بررسی پتانسیل خاک کرمانشاه در ایجاد ذرات معلق با استفاده از کاربرد گل‌طوفان و گلباد
الموضوعات :زینب نظری 1 , نعمت الله خراسانی 2 , سادات فیض‌نیا 3 , محمود کرمی 4
1 - کارشناس ارشد مهندسی منابع طبیعی _ محیط زیست، دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
2 - استاد گروه محیط زیست، دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
3 - استاد گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
4 - استاد گروه محیط زیست، دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: گلتوفان, نرم افزار WRPLOT view, کرمانشاه, ذرات معلق, گلباد,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: در سال های اخیر، ذرات معلق به عنوان یکی از آلاینده های هوا (خواه با منشأ طبیعی و خواه با منشأ مصنوعی) توجه زیادی را به خود معطوف کرده اند. در این مطالعه، هدف بررسی پتانسیل خاک کرمانشاه در ایجاد ذرات معلق با استفاده از گل توفان و گلباد می باشد. روش بررسی: جهت ترسیم گلبادها و گل توفان ها از داده های هواشناسی و نرم افزارWRPLOT view استفاده شده است. همچنین، به منظور بررسی جهت باد در روزهای گردوغبار از داده های سازمان هواشناسی کشور و همچنین، برای بررسی تأثیر پارامترهای هواشناسی همانند درصد باد آرام و درصد باد غالب از روش های آماری همچون بررسی رابطه رگرسیون، ضریب پیرسون استفاده شده است . همچنین، روند تغییرات سالانه و فصلی غلظت ذرات معلق (گردوغبار) به منظور تعیین فصول با فراوانی بیشتر در وقوع گردوغبار بررسی شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که بادهای شمال غربی تا غربی در تمام فصول می وزند و بیشترین فراوانی بادها، غربی است. براساس مقایسه گلبادهای فصل بهار و تابستان، در هر دو فصل بیشترین فراوانی بادها مربوط به قطاع غربی تا شمال غربی و پس از آن قطاع جنوب شرقی است. بررسی گل توفان ها نشان داد که عمدتاً بادهای حاکم در منطقه دارای سرعتی کمتر از 5/4 متر بر ثانیه (حدود 80%) هستند، در بیشتر محدودۀ مورد مطالعه، بادها قادر به فرسایش خاک و ایجاد ذرات معلق (گردوغبار) نیستند. بحث و نتیجه گیری: باید منشأ اصلی ذرات معلق (گردوغبارهای اخیر) را در منطقه مورد مطالعه را در کشورهای همسایه جستجو کرد.
- Han,Y.M., Cao, J.J., Jin, Z.D., ZS, AN. 2008. Elemental composition of aerosols in Daihai, a Rural Area in the Front Boundary of the Summer Asian Monsoon. Atmospheric Research, Vol 92. Pp. 229-235.
- عرفانمنش، مجید، مجید افیونی، آلودگی محیطزیست (آب، خاک و هوا)، انتشارات ارکان، 1390، صفحه: 16 –
- دبیری، مینو، آلودگی محیطزیست (هوا-آب-خاک-صوت)، انتشارات اتحاد، 1392، صفحه: 131- 125.
- چوپانی، محمدحسین ،آلایندههای زیست محیطی وحفاظت ازمحیط زیست (چاپ اول)، آموزش وتجهیز نیروی انسانی شرکت ملی گاز ایران (آموزش فنی و تخصصی)، 1388، صفحه: 7-6.
- Suskia, M., G. S. Visser, J. Judith and J. C. Snepuangeres, 2004. Spatial variation in Wind - blown sediment transport in geomorphic units in northern Borkinafaso using geostatistical Mapping . Geoderma, Vol Pp. 95 – 107 .
- Goudi, A., 2004. Arid land geomorphology.
- محمدیانبهبهانی، علی، بررسی و تعیین خطر حرکت ماسههای روان بر جادههای بیابانی و روشهای کنترلی آن(مطالعه موردی جاده یزد- میبد)، پایان نامه کارشناسی ارشد بیابانزدائی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 1385.
- اختصاصی، محمدرضا، بررسی مورفومتری و مورفودینامیک رخسارههای فرسایش بادی دشت یزد_ اردکان و تعیین شاخصهای این فرآیند جهت کاربرد در مدلهای ارزیابی بیابانزایی، پایان نامه دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 1383.
- صارمینائینی، محمدعلی، تحلیل مقایسهای بر توزیع مکانی گلباد، گلتوفان و گلماسه در مطالعات فرسایش بادی با استفاده از تکنیک GIS ( مطالعه موردی دشت یزد- اردکان)، پایان نامه کارشناسی ارشد بیابانزدائی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 1385.
- حنیفهپور، مهین، ناصر مشهدی، تحلیل توفانهای گردوغبار با استفاده از ترسیم گلتوفان و گلباد، فصلنامه جنگل و مرتع، 1393، شماره 100، صفحه:21 .
- حنیفهپور، مهین، ناصر مشهدی، حسن خسروی، تاثیر شدت و مدت خشکی بر وضعیت باد و فرسایش بادی در اراضی کشاورزی ( مطالعه موردی: شهرستان دامغان، فصلنامه پژوهشهای فرسایش محیطی، 1392، سال سوم، شماره 10، صفحه:77-65.
- شجاعیزاده، کبری، روحالله دریجانی، فرزاد حیدری، بررسی رابطه اقلیم و پدیده گردوغبار( مطالعه موردی: شهر ماهشهر)، دومین کنفرانس بینالمللی مخاطرات محیطی، 1392، تهران، دانشگاه خوارزمی.
- اختصاصی، محمدرضا، صدیقه دادفر، فروغ کامرانی، راضیه شاهبندری، شناسایی مناطق توفان خیز دشتهای بیابانی با استفاده از تلفیق نتایج گلباد، گلتوفان و گلماسه، علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 1390، سال پنجم، شماره 16، صفحه:44-33.
- Wang, W., Z. Y., Fang, 2006. Numerical simulation and synopticanalysis of dust, emission and transport.
- قاسمی، محسن، بررسی وضعیت گردوغبار استان کرمانشاه در سال 1388. فصلنامه هواشناسی استان کرمانشاه، 1388، شماره سیزدهم، صفحه: 6 -4.
- Rajabi, M.R. 2003. Analysis of erosive winds in the area of Isfahan. M.S Thesis. Faculty of Natural Resources. Industrial University of Isfahan. Iran.
- اداره کل تحقیقات کاربردی هواشناسی استان کرمانشاه، طبقهبندی اقلیم کرمانشاه، 1389،kermanshahmet.ir .
- نظری، زینب، همکاران، بررسی تغییرات زمانی غلظت PM10 و تأثیر پارامترهای هواشناسی بر آن طی سالهای 1389-1384 ، نشریه محیط زیست طبیعی، 1392دوره 66، شماره1، 101-111.
- ذوالفقاری، حسن، حیدر عابدزاده، تحلیل سینوپتیک سیستمهای گردوغبار در غرب ایران، مجله جغرافیا و توسعه، پاییز و زمستان، 1384، صفحه: 174-188.
- عطایی، هوشمند، فریبرز احمدی، بررسی گردوغبار بعنوان یکی از معضلات زیستمحیطی جهان اسلام (مطالعه موردی: استان خوزستان)، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بینالمللی جغرافیدانان جهان اسلام، 1389، زاهدان، ایران، صفحه: 19-1.
- زورآوند، علی محمد و فاطمه شهبازی، تحلیل سینوپتیکی جو در استان کرمانشاه، فصلنامه هواشناسی، 1387، جلد 13، 9-7.
- Guinot, B., Cachier, H., Sciare, J., Tong, Y., Wang, X., Yu, J. 2007. Beijing aerosols: Atmospheric interactions and new trends, Geophysical Resech. 112, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2006JD008195/full.
- حیدری، محمدطالب، توفانهای گردوغبار مهمان ناخوانده و حوادثی نامنتظره و زیانبار، فصلنامه هواشناسی استان کرمانشاه، 1387، شماره هفتم، صفحه:13-4.
- Han,Y.M., Cao, J.J., Jin, Z.D., ZS, AN. 2008. Elemental composition of aerosols in Daihai, a Rural Area in the Front Boundary of the Summer Asian Monsoon. Atmospheric Research, Vol 92. Pp. 229-235.
- عرفانمنش، مجید، مجید افیونی، آلودگی محیطزیست (آب، خاک و هوا)، انتشارات ارکان، 1390، صفحه: 16 –
- دبیری، مینو، آلودگی محیطزیست (هوا-آب-خاک-صوت)، انتشارات اتحاد، 1392، صفحه: 131- 125.
- چوپانی، محمدحسین ،آلایندههای زیست محیطی وحفاظت ازمحیط زیست (چاپ اول)، آموزش وتجهیز نیروی انسانی شرکت ملی گاز ایران (آموزش فنی و تخصصی)، 1388، صفحه: 7-6.
- Suskia, M., G. S. Visser, J. Judith and J. C. Snepuangeres, 2004. Spatial variation in Wind - blown sediment transport in geomorphic units in northern Borkinafaso using geostatistical Mapping . Geoderma, Vol Pp. 95 – 107 .
- Goudi, A., 2004. Arid land geomorphology.
- محمدیانبهبهانی، علی، بررسی و تعیین خطر حرکت ماسههای روان بر جادههای بیابانی و روشهای کنترلی آن(مطالعه موردی جاده یزد- میبد)، پایان نامه کارشناسی ارشد بیابانزدائی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 1385.
- اختصاصی، محمدرضا، بررسی مورفومتری و مورفودینامیک رخسارههای فرسایش بادی دشت یزد_ اردکان و تعیین شاخصهای این فرآیند جهت کاربرد در مدلهای ارزیابی بیابانزایی، پایان نامه دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 1383.
- صارمینائینی، محمدعلی، تحلیل مقایسهای بر توزیع مکانی گلباد، گلتوفان و گلماسه در مطالعات فرسایش بادی با استفاده از تکنیک GIS ( مطالعه موردی دشت یزد- اردکان)، پایان نامه کارشناسی ارشد بیابانزدائی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 1385.
- حنیفهپور، مهین، ناصر مشهدی، تحلیل توفانهای گردوغبار با استفاده از ترسیم گلتوفان و گلباد، فصلنامه جنگل و مرتع، 1393، شماره 100، صفحه:21 .
- حنیفهپور، مهین، ناصر مشهدی، حسن خسروی، تاثیر شدت و مدت خشکی بر وضعیت باد و فرسایش بادی در اراضی کشاورزی ( مطالعه موردی: شهرستان دامغان، فصلنامه پژوهشهای فرسایش محیطی، 1392، سال سوم، شماره 10، صفحه:77-65.
- شجاعیزاده، کبری، روحالله دریجانی، فرزاد حیدری، بررسی رابطه اقلیم و پدیده گردوغبار( مطالعه موردی: شهر ماهشهر)، دومین کنفرانس بینالمللی مخاطرات محیطی، 1392، تهران، دانشگاه خوارزمی.
- اختصاصی، محمدرضا، صدیقه دادفر، فروغ کامرانی، راضیه شاهبندری، شناسایی مناطق توفان خیز دشتهای بیابانی با استفاده از تلفیق نتایج گلباد، گلتوفان و گلماسه، علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 1390، سال پنجم، شماره 16، صفحه:44-33.
- Wang, W., Z. Y., Fang, 2006. Numerical simulation and synopticanalysis of dust, emission and transport.
- قاسمی، محسن، بررسی وضعیت گردوغبار استان کرمانشاه در سال 1388. فصلنامه هواشناسی استان کرمانشاه، 1388، شماره سیزدهم، صفحه: 6 -4.
- Rajabi, M.R. 2003. Analysis of erosive winds in the area of Isfahan. M.S Thesis. Faculty of Natural Resources. Industrial University of Isfahan. Iran.
- اداره کل تحقیقات کاربردی هواشناسی استان کرمانشاه، طبقهبندی اقلیم کرمانشاه، 1389،kermanshahmet.ir .
- نظری، زینب، همکاران، بررسی تغییرات زمانی غلظت PM10 و تأثیر پارامترهای هواشناسی بر آن طی سالهای 1389-1384 ، نشریه محیط زیست طبیعی، 1392دوره 66، شماره1، 101-111.
- ذوالفقاری، حسن، حیدر عابدزاده، تحلیل سینوپتیک سیستمهای گردوغبار در غرب ایران، مجله جغرافیا و توسعه، پاییز و زمستان، 1384، صفحه: 174-188.
- عطایی، هوشمند، فریبرز احمدی، بررسی گردوغبار بعنوان یکی از معضلات زیستمحیطی جهان اسلام (مطالعه موردی: استان خوزستان)، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بینالمللی جغرافیدانان جهان اسلام، 1389، زاهدان، ایران، صفحه: 19-1.
- زورآوند، علی محمد و فاطمه شهبازی، تحلیل سینوپتیکی جو در استان کرمانشاه، فصلنامه هواشناسی، 1387، جلد 13، 9-7.
- Guinot, B., Cachier, H., Sciare, J., Tong, Y., Wang, X., Yu, J. 2007. Beijing aerosols: Atmospheric interactions and new trends, Geophysical Resech. 112, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2006JD008195/full.
- حیدری، محمدطالب، توفانهای گردوغبار مهمان ناخوانده و حوادثی نامنتظره و زیانبار، فصلنامه هواشناسی استان کرمانشاه، 1387، شماره هفتم، صفحه:13-4.
