طراحی پارک جنگلی بیستون به منظورتوسعه تفرج متمرکز با استفاده از مدل اکولوژیکی گردشگری

الموضوعات :

لقمان باقریان ¹ , نسیم صحرائی نژاد ² , حسین موسوی فاطمی ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات، تهران، ایران
3 - مربی، گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 03 الثلاثاء , ذو الحجة, 1442 تاريخ التأكيد : 26 السبت , جمادى الثانية, 1443 تاريخ الإصدار : 18 الإثنين , شعبان, 1443

الکلمات المفتاحية: طراحی, ارزیابی توان اکولوژیکی, تفرج متمرکز, پارک جنگلی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: با افزایش جمعیت و زندگی شهرنشینی، نیاز انسان به تفریح و تفرج، گذران اوقات فراغت در محیط های طبیعی افزایش یافته است. در چنین شرایطی، نیاز به توسعه و احداث پارکهای جنگلی که از مهمترین منابع تفرجی در شهرها محسوب می شوند با هدف حفاظت از منابع و ذخایر، جذب گردشگر، ایجاد درآمد، تمدد اعصاب و غیره ضروری است. همچنین به منظور حفظ پایداری این منابع، استفاده تفرجی از آنها باید مطابق توان اکولوژیک آنها انجام گیرد. هدف این مطالعه، طراحی پارک جنگلی بیستون به منظور توسعه تفرج متمرکز و بهره گیری از آن به عنوان الگوئی جهت ارتقاء کیفی پارکهای جنگلی در استان کرمانشاه است. روش بررسی: این تحقیق به لحاظ دستیابی به حقایق و داده پردازی از نوع توصیفی تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی و توسعه ای، ارزیابی می گردد. جمع آوری اطلاعات از محدوده مورد مطالعه علاوه بر مطالعات کتابخانه ای، از طریق برداشت میدانی نیز انجام گرفته است. برداشت نقاط و کنترل داده های بدست آمده توسط دستگاه GPS جهت برآورد پتانسیل موجود برای برنامه ریزی تفرجی انجام گرفته است. یافته ها: تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق نقشه های تهیه شده در نرم افزار GIS و با تلفیق نقشه های موجود، نقشه توان اکولوژیکی منطقه ارائه گردید و بر همان اساس کاربری های مناسب در محدوده مورد مطالعه تعیین و سپس زون بندی انجام شد. سپس با استفاده از الگوی آمایش سرزمین و مدل اکولوژیکی گردشگری، الگوئی جهت توسعه تفرج متمرکز سایت مورد نظر ارائه و استراتژیهایی برای طراحی پارک جنگلی بیستون تبیین گردید. با استفاده از این الگو و استراتژی ها و همچنین تجزیه و تحلیل پهنه ها براساس ویژگیهای اکولوژیکی و زیبایی شناختی در مقیاس خرد، پهنه هایی که مناسب توسعه تفرج متمرکز بود شناسایی شد. بحث و نتیجه گیری: پس از شناسائی پهنه های مناسب به منظور توسعه تفرج متمرکز، پهنه شماره دو جهت برنامه ریزی و ارائه طرح راهبردی با بهره گیری از مدل اکولوژیکی گردشگری انتخاب گردید.

المصادر:

• 1- Erfani, M., Ardakani, T., Sadeghi, A., Pahlevaneoue, A., Sitting for Intensive Recreation in Chahnime Zone (Zabol Township) Using Multi- Criteria Decision System. Environmental Researches, 2012; 2(4): 41-50. (In Persian)


• 2- Tavakkolinia, J., Matkan, A., Sarrafi, M., Borbori, F. An Assessment of Spatial Appropriateness for Ecotourism Development in the Region of Rudbar Ghasran and Lavasanat, Using OWA Criteria with Fuzzy Quantizers. Journal of Tourism Planning and Development, 2018; 7(26): 68-95.


• 3- Oladi, J., Ecological Potential Evaluation and Sustainable Development Planning for Tourism in Mazandaran Province. The Second National Conference on Applied Research in Geographu and Tourism: 2014, March, 16, Tehran, Iran. (In Persian)


• 4- Dashti, P., Hasanzad Navroodi, I., Khanmohammadi, M., Tekiekhah, J. Recreational Zone Classification of Hassan Abad Forest Park Using Multi-Criteria Analysis and Model Makhdoom. J. Env. Sci. Tech., 2021; 22(2):141-153. (In Persian)


• 5- Wolch, J.R., Byrne, J., J.P. Newell., 2014. Urban green space, public Health, and environmental justice: The challenge of making cities ‘just green enough. Landscape and Urban Planning, 2014; 125: 234-244.


• 6- Chen, B., Qiu, Z., 2018. Recreational Use of Urban Forest Parks- A case study in Fouzhou National Forest Park, China. Journal pf Forest Reaserch, 23(4): 2-10.


• 7- Makhdoum, M., Land Use Planning Foundation. Tehran University Press. 7^th Tehran; 2006. (In Persian)


• 8- Malekian, M., Pouryazdi, S., Analysis of factors affecting tourism in urban parks. Case Study: AlaviPark, Qom, 2014.9(28):73-94. Available at: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=297566.


• 9- Yakhshki, A., Eskandari S., Oladi Ghadiklaei J, Yakhkashi A. (2011). Assessing the recreational potential of forest parks based on the factors affecting recreation, a case study of Sorkheh Hesar Forest Park. Quarterly Journal of Geography and Land Management; 2011. First year. Second Issue.( In Persian)


• 10- Kooshki, P., Pourkhabbaz, H R., Yousefi Khanghah, S., Javanmardi, S., Ecological Capacity Modelling of Urban Development (Case Study: Boroujerd City Margin). MJSP. 2020; 24(2):111-140. (In Persian)


• 11- Naghdipour, M., Noori, S.A., Investigating the Ecotourism Pattern in Forest Park Design (Biston, Kermanshah). 2018, International Conference on Civil Engineering, Architecture and Urbanism of Contemporary Iran, Tehran. Available at: https://civilica.com/doc/709645. (In Persian)


• 12- Khaleghi Nejad, A., Ruhollahi, M., Bahador, R. HSE Management System, Passive Defence and its role in Sustainable Development. National Conference on Passive Defence and Sustainable Development, October 2016.


• 13- Khalili, Z., Oladi, J., The Assignment GIS and Land-Use Planning Application in Assessment of Ecoutourism Capability, A Case Study in Traditional Ghoori Ghale Basin of Paveh Township. Human and Environment, 2020; 54; 65-81. (In Persian)


• 14- Steiner, F., 2011. Landscape Ecological Urbanism: Origins and Trajectories. Landscape and urban planning, (100):333-337.


• 15- Liu, Wan-Yu, Chen, Pin-Zheng, Hsieh, Chi-Ming. Assessing the Recreational Value of a National Forest Park from Ecoutourists’ Perspective in Taiwan. Sustainability, 2019; 11(15): 2-17.


• 16- Ferrtti, V.; S., Pomarico. 2013. Ecological land suitability analysis through spatial Indicators: An application of the Analytic Network Process technique and Ordered Weighted Average approach. Ecological Indicators, 34:507-519


• 17- Mahmoodzadeh H, Vaezi M, Rostami R, Bakooyi M. Analysis of the ecological status of urban parks with emphasis on forest parks using GIS (Case study: Tabriz). Researches in Geographical Sciences, 2021; 22 (65): 23-42.


• 18- Rezvani, M., Zaheri, H. Forest park ecological ability assessment using hierarchical analysis process Case stydy: chitgar forest park, (Tehran 22 district). Geography and Development, 2020; 18(60): 137-156. (In Persian)


• 19- Darabi, H., Saeidi, I., Ecological Design of Urban Forest Park Case Study: Shahid Beshti Forest Park in Brojerd. Journal of Environmental Studies, 2013; 39(2):1-10. (In Persian)