بررسی دلالت معنایی نام‌های مستعار در آثار طنز محمد خرمشاهی با تکیه بر دیوان خرم و مجله توفیق
الموضوعات :علی‌اکبر قندهاری 1 , کبری نودهی 2 , طواق گلدی گلشاهی 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
2 - دکترا و استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
3 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: محمّد خرّمشاهی, مرشد, طنز معاصر, دیوان خرّم,
ملخص المقالة :
محمّد خرّمشاهی از شاعران و نویسندگان معاصر و یکی از مستعارگویان عرصه طنز است که در طول نود سال فعالیت، با بیش از نود نام مستعار در این حوزه قلم‌فرسائی نموده تا جایی که به یکی از رکوردداران اسم مستعار در فضای مطبوعاتی ایران بدل شده است؛ اما با این همه فعالیت، از دید پژوهشگران هم مغفول مانده است. از آنجایی که وظیفه طنز، ضمن آگاه کردن مسئولان از مشکلات و نارسائی‌ها باید تا حدّ امکان، درمان را نیز بازگو کرده و رفع موانع و مشکلات، ساعی و کوشا باشد. نگارنده در این مقاله تلاش نموده علاوه بر معرفی و شناساندن این شخصیت، رابطه و محتوای اسامی مستعار را با محتوا و مضامین اشعار و مطالب طنز وی بررسی کند. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که به طور نسبی بین اشعار و مطالب طنز خرّمشاهی با اسامی مستعار انتخابی، ارتباطی معنادار وجود دارد.
کتابنامه
اعتـصامی، پـرویـن. 1386ش، دیوان اشـعار، عبدالعـظیم صاعـدی، چاپ هشـتم، تـهران: نشـر ثالـث.
آرین پور، یحیی. 1372ش، از صبا تا نیما، دو جلد، چاپ چهارم، تهران: انتشارات زوّار.
بهزادی اندوهجردی، حسین. 1383ش، طنزپردازان ایران از آغاز تا پایان دوره قاجار، چاپ اول، تهران: انتشارات دستان.
خرّمشاهی، محمّد. 1356ش، دنیای شادی‌ها، چاپ اوّل، تبریز: چاپخانه آذرآبادگان.
خرّمشاهی، محمّد. 1370ش، دیوان خرّم، چاپ اوّل، تهران: انتشارات منوچهری.
خرّمشاهی، محمّد. 1375ش، طنزهای میلاد، جلد1، چاپ اوّل، تهران: انتشارات کیهان.
خرّمشاهی، محمّد. 1375ش، طنزهای میلاد، جلد2، چاپ اوّل، تهران: انتشارات کیهان.
خرّمشاهی، محمّد. 1376ش، طنزهای میلاد، جلد 3، چاپ اوّل، تهران: انتشارات کیهان.
دهخدا، علی اکبر. 1330ش، لغتنامه، شماره مسلسل14، تهران: چاپ سیروس.
دهخدا، علی اکبر. 1334ش، لغتنامه(زیر نظر دکتر سیدجعفر شهیدی)، شماره مسلسل201، تهران: چاپ سیروس.
دهخدا، علی اکبر. 1335ش، لغتنامه، شماره مسلسل30، تهران: چاپ دانشگاه تهران.
دهخدا، علی اکبر. 1341ش، لغتنامه(زیر نظر دکتر محمد معین)، شماره مسلسل79، تهران: چاپ افست گلشن.
شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا. 1359ش، ادوار شعر فارسی(از مشروطیّت تا سقوط سلطنت)، چاپ اوّل، تهران: انتشارات توس.
صابری فومنی، کیومرث. 1370ش، سالنامه گل آقا، سال اول، تهران: چاپ آسمان.
فرجیان، مرتضی و محمّدباقر نجف‌زاده بارفروش. 1395ش، طنزسرایان ایران از مشروطه تا انقلاب، جلد1و2، مشهد: طنین قلم.
مافی، عباس. 1382ش، نام‌های مستعار نویسندگان و شاعران معاصر ایران، تهران: انتشارات امیرکبیر.
مقالات
توفیق، بی‌تا، شماره 18.
توفیق، سال پنجاهم، شماره 11، سه شنبه 11 خرداد ماه 1350.
توفیق، سال پنجاهم، شماره 8، سه شنبه 21 اردیبهشت ماه 1350.
توفیق، سال چهل و چهارم، شماره 39، پنجشنبه 9 دی ماه 1343.
توفیق، سال چهل و دوم، شماره 11، پنجشنبه 30 خردادماه 1342.
توفیق، سال چهل و دوم، شماره 12، پنجشنبه 6 تیرماه 1342.
توفیق، سال چهل و دوم، شماره 15، پنجشنبه 27 تیرماه 1342.
توفیق، سال چهل و دوم، شماره 27، پنجشنبه 18 مهرماه 1342.
توفیق، سال چهل و دوم، شماره 32، پنجشنبه 23 آبان ماه 1342.
توفیق، سال چهل و دوم، شماره 33، پنجشنبه 30 آبان ماه 1342.
توفیق، سال چهل و دوم، شماره 34، پنجشنبه 7 آذرماه 1342.
توفیق، سال چهل و دوم، شماره 39، پنجشنبه 12 دیماه 1342.
توفیق، سال چهل و دوم، شماره 40، پنجشنبه 19 دی ماه 1342.
توفیق، سال چهل و دوم، شماره 9، پنجشنبه 2 خردادماه 1342.
توفیق، سال چهل و سوم، شماره 28، پنجشنبه 30 مهرماه 1343.
توفیق، سال چهل و سوم، شماره 42، پنجشنبه 29 بهمن ماه 1343.
توفیق، سال چهل و ششم، شماره 52، ویژه نوروز 1346.
توفیق، سال چهل و هشتم، شماره 37، پنجشنبه 13 آذرماه 1348.
توفیق، سال چهل و هشتم، شماره 39، پنجشنبه 25 آذرماه 1348.
توفیق، سال چهل و هشتم، شماره 43، پنجشنبه 23 دی ماه 1348.
توفیق، سال چهل و هشتم، شماره 45، پنجشنبه 7 بهمن ماه 1348.
توفیق، سال چهل و یکم، شماره 25، پنجشنبه 5 مهرماه 1341.
توفیق، سال چهل و یکم، شماره 32، پنجشنبه 8 آذرماه 1341.
توفیق، سال چهل و یکم، شماره 38، پنجشنبه 18 بهمن ماه 1341.
جعفری‌مذهب، محسن. 1393ش، «نقد مستعار(ماجراجویی مستعارنویسی)»، فصلنامه نقد کتاب اطلاع‌رسانی و ارتباطات، سال اوّل، پاییز و زمستان، شماره 3 و4.
حاجی پور، حبیب و پروین دخت مشهور. 1397ش، «بررسی تطبیقی طنز پردازی در شعر محمدعلی افراشته و احمد مطر»، مطالعات ادبیات تطبیقی، سال دوازدهم، شماره 47، صص312-291.
ملک بهار، عطا. 1393ش، «90 سال طنز با 90 نام مستعار(مصاحبه)»، ماهنامه عصر اندیشه، مهرماه، شماره 2، صفحات 38-35.
نعمت‌اللهی، عبدالرضا.1396ش، «بازتاب تحولات سیاسی عصر پهلوی در طنز سیاسی مجلّه توفیق(مطالعه موردی دوره چهاردهم مجلس شورای ملی)»، مجلّه ره‌آورد سیاسی، بهار و تابستان، شماره 49، صص 97 تا 122.
_||_
Bibliography
Etesami, Parvin. 2007, Poetry Divan, Abdolazim Saedi, eighth edition, Tehran: Third Publishing. Arianpour, Yahya. 1993, from Saba to Nima, two volumes, fourth edition, Tehran: Zovar Publications. Behzadi Andohjerdi, Hossein. 2004, Iranian satirists from the beginning to the end of the Qajar period, first edition, Tehran: Dastan Publications.
Khorramshahi, Mohammad 1977, The World of Happiness, First Edition, Tabriz: Azarabadgan Printing.
Khorramshahi, Mohammad 1991, Divan-e Khorram, first edition, Tehran: Manouchehri Publications. Khorramshahi, Mohammad 1996, Milad Humors, Volume 1, First Edition, Tehran: Keyhan Publications.
Khorramshahi, Mohammad 1996, Milad Humors, Volume 2, First Edition, Tehran: Keyhan Publications.
Khorramshahi, Mohammad 1997, Milad Humors, Volume 3, First Edition, Tehran: Keyhan Publications.
Dehkhoda, Ali Akbar. 1951, Dictionary, serial number 14, Tehran: Sirus Press.
Dehkhoda, Ali Akbar. 1955, Dictionary (under the supervision of Dr. Seyed Jafar Shahidi), serial number 201, Tehran: Sirus Press.
Dehkhoda, Ali Akbar. 1956, Dictionary, serial number 30, Tehran: University of Tehran Press. Dehkhoda, Ali Akbar. 1962, Dictionary (under the supervision of Dr. Mohammad Moein), serial number 79, Tehran: Golshan offset printing.
Shafi'i Kadkani, Mohammad Reza 1980, Periods of Persian poetry (from constitutionalism to the fall of the monarchy), first edition, Tehran: Toos Publications.
Saberi Foumani, Kiomars. 1991, Gol Agha Yearbook, first year, Tehran: Aseman Press.
Farajian, Morteza and Mohammad Baqer Najafzadeh Barforosh. 2016, Iranian satirists from the Constitution to the Revolution, Volumes 1 and 2, Mashhad: Tanin Ghalam.
Mafi, Abbas 2003, pseudonyms of Contemporary Iranian Writers and Poets, Tehran: Amirkabir Publications.
Articles
Tawfiq, No date, No. 18.
Tawfiq, fiftieth year, No 11, Tuesday, June 1, 1971.
Tawfiq, fiftieth year, No 8, Tuesday, May 11, 1971.
Tawfiq, forty-fourth year, No. 39, Thursday, December 20, 1964
Tawfiq, forty-second year, No. 11, Thursday, June 20, 1963
Tawfiq, forty-second year, No. 12, Thursday, June 27, 1963
Tawfiq, forty-second year, No. 15, Thursday, July 18, 1963
Tawfiq, forty-second year, No. 27, Thursday, October 10, 1963
Tawfiq, forty-second year, No. 32, Thursday, November 14, 1963
Tawfiq, forty-second year, No. 33, Thursday, June 27, 1963
Tawfiq, forty-second year, No. 34, Thursday, November 28, 1963
Tawfiq, forty-second year, No. 39, Thursday, January 2, 1963
Tawfiq, forty-second year, No. 40, Thursday, January 9, 1963
Tawfiq, forty-second year, No. 9, Thursday, May 23, 1963
Tawfiq, forty-third year, No. 28, Thursday, October 22, 1964
Tawfiq, forty-third year, No. 42, Thursday, February 18, 1964
Tawfiq, forty-sixth year, No. 52, Thursday, Nowruz, 1967
Tawfiq, forty-eighth year, No. 37, Thursday, December 4, 1969
Tawfiq, forty-eighth year, No. 39, Thursday, December 16, 1969
Tawfiq, forty-eighth year, No. 43, Thursday, January 13, 1969
Tawfiq, forty-eighth year, No. 45, Thursday, January 27, 1969
Tawfiq, forty-first year, No. 25, Thursday, September 27, 1962
Tawfiq, forty-first year, No. 32, Thursday, November 29, 1962
Tawfiq, forty-first year, No. 38, Thursday, February 7, 1962
Jafari Mazhab, Mohsen. 2014, "Criticism of alias (Alias Writing Adventure)", Information and Communication Book Critique Quarterly, First Year, Fall and Winter, Nos. 3 and 4.
Hajipour, Habib and Parvin Dokht Mashhur. 2018, "A Comparative Study of Satire in the Poetry of Mohammad Ali Afrashteh and Ahmad Matar", Comparative Literature Studies, Twelfth Year, No. 47, pp. 312-291.
Malek Bahar, Atta. 2014, "90 years of humor with 90 alias (interview)", Asr Andisheh Monthly, October, No. 2, pages 38-35.
Nematollahi, Abdolreza. 2017, "Reflection of the Political Developments of the Pahlavi Era in the Political Humor of Tawfiq Magazine (Case Study of the Fourteenth Volume of the National Assembly)", Journal of Political Leadership, Spring and Summer, No. 49, pp. 97-122.
