استفاده گردشگری شبکه راه‌های مال رو بخش پاتم به عنوان پیاده‌رو
الموضوعات :مهری محمودخانی 1 , باریس مجنونیان 2 , مجید مخدوم 3 , احسان عبدی 4
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جنگل داری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات)
2 - استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 - استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
4 - دانش یار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: مسیر پیاده‌روی, گردشگری, نقاط خوش‌منظر, نما, بخش پاتم,
ملخص المقالة :
راه‌های جنگلی دسترسی به جنگل به منظور استفاده از مواهب آن را برای مردم امکان‌پذیر می‌کنند. صاحب‌نظران معتقدند یکی از راه‌هایی که می‌توان بازدیدکنندگان را تشویق کرد که گردشگاه را به طور ملموس تجربه کنند، توسعه پیاده‌روهای مطلوب و هدف مند است که با استفاده از آن می‌توان به صورت کنترل شده به عمده‌ترین جذابیت‌های گردشگاه دسترسی پیدا کرد. منطقه مورد مطالعه (بخش پاتم)، که قسمتی از دامنه‌های آن رو به شمال و دید به دریای مازندران دارد، قابلیت توسعه جاذبه‌های گردشگری را دارا می‌باشد. در این مطالعه ابتدا پس از پیمایش مسیر در بخش پاتم جنگل خیرود، اطلاعات موردنظر برداشت و سپس نقشه‌های طبقات شیب و خاک با نرم افزار Arc GISتهیه شد تا مکان‌های مناسب جهت طراحی مسیر پیاده‌روی مشخص شده و قابلیت مسیر مال رو موجود جهت استفاده گردشگری تعیین شود. همچنین در مورد نقاط خوش‌منظر، ویژگی نماها و کیفیت آن تعیین شده و جدول ویژگی نماها ارایه گردید. بعد از بررسی داده‌ها و اطمینان از نرمال بودن آن‌ها، جهت بررسی عرض مسیر از نرم افزار SPSS استفاده شد و نتایج نشان داد که میانگین عرض بستر با مقدار استاندارد (5/1متر) تفاوت معنی‌دار در سطح یک درصد (p < 0.01) دارد. بخش پاتم در جنگل خیرود، در آینده می‌تواند مورد توجه گردشگران قرار گیرد. برای پیاده‌روی در جنگل به یک جاده پیاده‌رو که از نقاط خوش‌منظره عبور کند احتیاج است و بهتر است تمهیدات لازم جهت اصلاح و مرمت مسیر در نظر گرفته شود.
1- سفیانیان، علی‌رضا. ارزیابی محیط‌زیستی و طراحی مهندسی جنگل خیرود برای استفاده (دو جانبه) توریسم و جنگل داری، پایان‌نامه کارشناسی محیط‌زیست، چاپ نشده دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 1369.
2- Bakskent, E. & Keles, S. 2005. Spatial forest planning: A review, Journal of Ecological Modelling, vol. 188, pp: 145-173.
3- سپهوند، اصغر. بررسی قابلیت‌های افتتاحی گزینه‌های مختلف به منظور تکمیل شبکه جاده‌های بخش پاتم در یک جنگل داری چندمنظوره، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جنگل داری، چاپ نشده دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 1383.
4- Bell, S. 1993. Elements of visual Design in the landscape, E & FN SPON.
5- طباطبائی، محمد. نکات لازم برای طراحی پارک‌های شهری و جنگلی، انتشارات واحد آموزش سازمان پارک‌ها و فضای‌سبز شهر تهران. 1371.
6- یخکشی، علی. مقدمه‌ای بر پارک‌های ملی و جنگلی ایران، انتشارات مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. 1356.
7- Bell, S. 1997. Design for outdoor recreation, E & FN SPON.
8- مخدوم، مجید. طراحی و مهندسی پارک‌های ملی و جنگلی، چاپ اول، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی،1390.
9- مجنونیان، باریس. طرح جامع پارک داری، پارک‌های ملی سرخه‌حصار و خجیر، مجری: سازمان حفاظت محیط‌زیست. 1366.
10- عسکرزاده، محمدحسن. طراحی منظر مسیر دسترسی و توقف گاه‌های جنگل تحقیقاتی واز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد طراحی محیط‌زیست، چاپ نشده دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران. 1375.
11- سپهوند، اصغر. ارزیابی شبکه جاده‌های جنگلی بخش پاتم از نظر نماسازی، فصلنامه جنگل و مرتع، 1384، شماره 67، صص: 24-17.
12- بهمنی، امید و برنجی، مریم. امکان‌سنجی و طراحی مسیر پیاده‌روی دارآباد- جمشیدیه، فصلنامه علوم محیطی، 1390. شماره4، صص: 105-83.
13- جهانی، علی؛ مخدوم، مجید؛ فقهی، جهانگیر و اعتماد، وحید. تعیین کیفیت منظر و نقاط چشم‌انداز به منظور کاربری اکوتوریسم (مطالعه موردی: بخش پاتم جنگل خیرود)، پژوهش‌های محیط‌زیست، 1390، شماره 3، صص: 20-13.
14- Roger, H. 2001. Forest road planning in United Kingdom, FAO.
15- Chiou, C-R.; Tsai, W-L. & Leung, Y-F. 2010. A GIS-dynamic segmentation approach to planning travel routes on forest trail networks in Central Taiwan, Landscape and Urban Planning, vol. 97, pp:221–228.
16- مخدوم، مجید. شالوده آمایش سرزمین، چاپ نهم، انتشارات دانشگاه تهران، 1389.
17- جعفری، محمد و سرمدیان، فریدون. بررسی خاک‌های جنگلی ایستگاه تحقیقاتی آموزشی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران (خیرود نوشهر)، مجله منابع طبیعی ایران، ویژه نامه سال 1380. 1380
18- مخدوم مجید؛ درویش صفت، علی‌اصغر؛ جعفرزاده، هورفر و مخدوم، عبدالرضا. ارزیابی و برنامه‌ریزی محیط‌زیست با سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)، چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه تهران، 1390.
.
_||_
1- سفیانیان، علی‌رضا. ارزیابی محیط‌زیستی و طراحی مهندسی جنگل خیرود برای استفاده (دو جانبه) توریسم و جنگل داری، پایان‌نامه کارشناسی محیط‌زیست، چاپ نشده دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 1369.
2- Bakskent, E. & Keles, S. 2005. Spatial forest planning: A review, Journal of Ecological Modelling, vol. 188, pp: 145-173.
3- سپهوند، اصغر. بررسی قابلیت‌های افتتاحی گزینه‌های مختلف به منظور تکمیل شبکه جاده‌های بخش پاتم در یک جنگل داری چندمنظوره، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جنگل داری، چاپ نشده دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 1383.
4- Bell, S. 1993. Elements of visual Design in the landscape, E & FN SPON.
5- طباطبائی، محمد. نکات لازم برای طراحی پارک‌های شهری و جنگلی، انتشارات واحد آموزش سازمان پارک‌ها و فضای‌سبز شهر تهران. 1371.
6- یخکشی، علی. مقدمه‌ای بر پارک‌های ملی و جنگلی ایران، انتشارات مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. 1356.
7- Bell, S. 1997. Design for outdoor recreation, E & FN SPON.
8- مخدوم، مجید. طراحی و مهندسی پارک‌های ملی و جنگلی، چاپ اول، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی،1390.
9- مجنونیان، باریس. طرح جامع پارک داری، پارک‌های ملی سرخه‌حصار و خجیر، مجری: سازمان حفاظت محیط‌زیست. 1366.
10- عسکرزاده، محمدحسن. طراحی منظر مسیر دسترسی و توقف گاه‌های جنگل تحقیقاتی واز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد طراحی محیط‌زیست، چاپ نشده دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران. 1375.
11- سپهوند، اصغر. ارزیابی شبکه جاده‌های جنگلی بخش پاتم از نظر نماسازی، فصلنامه جنگل و مرتع، 1384، شماره 67، صص: 24-17.
12- بهمنی، امید و برنجی، مریم. امکان‌سنجی و طراحی مسیر پیاده‌روی دارآباد- جمشیدیه، فصلنامه علوم محیطی، 1390. شماره4، صص: 105-83.
13- جهانی، علی؛ مخدوم، مجید؛ فقهی، جهانگیر و اعتماد، وحید. تعیین کیفیت منظر و نقاط چشم‌انداز به منظور کاربری اکوتوریسم (مطالعه موردی: بخش پاتم جنگل خیرود)، پژوهش‌های محیط‌زیست، 1390، شماره 3، صص: 20-13.
14- Roger, H. 2001. Forest road planning in United Kingdom, FAO.
15- Chiou, C-R.; Tsai, W-L. & Leung, Y-F. 2010. A GIS-dynamic segmentation approach to planning travel routes on forest trail networks in Central Taiwan, Landscape and Urban Planning, vol. 97, pp:221–228.
16- مخدوم، مجید. شالوده آمایش سرزمین، چاپ نهم، انتشارات دانشگاه تهران، 1389.
17- جعفری، محمد و سرمدیان، فریدون. بررسی خاک‌های جنگلی ایستگاه تحقیقاتی آموزشی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران (خیرود نوشهر)، مجله منابع طبیعی ایران، ویژه نامه سال 1380. 1380
18- مخدوم مجید؛ درویش صفت، علی‌اصغر؛ جعفرزاده، هورفر و مخدوم، عبدالرضا. ارزیابی و برنامه‌ریزی محیط‌زیست با سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)، چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه تهران، 1390.
.
