بررسی رابطه غیرخطی آلودگی زیست محیطی و نابرابری توزیع درآمدی بااثرپذیری از عوارض زیست محیطی
الموضوعات :محبوبه صادقی نوری 1 , مرجان دامنکشیده 2 , رویا سیفی پور 3 , امیررضا کیقبادی 4
1 - گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - گروه اقتصاد، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: عوارض زیست محیطی, آلودگی زیست محیطی, توزیع درآمد, کشورهای D8, مدل رویکرد آستانهای پانل.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: تسریع در رشد اقتصادی، افزایش تقاضا برای محصولات و دستیابی به تجارت جهانی؛ افزایش مصرف انرژی بخصوص سوخت‌های فسیلی و در‌نهایت انتشار گاز‌های گلخانه‌ای از‌جمله CO2 را که منشاء بسیاری از این آلودگی‌ها است، به‌دنبال دارد. هدف مقاله حاضر بررسی رابطه غیرخطی آلودگی زیست محیطی و نابرابری توزیع درآمدی با اثرپذیری از عوارض زیست محیطی است.
روش بررسی: برای این منظور از مدل با رویکرد آستانهای پانل (PSTR) بر اساس داده‌های سالانه کشورهای (D8) طی دوره 2021-2008 استفاده شد.در این مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی (PSTR)، متغیر وابسته نابرابری توزیع درآمدی و متغیرهای توضیحی؛ مالیات مستقیم و غیرمستقیم، درآمد دولت از مالیات بر آلودگی زیست محیطی، سرمایه انسانی، تولید ناخالص داخلی سرانه، شدت مصرف انرژی، تورم و اشتغال است،
یافته ها: نتایج برآورد قسمت غیرخطی مدل نشان از وجود رابطه مثبت متغیر نرخ تورم با شاخص نابرابری توزیع درآمدی را نشان میدهد و متغیرهای درآمد دولت از مالیات بر آلودگی زیست محیطی، سرمایه گذاری، سرمایه انسانی، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه و سطح اشتغال نیروی کار رابطه منفی با شاخص نابرابری توزیع درآمدی دارد. بطوریکه به ازای یک واحد افزایش در درآمد دولت از مالیات بر آلودگی زیست محیطی، نابرابری توزیع درآمد 26/0 واحد کاهش می‌یابد.
بحث و نتیجه گیری: رشد تولید از طریق نیاز به مواد اولیه و افزایش مصرف انرژی در بخش تولید و همچنین تولید بیشتر کالا و خدمات بر روی انتشار دی اکسید کربن تاثیر گذار است. بنابراین توجه به مسئله ثبات رشد تولید در کشورهای درحال توسعه باید جزء مسائلی قرار گیرد که بیشتر از هر موضوع دیگری مورد‌توجه مسئولان و مقامات دولتی باشد. هنگامی که نرخ رشد تولید به طرز محسوسی بالا می‌رود، فشار فزاینده‌ای بر منابع وارد می‌شود. در این راستا، تقاضا برای نیروی انسانی متخصص، نیاز به سرمایه و تجهیزات سرمایه‌ای و مصرف مواد خام و انرژی افزایش می‌یابد. چنان چه امکان بهره‌برداری بیشتر از هریک از منابع یاد‌شده به موازات رشد تولید مهیا نباشد، تولید با تنگنا روبرو می‌شود که می‌تواند منجر به افزایش نابرابری توزیع درآمد شود. در این شرایط سیاست‌های مالیاتی و مالیات محیط زیستی می‌توان بعنوان توازن کننده درآمد وارد عمل شود.
1. Khastar, M., Aslani, A., & Nejati, M. (2020). How does carbon tax affect social welfare and emission reduction in Finland?. Energy Reports, 6, 736-744.
2. Fremstad, A., & Paul, M. (2019). The impact of a carbon tax on inequality. Ecological Economics, 163, 88-97.
3. Malerba, D., Chen, X., Feng, K., Hubacek, K., & Oswald, Y. (2022). The impact of carbon taxation and revenue redistribution on poverty and inequality (No. 11/2022). IDOS Policy Brief.
4. Bond, P., & Basu, R. (2023). ‘Unequal ecological exchange'worsens across time and space, creating growing Northern environmental liabilities–CADTM.
5. Zhong ming, Z., Linong, L., Xiaona, Y., Wangqiang, Z., & Wei, L. (2021). Climate action can lessen poverty and inequality worldwide.
6. Zhang, Y., Jiang, S., Lin, X., Qi, L., & Sharp, B. (2023). Income distribution effect of carbon pricing mechanism under China's carbon peak target: CGE-based assessments. Environmental Impact Assessment Review, 101, 107149.
7. Chen, S. (2022). The inequality impacts of the carbon tax in China. Humanities and Social Sciences Communications, 9(1), 1-10.
8. Al Shammre, A. S., Benhamed, A., Ben-Salha, O., & Jaidi, Z. (2023). Do Environmental Taxes Affect Carbon Dioxide Emissions in OECD Countries? Evidence from the Dynamic Panel Threshold Model. Systems, 11(6), 307.
9. Hussain, Z., Khan, M. K., & Shaheen, W. A. (2022). Effect of economic development, income inequality, transportation, and environmental expenditures on transport emissions: evidence from OECD countries. Environmental Science and Pollution Research, 29(37), 56642-56657.
10. Dugstad, A., Grimsrud, K. M., & Lindhjem, H. (2023). Can the acceptance of a carbon tax be increased? The effect of tax revenue recycling and redistribution among households and companies.
11. Saelim, S. (2019). Carbon tax incidence on household demand: effects on welfare, income inequality and poverty incidence in Thailand. Journal of Cleaner Production, 234, 521-533.
12. Shang, B. (2023). The Poverty and Distributional Impacts of Carbon Pricing: Channels and Policy Implications. Review of Environmental Economics and Policy, 17(1), 64-85.
13. Schmittmann, J. M. (2023). The Financial Impact of Carbon Taxation on Corporates: Japan. Selected Issues Papers, 2023(034).
14. Mitić, P., Fedajev, A., Radulescu, M., & Rehman, A. (2023). The relationship between CO2 emissions, economic growth, available energy, and employment in SEE countries. Environmental Science and Pollution Research, 30(6), 16140-16155.
15. Mosavvari Nezamabad, Z., Jalai, S.A.M., Zayandeh Roudi, M. (1401). The effect of carbon tax on economic welfare indicators in Iran with a dynamic systems approach. Quarterly scientific research journal of quantitative economics, (ready for publication)
16. Zhao, S., Fujimori, S., Hasegawa, T., Oshiro, K., & Sasaki, K. (2022). Poverty and inequality implications of carbon pricing under the long-term climate target. Sustainability Science, 1-16.
17. Soltanijad, M., Jalai, S.A.M., Zayandeh Roudi, M. (1401). Examining the effects of green tax on government spending and economic well-being of households using the Nord Haus model. Applied Economics, 12(No. 40 (Spring 1401)), 68-79.
18. Bazazan, F., Samavati, A. (2019). Distributional Effects of Carbon Dioxide Tax on Household Expenditures in Iran: An Environmental Dataset Approach. Applied theories of economics, 7(1), 239-264.
