بررسی بازتاب واژه های عربی و هندی در فرهنگ بحر عجم
الموضوعات :ژاله شفیعی 1 , ابوالقاسم رادفر 2 , حمید طبسی 3
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد جیرفت،دانشگاه آزاد اسلامی ،جیرفت،ایران
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی ،واحد جیرفت،دانشگاه آزاد اسلامی ،جیرفت ،ایران
3 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد جیرفت
الکلمات المفتاحية: واژگان شناسی, ایران, زبان عربی, زبان شناسی, بحر عجم,
ملخص المقالة :
یکی از مسائل مهم در پژوهشهای ادبیات تطبیقی، واکاوی بازتاب واژگان و ساختارهای زبانی در ادبیات ملّتهای مختلف است. بدون شک روابط بین ملّتهای مختلف در طول قرنهای گذشته، موجب تبادلات فرهنگی گردید. چنین روابطی در میان سرزمین ایران از یک سو و کشورهای عربی و شبه قارّۀ هند از سوی دیگر موجب ورود کلمات فارسی به زبان عربی و هندی شد. یکی از مهمترین گروههای زبانی، هند و اروپایی است که همۀ زبان های شبه قارّۀ هند، ایران و نیز اروپایی را شامل میشود که تحت تأثیر عوامل گوناگونی مانند تسلط حاکمان مسلمان، مهاجرت ادیبان ایرانی، فتوحات، خویشاوندی دو زبان و فرهنگ و ... تبادل واژگانی میان آنها صورت پذیرفته است. در این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانهای به واکاوی بازتاب برخی واژگان عربی و هندی در فرهنگ بحر عجم پرداخته شد و چنین استنتاج گشت که واژگان فارسی دخیل در زبان هندی عبارتند از: کلماتی که از عربی گرفته شده-اند و در زبان هندی یا دقیقاً به همان معنا به کار میروند، یا تلفّظ، معنا، مفهوم و یا ساختار آنها تغییر یافته است.
باطنی، محمد رضا.1385ش،پیرامون زبان و زبانشناسی، تهران، انتشارات آگاه،.
تونکی، آبرو.1384ش، ایوب ماوراءالنهری، «دانشنامه زبان و ادب پارسی در شبه قاره»، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران.
جلالی نائینی، محمدرضا.1365ش، زبان و ادب فارسی در شبه قاره هند، نامواره دکتر محمود افشار، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشار یزدی.
_||_باطنی، محمد رضا.1385ش،پیرامون زبان و زبانشناسی، تهران، انتشارات آگاه،.
تونکی، آبرو.1384ش، ایوب ماوراءالنهری، «دانشنامه زبان و ادب پارسی در شبه قاره»، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران.
جلالی نائینی، محمدرضا.1365ش، زبان و ادب فارسی در شبه قاره هند، نامواره دکتر محمود افشار، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشار یزدی.
جوالیقی، ابومنصور مرهوب بن احمد بن محمّد بن خضر.1995ق، «المعرّب من الکلام الاعجمی علی حروف المعجم»، شرح و تحقیق احمد محمد شاکر، قاهرة ،دارالکتب المصریّه.
حسینی، محمد ضیاء.1366ش، «درآمدی بر زبانشناسی همگانی»، تهران،انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
ربیع نتاج، علی اکبر.1382ش، «زمینه های تأثیر زبان پارسی در زبان تازی»، نشریه مجله دانشکده ادبیات فارسی و علوم انسانی، شماره 23.
رهین، رسول.1385ش، «سرگذشت زبان فارسی دری»، افغانستان ،سلسله نشریات شورای فرهنگی افغانستان.
صفوی، کوروش.1367ش، نگاهی به پیشینه زبان فارسی، تهران، نشر مرکز.
صفوی ، کوروش.1383ش، «از زبانشناسی به ادبیات»، تهران، انتشارات سوره مهر.
عبدالتواب، رمضان.1367ش، «مباحثی در فقه اللغه و زبان شناسی عربی»، ترجمه حمیدرضا شیخی، مشهد، انتشارات آستان قدس.
گلچین معانی، احمد.1369ش، «کاروان هند»، مشهد ،انتشارات آستان قدس رضوی.
کومار، سوبهاش.1386ش، «فرهنگ تطبیقی واژگان مشترک زبان فارسی و هندی»، ویراستار: حسین اصغرنژاد، تهران، نشر سپهر دانش.
لعل نهرو، جواهر.1350ش، «کشف هند»، ترجمه محمود تفضلی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
مدرسی، یحیی.1368ش، «درآمدی بر جامعهشناسی زبان»، تهران، مؤسّسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
نصرعلی، جهینة.2003ق، «الکلمات الفارسیة فی المعاجم العربیة»، دمشق، دارطلاس.
نقوی؛ سید علیرضا.1343ق، «تذکره نویسی فارسی در هند و پاکستان»، تهران، انتشارات علمی،.
نقوی، شهریار.1341ش، « فرهنگ نویسی فارسی در هند و پاکستان»، تهران، اداره کل نگارش وزارت فرهنگ.
گرجیان، بهمن و عباس زاده ، فرنگیس.1399ش، ساختارشکنی و هنجارگریزی تطبیقی نحوی، واژگانی و زمانی در شعر پروین اعتصامی ، مطالعات ادبیات تطبیقی ، سال چهاردهم، شماره 55، صص55-37.
Reference
The Encyclopædia Britannica, Macropædia, vol 9,London: Encyclopædia Britannica, Inc. (2007)
Bateni, Mohammad Reza, "On Language and Linguistics", Agah Publications, Tehran, (2006).
Tunki, reputation; Ayub Transoxiana, "Encyclopedia of Persian Language and Literature in the Subcontinent", Academy of Persian Language and Literature, Tehran, (2005).
Jalali Naeini, Mohammad Reza, "Persian language and literature in the Indian subcontinent", named after Dr. Mahmoud Afshar, Tehran, Mahmoud Afshar Yazdi Endowment Foundation, Tehran, (1365).
Jawaliqi, Abu Mansour Marhub ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Khidr, "The Arabic of the Ajami word on the letters of the dictionary", commentary and research by Ahmad Muhammad Shakir, Dar al-Kitab al-Masriyya, Cairo, (1995).
Hosseini, Mohammad Zia, "An Introduction to General Linguistics", Islamic Azad University Press, Tehran, (1987).
Rabi Nataj, Ali Akbar, "Fields of influence of Persian language in Tazi language", Journal of the Faculty of Persian Literature and Humanities, No. 23, (2003).
Raheen, Rasool, "History of Dari Persian Language", series of publications of the Cultural Council of Afghanistan, Afghanistan, (2006).
Safavid, Cyrus, A Look at the Background of the Persian Language, Markaz Publishing, Tehran, (1988).
_______, "From Linguistics to Literature", Surah Mehr Publications, Tehran, (1383).
Abd al-Tawab, Ramadan, "Discussions in the jurisprudence of Arabic language and linguistics", translated by Hamid Reza Sheikhi, Astan Quds Publications, Mashhad, (1367).
Golchin Maani, Ahmad, "Caravan of India", Astan Quds Razavi Publications, Mashhad, (1369).
Kumar, Subhash, "Comparative Dictionary of Common Persian and Hindi Vocabulary", Editor: Hossein Asgharnejad, Sepehr Danesh Publishing, Tehran, (2007).
Lal Nehru, Jawaher, "Discovering India", translated by Mahmoud Tafazli, Amirkabir Publications, Tehran, (1350).
Modarresi, Yahya, "Introduction to the Sociology of Language", Institute of Cultural Studies and Research, Tehran, (1989).
Nasr Ali, Jahina, "Persian words in the Arabic dictionary", Dartlas, Damascus, (2003).
Nagavi; Seyyed Alireza, "Persian biography in India and Pakistan", Scientific Publications, Tehran, (1343).
Naghavi, Shahriar, "Persian lexicography in India and Pakistan", General Writing Office of the Ministry of Culture, Tehran, (1341).
Georgian, Bahman and Abbaszadeh, Farangis. 1399 Shamsi, Syntactic, lexical and temporal comparative deconstruction and aberration in Parvin Etesami's poetry, Comparative Literature Studies, Fourteenth Year, No. 55, pp. 55-37.