تاثیر میزان و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد و درصد جذب عناصر در برنج رقم هاشمی
الموضوعات :
تیمور رضوی پور
1
(
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.*(مسوول مکاتبات)
)
محمدرضا خالدیان
2
(
دانشیارگروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
)
مجتبی رضایی
3
(
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.
)
الکلمات المفتاحية: برنج, تقسیط کود نیتروژن, جذب نیتروژن, عملکرد,
ملخص المقالة :
به‌منظور بررسی تاثیر میزان و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد و جذب عناصر در برنج رقم هاشمی مطالعه ای در طول دو فصل زراعی در موسسه تحقیقات برنج کشور به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها عبارت بودند از مقادیر کود نیتروژن از منبع اوره در چهار سطح (30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار) و تعداد تقسیط کود در سه سطح (یک، دو و سه تقسیط) در مراحل نشاکاری، ابتدای پنجه‌زنی و اواخر دوره پنجه‌زنی و قبل از گل دهی. نتایج نشان داد مقدار و همچنین تقسیط کود نیتروژن (به جز سال دوم) در طول دوره رشد بر عملکرد دانه اثر بسیار معنی‌داری داشت (P<0.01). میزان کاربرد نیتروژن تأثیری بر میزان درصد فسفر جذب شده در دانه نداشت. افزایش دفعات بکارگیری نیتروژن در سه تقسیط باعث افزایش درصد جذب نیتروژن در دانه شده است (سال اول P<0.01). نتایج همچنین نشان داد افزایش عملکرد ناشی از مصرف نیتروژن اضافی به میزان 30 کیلوگرم در هکتار، معادل افزایش یک مرحله در تعداد تقسیط می‌باشد.
1- Wade, L.J., Amarante, S.T., Olea, A., Harnpichitvitaya, D., Naklang, K., Wihardjaka, A., Sengar, S.S., Mazid, M.A., Singh, G., McLaren, C.G., 1999. Nutrient requirements in rainfed lowland rice. Field Crops Research, Vol. 64, pp. 91–107.
2- رضوی پور تیمور، »تخمین نفوذ عمودی در بافت خاکهای شالیزاری مختلف در مراحل مختلف رشد«، پایاننامه کارشناسیارشد خاکشناسی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، 1378؛ صفحات 80 تا 90.
3- Rezaei, M., Shokri-Vahed, H., Amiri, E., Motamed, M.K., Azarpour, E., 2009. The effects of irrigation and nitrogen management on yield and water productivity of rice. World Applied Sciences Journal, Vol. 7, pp. 203-210.
4- Boling, A., Tuong, T.P., Jatmiko, S.Y., Burac, M.A., 2004. Yield constraints of rainfed lowland rice in Central Java, Indonesia. Field Crops Research, Vol. 90, pp. 351–360.
5- O'toole, J.C., Padilla, J.L., 1984. Water deficits and nitrogen uptake as affected by water table depth in rice (Oryza sativa L.). Plant and Soil, Vol. 80, pp. 127-132.
6- Singh, U., Ladha, J.K., Castillo, E.G., Punzalan, G., Tirol-Padre, A., Duqueza, M., 1998. Genotypic variation in nitrogen use efficiency in medium and long duration rice. Field Crops Research, Vol. 58, pp. 35-53.
7- بابازاده، ش، »بررسی تاثیر مقادیر مختلف کود نیتروژن و نحوه تقسیط آن بر عملکرد و اجزا عملکرد برنج هیبرید«، پایاننامه کارشناسیارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 1385. صفحات 50 تا 70.
8- محمدیان، م، »ارزیابی نحوه تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد برنج (رقم نعمت) «، موسسه تحقیقات برنج کشور، 1382. 15 صفحه.
9- Belder, P., Spiertz, J.H.J., Bouman, B.A.M., Lu, G., Tuong, T.P., 2005. Nitrogen economy and water productivity of lowland rice under water-saving irrigation. Field Crops Research, Vol. 93, pp. 169–185.
10- ملکی گنادیشی- ف، رهنما- م، رضایی- ع، »بررسی کیفی آبهای زیرزمینی دشت زرند از نظر شرب با استفاده از زمین آمار و نرم افزار «GS+- دومین همایش ملی آب و فاضلاب با رویکرد بهرهبرداری، 16 تا 17 مهرماه 1387-تهران- دانشگاه صنعت آب و برق- ایران.
11- سازمان محیط زیست استان گیلان، »گزارش سالیانه وضعیت تالاب انزلی«، 1382؛ صفحات 75 تا 90.
12- ملکوتی، م.ج.، »بررسی منابع و روشهای کاهش نیترات و کادمیوم در شمال کشور«، موسسه تحقیقات خاک و آب، 1381؛ صفحات 10 تا 43.
13- شاهنظری، ر، »ارزیابی نیترات آبهای زیرزمینی استان گیلان و مازندران«، پایاننامه کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه تربیت مدرس، 1374؛ صفحات 50 تا 70.
14- Van Noordwijk, M., Schotten, J.H.M., 1994. Effects of fertilizer price on feasibility of Efficiency improvement. Case study for a urea injector for lowland rice. Fertilizer Research, Vol. 39, pp. 1-9.
15- علی عباسی، ح.، اصفهانی، م.، »تاثیر سطوح کود نیتروژن و تقسیط آن بر سرعت و طول دوره پر شدن دانه برنج«، مجله علمی کشاورزی. 1386، جلد 30، شماره 2، صفحات 25 تا 38.
16- شرفی، ن.، »اثر ارتفاع گیاه در زمان برداشت اول و سطح کود نیتروژن کاربردی بر عملکرد برنج رقم هاشمی در مرحله بازرویی«، 1385؛ موسسه تحقیقات برنج کشور. 13 صفحه.
17- کاظمی پشت مساری، ح.، پیردشتی، ه.، بهمنیار، م.، نصیری، م.، »مطالعه تاثیر مقادیر و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف برنج«، فصلنامه پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 1386، جلد 75، صفحات 68 تا 77.
_||_
1- Wade, L.J., Amarante, S.T., Olea, A., Harnpichitvitaya, D., Naklang, K., Wihardjaka, A., Sengar, S.S., Mazid, M.A., Singh, G., McLaren, C.G., 1999. Nutrient requirements in rainfed lowland rice. Field Crops Research, Vol. 64, pp. 91–107.
2- رضوی پور تیمور، »تخمین نفوذ عمودی در بافت خاکهای شالیزاری مختلف در مراحل مختلف رشد«، پایاننامه کارشناسیارشد خاکشناسی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، 1378؛ صفحات 80 تا 90.
3- Rezaei, M., Shokri-Vahed, H., Amiri, E., Motamed, M.K., Azarpour, E., 2009. The effects of irrigation and nitrogen management on yield and water productivity of rice. World Applied Sciences Journal, Vol. 7, pp. 203-210.
4- Boling, A., Tuong, T.P., Jatmiko, S.Y., Burac, M.A., 2004. Yield constraints of rainfed lowland rice in Central Java, Indonesia. Field Crops Research, Vol. 90, pp. 351–360.
5- O'toole, J.C., Padilla, J.L., 1984. Water deficits and nitrogen uptake as affected by water table depth in rice (Oryza sativa L.). Plant and Soil, Vol. 80, pp. 127-132.
6- Singh, U., Ladha, J.K., Castillo, E.G., Punzalan, G., Tirol-Padre, A., Duqueza, M., 1998. Genotypic variation in nitrogen use efficiency in medium and long duration rice. Field Crops Research, Vol. 58, pp. 35-53.
7- بابازاده، ش، »بررسی تاثیر مقادیر مختلف کود نیتروژن و نحوه تقسیط آن بر عملکرد و اجزا عملکرد برنج هیبرید«، پایاننامه کارشناسیارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 1385. صفحات 50 تا 70.
8- محمدیان، م، »ارزیابی نحوه تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد برنج (رقم نعمت) «، موسسه تحقیقات برنج کشور، 1382. 15 صفحه.
9- Belder, P., Spiertz, J.H.J., Bouman, B.A.M., Lu, G., Tuong, T.P., 2005. Nitrogen economy and water productivity of lowland rice under water-saving irrigation. Field Crops Research, Vol. 93, pp. 169–185.
10- ملکی گنادیشی- ف، رهنما- م، رضایی- ع، »بررسی کیفی آبهای زیرزمینی دشت زرند از نظر شرب با استفاده از زمین آمار و نرم افزار «GS+- دومین همایش ملی آب و فاضلاب با رویکرد بهرهبرداری، 16 تا 17 مهرماه 1387-تهران- دانشگاه صنعت آب و برق- ایران.
11- سازمان محیط زیست استان گیلان، »گزارش سالیانه وضعیت تالاب انزلی«، 1382؛ صفحات 75 تا 90.
12- ملکوتی، م.ج.، »بررسی منابع و روشهای کاهش نیترات و کادمیوم در شمال کشور«، موسسه تحقیقات خاک و آب، 1381؛ صفحات 10 تا 43.
13- شاهنظری، ر، »ارزیابی نیترات آبهای زیرزمینی استان گیلان و مازندران«، پایاننامه کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه تربیت مدرس، 1374؛ صفحات 50 تا 70.
14- Van Noordwijk, M., Schotten, J.H.M., 1994. Effects of fertilizer price on feasibility of Efficiency improvement. Case study for a urea injector for lowland rice. Fertilizer Research, Vol. 39, pp. 1-9.
15- علی عباسی، ح.، اصفهانی، م.، »تاثیر سطوح کود نیتروژن و تقسیط آن بر سرعت و طول دوره پر شدن دانه برنج«، مجله علمی کشاورزی. 1386، جلد 30، شماره 2، صفحات 25 تا 38.
16- شرفی، ن.، »اثر ارتفاع گیاه در زمان برداشت اول و سطح کود نیتروژن کاربردی بر عملکرد برنج رقم هاشمی در مرحله بازرویی«، 1385؛ موسسه تحقیقات برنج کشور. 13 صفحه.
17- کاظمی پشت مساری، ح.، پیردشتی، ه.، بهمنیار، م.، نصیری، م.، »مطالعه تاثیر مقادیر و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف برنج«، فصلنامه پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 1386، جلد 75، صفحات 68 تا 77.
