 26 الثلاثاء , صفر, 1437 تاريخ الإصدار : 16 السبت , شوال, 1436

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

پایه‌ و اساس مدرسه سلافیه در ادبیات تطبیقی، توجه به زیرساخت‌های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی جوامع در فرم دادن به روساخت آن جامعه است. شباهت‌های موجود در گستره‌های دینی، فرهنگی و اجتماعی در ایران عصر مشروطه و عراق عصر نهضت باعث شد شعرا و ادبای دو کشور ـ بدون اینکه در بیش‌تر موارد از آثار ادبی یکدیگر اطلاع داشته باشند ـ به بررسی موضوع‌ها و درونمایه‌هایی مشترک، در اشعار و آثار ادبی خود بپردازند. یکی از اصلی‌ترین مضامینی که به عنوان زیرمجموعه‌ای از شعر اجتماعی در ادبیات این دو دوره رخ نمود، مباحث مربوط به زنان و بررسی مسائل و مشکلات مربوط به آن‌ها است. با توجه به مطالب یادشده، مقاله حاضر در صدد است تا در چارچوب مکتب نظری سلافیه، و با ملاک قرار دادن دیدگاه ملک الشعرای بهار در ایران و جمیل صدقی زهاوی در عراق، به بررسی نگرش این دو شاعر به مبحث حضور زن در جامعه پرداخته و اشتراکات و تفاوت‌های میان آن‌ها در این موضوع را مشخص نماید.

المصادر:

اصطیف، عبد النبی. 2007م، المدرسة السلافیة والأدب المقارن، چاپ اول، مصر: دار المعارف.

بهار، محمدتقی. 1387، دیوان اشعار، چاپ اول، تهران: انتشارات نگاه.

جمال الدین، محمدسعید. 1389ش، ادبیات تطبیقی، برگردان و تحقیق سعید حسام پور و حسین کیانی، چاپ اول، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.

الزرکلی، خیرالدین. 1979م، الاعلام، چاپ چهارم، بیروت: دار العلم للملایین.

صدقی الزهاوی، جمیل. 1924م، دیوان الزهاوی، چاپ سوم، مصر: المطبعة العربیة.

صدقی الزهاوی، جمیل. 1928م، دیوان اللباب، چاپ اول، بغداد.

ندا، طه. 1380، ادبیات تطبیقی، ترجمه زهرا خسروی، چاپ اول، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.

نوری، زینب. 1385، حجاب از دیدگاه اسلام و ادیان آسمانی، چاپ اول، تهران: انتشارات کتاب سعدی.

توکلی محمدی، محمودرضا. 1390، «بررسی تطبیقی تجلی عشق به میهن در اشعار فرخی یزدی و معروف الرصافی»، نشریه ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال سوم، شماره پنجم، ص47.

حاتمی، سعید و پروانه صفائی. 1391، «مقام زن در شعر ابوالقاسم لاهوتی، ایرج میرزا و عارف قزوینی»، فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، سال سوم، شماره دوازدهم، تابستان 1391، صص 80 ـ 65.

نیازی، شهریار و آمنه جهانگیر و زهرا جهانگیر. 1386، «زن در شعر جمیل صدقی زهاوی»، پژوهش زنان، دوره 5، شماره1، بهار و تابستان 1386،صص 172ـ 155.