خوانش تطبیقی نشانه‌های عرفانی در اشعار ابن فارض و سنایی غزنوی
الموضوعات :
سمیه زاهدی
1
,
محمد غفوری فر
2
,
علیرضا حسینی
3
1 - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه کوثر بجنورد
2 - استادیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کوثر بجنورد، ایران.
3 - استادیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کوثر بجنورد، ایران.
الکلمات المفتاحية: جلوه‌های عرفانی, سنایی غزنوی, ابن فارض مصری, ادبیات تطبیقی,
ملخص المقالة :
یکی از انواع ادبی که بسامدهای گوناگون آن در آثار بیشتر شاعران پارسی‌گو و عربی‌سرا واقع شده و آثار قابل ملاحظه و خواندنی در این نوع به وجود آورده، ادبیات عرفانی است. در این نوع ادبی شاعران برای بیان معانی عرفانی با زبان رمز و اشاره به سبک ویژه در قالب‌های شعری به‌ویژه غزل ارائه می‌کنند. در عرصة ادب عربی و فارسی، ابن فارض مصری و سنایی غزنوی دو شاعر بلندآوازه و عارف بلندمرتبه و شیفتگان و سوختگان عشق الهی به‌شمار می‌آیند. پژوهش حاضر در حوزۀ ادبیّات تطبیقی بر اساس مکتب ادبیّات تطبیقی آمریکایی در تلاش است با روش توصیفی – تحلیلی، مهم‌ترین وجوه اشتراک و افتراق جلوه‌های عرفانی در اشعار این دو شاعر را مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که هر دو شاعر از آبشخور عرفان و ادب نوشیدند و در باور هر دو برجسته‌ترین انگیزه برای متعالی شدن، عشق هست و در مسائل اساسی عرفان علاوه بر عشق، در جلوه‌های عرفانی دیگر همچون عقل، وحدت وجودی و شهودی، فنا و نمادهای عرفانی نیز با یکدیگر اشتراکاتی داشته‌اند. با این تفاوت که ابن فارض از نماد در اشعار خود بیشتر از سنایی استفاده کرده است. در بحث رنگ‌ها، ابن فارض بیشتر به نور و تاریکی تعبیر کرده است؛ اما سنایی بیشتر از ابن‌فارض به نماد رنگ‌ها پرداخته است.
_||_
