بررسی وقوع و گسترش کشند قرمز در خلیج فارس و دریای عمان با تحلیل داده های سنجنده MODIS
الموضوعات :صمد حمزه ئی 1 , محمد صدیق مرتضوی 2 , عباسعلی علی اکبری بیدختی 3 , ابوالحسن غیبی 4
1 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس
2 - رئیس پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان
3 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
4 - عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان
الکلمات المفتاحية: کشند قرمز, خلیج فارس, شکوفایی مضر جلبکی, سنجنده MODIS,
ملخص المقالة :
وقوع پدیده کشند قرمز از نوع Cochlodinium polykrikoides در پاییز و زمستان 1387 در سواحل خلیج فارس و دریای عمان باعث به وجود آمدن شرایطی شد که بسیاری از سازمانهای دریایی و زیست محیطی را غافلگیر کرد. این پدیده با مرگ بیش از سی تن آبزی در سواحل استان هرمزگان باعث کاهش مصرف آبزیان توسط مردم گردید. در این تحقیق از داده ها و تصاویر سنجنده MODIS که از ماهواره های Aqua و Terra دریافت شد استفاده شده است، که با ساخت الگوریتمهای محلی خلیج فارس و دریای عمان ، تصاویر کلروفیل و دما به دست آمد. الگوریتم محلی با اندازه گیریهای میدانی ، تصاویر حقیقی ماهواره ای و مشاهدات سنجش از دور مطابقت داده شد و ضرایب طیفی این الگوریتم تصحیح گردید که در نهایت نتایج مفیدی از میزان و گسترش شکوفایی مضر جلبکی به دست آمد. نتایج این تحقیق با استفاده از داده های دریافت شده برای دما نشان داد که کاهش دمای آب تا ^c 25 باعث افزایش کشند قرمز شده است. تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که در مناطقی که شکوفایی مضر جلبکی (کشند قرمز) رخ داده است کلروفیل و کربن آلی آب افزایش می یابد.در شهرهای صنعتی پر جمعیت حاشیه تنگه هرمز تراکم جلبکی کشند قرمز بیشتر است و جریان اصلی آب ورودی به خلیج فارس در انتقال کشند قرمز به نواحی غربی تر خلیج فارس موثر بوده است. بیشترین تراکم و رشد کشند قرمز توسط ماهواره در شمال تنگه هرمز قابل رویت می باشد که نزدیک به 9 ماه در این منطقه ماندگار بوده است.
[1] Anderson, D.M. (ed.). 1995. ECOHAB, The ecology and oceanography of harmful algal blooms: A national search agenda. Woods Hole Oceanographic Institution, Woods Hole, MA. 66 pp.
[2] Kim, D.-I., Matsuyama, Y., Nagasoe, S., Yamaguchi, M., Yoon, Y.-H., Oshima, Y.,Imada, N., Honjo, T., 2004. Effects of temperature, salinity and irradiance on the growth of the harmful red tide dinoflagellate Cochlodinium polykrikoides Margalef (Dinophyceae). J. Plankton Res. 26, 61–66.
[3] Ishizaka, J. 2003. Detection of red tide events in the Ariake Sound, Japan. Ocean Remote Sensing and Applications, 4892:264-268
[4] Lavender, S.J. and S.B. Groom. 2001. The detection and mapping of algal blooms from space. International Journal of Remote Sensing, 22(2-3):197-201.
[5] Reynolds, R.M., 1993. Physical oceanography of the Gulf, Strait of Hormuz, and the Gulf of Oman-results from the Mt Mitchell expedition. Mar. Pollut. Bull. 27, 35– 59.
[6] O’Reilly, J.E., Maritorena, S. Mitchell, B.G., Siegel, D.A., Carder, K.L., Garver, S.A., Kahru, M.,and McClain, C. 1998. Ocean Color Chlorophyll Algorithms for SeaWiFS. Journal of Geophysical Research. 103:24,937-24,953.
[7] Kim, C.S., Lee, S.G., Lee, C.K., Kim, H.G., Jung, J., 1999. Reactive oxygen species as causative agents in the ichthyotoxicity of the red tide dinoflagellate Cochlodinium polykrikoides. J. Plankton Res. 21, 2105-2115.
