ارتقای سلامت جسمی روانی شهروندان با طراحی محیط و منظر شهری
الموضوعات :محمد باقری 1 , حمیدرضا عظمتی 2
1 - استادیار، گروه معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
2 - استادیار گروه معماری، دانشگاه شهید رجایی
الکلمات المفتاحية: طراحی پایدار, اختلاط کاربری ها, فضاهای پیاده مدار, توسعه نوسنت گر ا, حمل و نقل عمومی, سلامت و ایمنی,
ملخص المقالة :
بحران سلامت و عدم ایمنی محیطی در ابعاد جسمی و روانی، فضاهایشهری ومسکونی معاصر را تهدید م یکند. فقدان ایمنی شهرونداندر مقابل تصادفات، عدم امنیت در فضاهای شهری و سکونتی، انزو ا،افسردگی و گسست اجتماعی در محلات شهری و نیز وابستگی مفرطشهروندان به اتومبیل و ک متحرکی در اقشار مختلف از بیمار یهای مزمنشهری و محیطی هستند. در چنین شرایطی اتخاذ رو کیر دهای نوینبرنامه ریزی و طراحی محیط برای ارتقای سلامت محیطی شهروندانضروری است. طراحی فضاهای باز و محلات شهری متناسب با آسایشو سلامت شهروندان کیی از اهداف طراحی شهری پایدار به شمار م یرودکه در سا لهای اخیر- به ویژه در کشورهای توسعهیافته گسترش زیادیداشته و ارائه راهنماها و معیارهای طراحی برای آسایش، سلامت و ایمنیشهروندان از نتایج چنین رو کیردی بوده است. فرضیه این نوشتار آن استکه رو کیرد طراحی محلات شهری پایدار از طریق طراحی و ارتقای کیفیتفضاهای شهری و نواحی مسکونی م یتواند به ارتقای سلامت عمومیشهروندان منجر شود. بر این اساس طراحی فضاهای باز و سبز محل ی،برنامه ریزی فضاهای شهری پیاد ه، ایجاد محلات متراکم با کاربر یهایمختلط مسکونی و تجاری و اداری، اجرای طر حهای شهری میا نافزا درفضاهای باز و ب لااستفاد ه، افزایش دسترسی فیز کیی و بصری ساکنان بهطبیعت از طریق طراحی طبیع تگر ا، ایجاد فرص تهای فرهنگی اجتماعیو تجاری تفریحی در محله ، کاهش وابستگی زندگی شهری به اتومبیلاز طریق تجهیز محلات به خدمات عمومی نظیر مدارس محله ا ی، توسعهشبکه حمل و نقل بین محلی و ارتقای کیفیت فضاهای جمعی در مراکزمحلی متناسب با گرو ههای جمعیتی استفاده کننده از راهبردهای پایدار برایارتقای سلامت و ایمنی عمومی در محیط شهری شناخته شده است. بدیهیاست که افزایش کارایی محیط و منظر شهری و استفاده بیشتر شهرونداننیز به ترویج و گسترش فعالیت فیز کیی و حمل نقل غی رموتوری نیز کمکخواهد کرد.
1. UN-HABITAT, 1996 .The Habitat Agenda Goals and
Princi ples, 14-Commitments and the Gl bal Plan for
Action. Available at:
<http://www.unhabtat.org/declarations/documents/The_
Habitat_ Agenda.pdf
2. Tzoulas,K,James,p.Finding Links Between Biodiversity and
Human Health and Well-Being, School of Environment life
Science, University of Salford,England,Manchester,MS4W.
Available at: www.els.salford.ac.uk/urbannature/outputs/
papers/ Tzoulas_IPRC04.pdf
3. WHO, 1997. City Planning for health and sustainable devel
opment. European Sustainable Development and Health
Series 2.EUR/ICP/ POLC 06 03 05B.
4. Jackson L E.The relationship of urban design to
human health and cindition.Landscape And U ban
Planning.2003:64191-200. Available at:
<http://www.elsevier.com/locate/landurblan.
5. Sullivan W.C, Kuo F.E Depooter, S.F.The Fruit Of
Urban Nature,Vital Neighborhood Spaes. Environment and
Behavior.2004:36(5):678-700.
6. Badland, H.Schofield, G.Transport, urban design and
physical activity: an evidence-based update. Transport
Research Part D10 (2005)177-196.
7. Promoting Public Health through Smart Growth; 2005.
Available at: www.smartgrowth.bc.ca/downloads/SGBC_
Health%20Report%20 Final.pdf
8. DTLR, 2002. Improving urban parks play areas and open
space. Department of Transport Local Government and
Regions; London.
9. Morris, Nina .” Health, Well-Being and Open Space
Literature Review”, 2003. Available at:
<http: www. Www .openspace.eca.ac.uk/pdf/Health Well
being.pdf
10. Creating a Healthy Environment: The Impact of the Built
Environment on Public Health. Washington, DC: Sprawl
Watch Clearinghouse Monograph Series; 2001. Available
at: http://www.sprawlwatch.org. Accessed January 10,
2002.
11. Saelens B, Sallis JF, and Black JB, Chen D. Neighbor
hood-based differences in physical activity: an environ
ment scale evaluation. American Journal of Public Health
2003; 93(9):15521558.