الگوهای حرکتی جریان بادهای غالب و پیامدهای محیط‏زیستی آن‏ها در ارتباط با استقرار ساختمان‏ها و معابر شهری: مطالعه موردی شهر نهاوند در غرب ایران

الموضوعات :

مهرداد کیانی ¹ (دانشجوی دکتری آب و هواشناسی سینوپتیک دانشگاه شهید بهشتی تهران *(مسئول مکاتبات).)
داریوش ابوالفتحی ² (دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی دانشگاه محقق اردبیلی.)

تاريخ الإرسال : 29 الأحد , جمادى الأولى, 1435 تاريخ التأكيد : 01 السبت , جمادى الثانية, 1436 تاريخ الإصدار : 01 السبت , جمادى الثانية, 1436

الکلمات المفتاحية: باد, نهاوند, فشار, شهر, محیط, معابر شهری,

ملخص المقالة :

از مهم ترین چالش های اقلیمی در محیط شهری جریان بادهای شدید و بادهای غالب است. تغییرات جریان این بادها و حرکت آن ها در ارتباط با معابر، گذرگاه ها و استقرار بناهای شهری به عنوان یک مسأله محیطی مورد تحقیق قرار گرفته است . یکی از شهرهای ایران با فراوانی قابل توجه در وزش بادهای شدید شهر نهاوند در غرب ایران بوده است که به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است . گلبادهای ترسیم شده برای دوره آماری 1996 تا 2005 نشان داده است که بیش ترین فراوانی بادها در منطقه از جهت غرب بوده است و شدیدترین بادها در ماه مارس (اسفند و فروردین) اتفاق افتاده است. در شهر نهاوند خیابان های اصلی به موازات حرکت باد غالب غربی قرار گرفته اند که این مسأله باعث تقویت جریان باد در داخل شهر می شود. در این شهر دو الگوی توصیفی اثر باد یکی از طریق خیابان های موازی با بادغالب و دیگری گذرگاه های کم عرض شهری بین دو ردیف از ساختمان ها با زاویه عمودی یا حاد شکل گرفته است که در هردو حالت جریان باد با فشارو سرعت زیاد انتقال یافته بود . همچنین اثر مطلوب باد در شهر کاهش آلودگی و آثار نامطلوب آن اختلال در پیاده روها و رفت و آمد خودروها، انتقال ذرات خاک به شهر، شکستن شاخه ها و ایجاد سوز باد در اسفندماه بوده است.

المصادر:

1. علیزاده، امین، هوا و اقلیم شناسی، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی . 1383، صفحه 173 .


2. ارشقی، عادل، انرژی بادی، تهران ، انتشارات سپیده ، 1371، صفحات 14 – 21 .


3. کیانی، مهرداد، الگوهای سینوپتیکی پیش بینی  بادهای زمستانه  استان همدان، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر محمد سلیقه، زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان، 1386، صفحه 41 .


4. اداره کل تحقیقات  هواشناسی استان همدان، آمار داده های روزانه باد 1996 تا 2005 میلادی، همدان، 1386.

1. شایان، سیاوش، کیانی، مهرداد و ابوالفتحی، داریوش، تحلیل ظرفیت انرژی باد در شهرستان نهاوند، تهران، مجله رشد آموزش جغرافیا، دوره بیست و ششم شماره 2، 18-33، 1390، صفحه 20.


2. موسسه گیتاشناسی، نقشه 1:2250000 تقسیمات کشوری، تهران، انتشارات گیتاشناسی، 1384 .


3. محمودی، مهناز و پورموسی، محبوبه، پتانسیل سنجی انرژی باد و نقش بنیادین آن در تهویه مطبوع و زدودن رطوبت نمونه موردی شهرستان رشت (منطقه گلسار)، تهران، مجله آرمانشهر، شماره 4، 1389، صفحات 147- 156 .


4. سلیقه، محمد،  توجه به باد در ساخت کالبد فیزیکی شهر زابل، زاهدان، مجله جغرافیا و توسعه، انتشارات دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال اول، شماره پیاپی 2، 1382، صفحات 109 – 121 .


5. هاشمی، محمدناصر، کریمی، محسن و زاوشی معصومه، بررسی میزان سوزباد در شهر اراک، تهران، چهاردهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران ،.1389، صفحات  220-231 .


6. عبادی نژاد ، سیدعلی،  اصانلو، علی، بررسی تأثیر باد بر ایمنی حمل و نقل، تهران، فصلنامه مطالعات مدیریت ترافیک، سال پنجم، شماره 18، 1389، صفحات  85 – 98 .

6. سازمان هواشناسی، آمار داده های هواشناسی ایستگاه نهاوند، همدان، 1385 .

8. عشقی، ابوالفضل و قنبرزاده، هادی، مبانی میکروکلیماتولوژی و آب و هوای محلی، مشهد، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، 1382، صفحه 127.


9. اداره میراث فرهنگی و گردشگری، نقشه گردشگری نهاوند، تهران، انتشارات گیتاشناسی1382 .

12. رنجبر، احسان، پورجعفر، محمدرضا و خلیجی، کیوان، خلاقیت های طراحی اقلیمی متناسب با جریان باددر بافت قدیم بوشهر، تهران، مجله باغ نظر، سال هفتم، شماره 13، 1389، صفحات 17-34 .


13. Justus Faith , (2013) , Wind damage on trees following hurricane  sandy and  implications for city landscaping : glen ridge – Montclair towns Newjersey, Montclair State University, Department of Earth and Environmental Studies , 2013, page: 2.

16. Afiq,Azwadi,saqr,(2012), Effects of buildings aspect ratio wind speed and wind direction on flow structure and pollutant direction in symmetric street canyons , internationals journals of mechanical and materials engineering (LJMME),Vol .7(2012) , No 2 ,2012, Pages :158-165.

Bornstein, Robert d and Johnson, Douglas scott, Urban-rural wind velocity differences great Britain., atmospheric environment , Vol