تحلیل پیامدهای توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری زیست محیطی-کالبدی سکونتگاه‌های روستایی(مطالعه موردی: بخش طرقبه در شهرستان بینالود)

الموضوعات :

نشاط امیدوار ¹ , مهدی پورطاهری ² , عبدالرضا رکن الدین افتخاری ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران (مسئول مکاتبات)*
2 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3 - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 12 الإثنين , شوال, 1442 تاريخ التأكيد : 12 الإثنين , شوال, 1442 تاريخ الإصدار : 08 الأحد , شعبان, 1442

الکلمات المفتاحية: خدمات گردشگری, گردشگری روستایی, ناپایداری روستایی, تاثیرات کالبدی, شهرستان بینالود,

ملخص المقالة :

امروزه، توسعه گردشگری به احداث خدماتی در نواحی روستایی انجامیده و ناپایداری های زیست محیطی-کالبدی را در برخی روستاها ایجاد نموده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر تحلیل پیامدهای توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری های زیست محیطی-کالبدی در بخش طرقبه می باشد.گردآوری اطلاعات به روش اسنادی-کتابخانه ای و پیمایشی می باشد. اطلاعات مربوط به متغیر مستقل (توسعه خدمات گردشگری) توسط روش ویکور و داده های متغیر وابسته (اثرات زیست محیطی-کالبدی) به کمک ابزار پرسشنامه جمع آوری شد و توسط این داده ها، آزمون رگرسیون در نرم افزار SPSS محاسبه گردید تا تاثیر توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری زیست محیطی-کالبدی بخش طرقبه مشخص شود. در همین راستا، ارزیابی تغییرات کاربری اراضی روستاهای نمونه توسط تصاویر ماهواره لندست و نرم افزار ENVI و GIS صورت گرفت. نتایج آزمون رگرسیون نشانگر رابطه همبستگی قوی، مستقیم و مثبتی با ضریب همبستگی 86/0 میان دو متغیر خدمات گردشگری و ناپایداری زیست محیطی و رابطه خطی معنادار با سطح معناداری0.002بین این دو متغیر می باشد و در فرضیه دوم، ضریب همبستگی به میزان92/0، بیانگر رابطه قوی، مثبت و مستقیم میان خدمات گردشگری و ناپایداری کالبدی می باشد و رابطه میان این دو متغیر نیز با سطح معناداری 0.04، معنادار است. ارزیابی تصاویر ماهواره ای در دوره 1987-2016 نشانگر کاهش مساحت اراضی کشاورزی و مراتع است که به ترتیب از 3ا/3031 و 52/5765 هکتار در سال 1987 به 2/2346 و 98/550 هکتار در سال 2016 رسیده است. در این بررسی مشخص شد توسعه خدمات گردشگری بر ناپایداری زیست محیطی-کالبدی روستاهای نمونه تأثیر بسیار زیادی داشته است. بر اساس ضریب تعیین تعدیل شده، 83 درصد از ناپایداری زیست محیطی و 89 درصد از ناپایداری کالبدی در روستاهای نمونه تابع توسعه خدمات گردشگری می باشد.