بررسی اثرات کودهای شیمیایی بر آبخوان دشت هشتگرد

الموضوعات :

َامیرحسام حسنی ¹ , علی ترابیان ² , امیرحسین جاوید ³ , فائزه امینیان ⁴

1 - استادیار دانشکده محیط زیست و انرژی، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی
2 - استاد گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه تهران.
3 - استادیار دانشکده محیط زیست و انرژی، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی.
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگی محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

تاريخ الإرسال : 22 الإثنين , صفر, 1441 تاريخ التأكيد : 22 الإثنين , صفر, 1441 تاريخ الإصدار : 29 الأحد , شوال, 1441

الکلمات المفتاحية: آبخوان, دشت هشتگرد, کود شیمیایی, آب زیرزمینی,

ملخص المقالة :

دشت هشتگرد با وسعتی درحدود 650 کیلومترمربع واقع در استان تهران می باشد، که شامل بخش کوهستانی واقع در ناحیه جنوبی البرز مرکزی و بخش دشت آبرفتی واقع در غرب دشت کرج و شرق دشت قزوین است. این ناحیه دارای اقلیم سرد و خشک می باشد.در این تحقیق با نمونه برداری از 18 حلقه چاه در منطقه مورد مطالعه در دوفصل کم آبی (زمستان 1387) و پرآبی (بهار 1388) ، اثرات آلودگی کودهای شیمیایی (ازت- فسفر- پتاسیم) ، توزیع و تغییرات آن در آب های زیرزمینی مناطق کشاورزی مطالعه گردید.استفاده بی رویه از کودهای ازته باعث افزایش غلظت نیترات دردشت گردیده است و بیش ترین مقدارنیترات دربخش شمال شرق دشت هشتگرد mg/L 19 مشاهده شدکه بالاتر از حد استاندارد mg/L 10می باشد. با توجه به جهت حرکت آب زیرزمینی دردشت هشتگردکه ازسمت شمال شرق به سوی جنوب غرب می باشد، عمده ترین منبع افزایش نیترات استفاده از کودهای شیمیائی برای کشاورزی پیش بینی می گردد.بیش ترین میزان فسفر در جنوب غربی دشت دیده شد، اما مقدار آن mg/L 5/1و کم تر ازاستاندارد mg/L 2 می باشد. دلیل اصلی نفوذ فسفردر آب زیرزمینی باتوجه به تحرک کم فسفردرخاک، جهت حرکت آب زیرزمینی، بالا بودن سطح آب زیرزمینی وکم بودن لایه غیراشباع می باشد، که موجب شده فسفر ناشی ازکودهای شیمیائی به سرعت به آب زیرزمینی می رسد و آن را آلوده می کند. میزان پتاسیم دراکثرچاه ها درمحدودهmg/L 39/0تا 96/1 بود که پایین تر از حد استاندارد mg/L2 می باشد. بالاترین میزان پتاسیم درقسمت شمال شرق دشت مشاهده شد که با توجه به سهولت آبشویی پتاسیم احتمال نفوذ کودهای پتاسی به آبخوان منطقه پیش بینی می گردد.