اجرام آسمانی و عملکرد بورس اوراق بهادار تهران
الموضوعات : دانش سرمایهگذاریسامان حقیقی 1 , نیلوفر کوکلان 2
1 - دانشجوی مقطع دکتری، گروه مدیریت مالی، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
2 - دانشجوی مقطع دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: اجرام آسمانی- بازدهی- بورس اور,
ملخص المقالة :
در چند دهۀ اخیر، با پشت سر نهادن چندین بحران مالی در سراسر جهان و پدیدآمدن این نگاه که مدل‌های اقتصادی کمی مبتنی بر عوامل بنیادی بعضاً در پیش‌بینی این نوسان‌ها ضعیف عمل می‌کنند، مطالعۀ رفتار بازارها بیش از پیش جایگاه خود را در فضای مطالعات کاربردی و پژوهشی مستحکم کرده است. در این حوزه از مطالعات رفتاری، همواره یکی از قدیمی‌ترین موضوعات قابل بحث، پژوهش‌های سماوی و بررسی آثارِ متغیرهای طبیعت محور و بعضاً فرازمینی بر رفتار بازارهای مالی بوده است. در پژوهش حاضر، با نگاهی به ادبیات تحقیقی مطالعات این‌چنینی و با بهره‌مندی از مدل آماری تیـ گارچ، که در فضایی با واریانس ناهمسان (مانند بازدهی اوراق بهادار) کاربرد دارد، به بررسی تأثیر موقعیت قرارگیری اجرام آسمانی و فعالیت فیزیکی آن‌ها بر بازدهی بورس اوراق بهادار تهران پرداختیم. در این مطالعه از داده‌های روزانه در بازۀ ۲۳ ساله (۱۳۷۱ تا ۱۳۹۴) استفاده شد و اطلاعات مربوط به اجرام آسمانی از سایت داده‌پردازی ناسا و سایت رسمی مطالعات خورشیدی گردآوری شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که زاویۀ مابین موقعیت زحل و مریخ (از دید مشاهده‌گر زمینی) رابطۀ منفی معناداری با بازدهی بورس اوراق بهادار تهران دارد. این رابطه اما با اثر‌گذاری بیشتر، برای زاویۀ مابین موقعیت زحل و مشتری (از دید مشاهده‌گر زمینی) نیز وجود داشت. یافته‌ها همچنین نشان داد که رابطۀ مثبت و معناداری میان بازدهی بورس اوراق بهادار تهران و قرارگیری ماه در حالت هلال کامل وجود دارد. در خصوص نقاط تاریک روی سطح خورشید (فعالیت‌های خورشیدی) نتایج نشان داد که این متغیر رابطۀ مثبت و معناداری با بازدهی بورس اوراق بهادار تهران دارد. در این میان، آزمون علیت گرنجر هم انجام پذیرفت که نتایج آن حاکی ازین بود که تمامی متغیرهای مدل این مقاله از نظر اقتصادسنجی به‌طور هم‌زمان علت تغییرات متغیر وابسته هستند.
* بــدری، احمــد؛ صــادقی، محســن، 1385، بررسی اثر روزهای مختلف هفته بر بازدهی، نوسـان‌پـذیری و حجـم معـاملات در بـورس اوراق بهادار تهران. پیام مدیریت، (17 و 18 )، صص 55 - 83.
* جمالیان پور، مظفر؛ مهدوی، غلامحسین، 1392، تأثیر متغیرهای فصلی آب و هوا بر نقدینگی بازار اوراق بهادار تهران، پژوهش‌های حسابداری مالی، 5 (3)، صص 73-88.
* حاجی‌ها، زهره، 1388، بررسی اثر فصول مختلف سال بر شاخص کل قیمت سهام پنجاه شرکت برتر در بورس اوراق بهادار تهران، مطالعات مالی، (3)، صص 137-149.
* راعی، رضا؛ محمودی آذر، میثم؛ گرجی، امیر حسین، 1393، بررسی اثر بی‌قاعدگی آب و هوا و آلودگی هوا بر بازده شاخص بورس اوراق بهادار تهران، راهبرد مدیریت مالی، 2(5)، صص 39–57.
* رهنمای رودپشتی، فریدون؛ قاسمیان، محسن؛ فراهانی، آزاده. 1393. مبانی ستاره بینی مالی. تهران: ترمه.
* سـعیدی، علـی؛ مشـایخی، مرجـان، 1390، اندازۀ هلال ماه و بازده بازار در بـورس اوراق بهـادار تهـران، فصـلنامۀ بـورس اوراق بهـادار، 4 (14 )، صص 81-98.
* سینایی، حسنعلی؛ محمدی، مهدی، 1391، تحلیل تاثیر ماه مبارک رمضان بر بورس اوراق بهادار تهران، تحقیقات مالی، 2(1)، صص 175-199.
* Akerlof, G. A., & Shiller, R. J. 2010.Animal spirits: How human psychology drives the economy, and why it matters for global capitalism. Princeton University Press.
* Alt, R., Fortin, I., & Weinberger, S. 2011. The Monday effect revisited: An alternative testing approach. Journal of Empirical Finance, 18(3), 447-460.
* Belin, V.A. and Poluyakhtov S.A. 2011. June. Unconventional Cyclical Theory: Cyclical Solar Activity and the Cyclical Development of the Economy. State regulation of the market economy, Issue 2: pp. 57-65.
* Cao, M., & Wei, J. 2005. Stock market returns: A note on temperature anomaly. Journal of Banking & Finance, 29(6), 1559-1573.
* Cass, D., & Shell, K. 1983. Do sunspots matter? The Journal of Political Economy, 193-227.
* Chang, S. C., Chen, S. S., Chou, R. K., & Lin, Y. H. 2008. Weather and intraday patterns in stock returns and trading activity. Journal of Banking & Finance, 32(9), 1754-1766.
* Ciccone, S. J. 2011. Investor optimism, false hopes and the January effect. Journal of Behavioral Finance, 12(3), 158-168.
* Clarke, H. 1847. Physical economy: a preliminary inquiry into the physical laws governing the periods of famines and panics.
* Criss, T. B., & Marcum, J. P. 1981. A lunar effect on fertility. Social Biology, 28(1-2), 75-80.
* de Castro, J. M., & Pearcey, S. M. 1995. Lunar rhythms of the meal and alcohol intake of humans. Physiology & behavior, 57(3), 439-444.
* Dichev, I. D. and Janes, T. D. 2003, 'Lunar cycleeffects in stock returns', Journal of Private Equity, 6 (4): 8-29.
* Frijda, N. H. 1988. The laws of emotion. American psychologist, 43(5), 349.
* Gärling, T., Kirchler, E., Lewis, A., & Van Raaij, F. 2009. Psychology, financial decision making, and financial crises. Psychological Science in the Public Interest, 10(1), 1-47.
* Hampson, J. 2012. Trading the Sun. mimeo, February 2012, http://www. marketoracle. co. uk/pdf/Trading_The_Sun. pdf.
* Hicks-Caskey, W. E., & Potter, D. R. 1992. Weekends and holidays and acting-out behavior of developmentally delayed women: a reply to Dr. Mark Flynn. Perceptual and motor skills, 74(2), 344-346.
* Hirshleifer, D., & Shumway, T. 2003. Good day sunshine: Stock returns and the weather. The Journal of Finance, 58(3), 1009-1032.
* Jevons, W. S. 1878. Commercial crises and sun-spots. Nature, 19(472), 33-37.
* Kahneman, D. 2003. A perspective on judgment and choice: mapping bounded rationality. American psychologist, 58(9), 697.
* Kahneman, D. 2003. Experiences of collaborative research. American Psychologist, 58(9), 723.
* Kamstra, M. J., Kramer, L. A., & Levi, M. D. 2000. Losing sleep at the market: The daylight saving anomaly. The American Economic Review, 90(4), 1005-1011.
* Keef, S. P., & Khaled, M. S. 2011. Are investors moonstruck? Further international evidence on lunar phases and stock returns. Journal of Empirical Finance, 18(1), 56-63.
* Krugman, P. 2009, 'The return of depression economics and the crisis of 2008’. London: Nortons.
* Laibson, D., & Zeckhauser, R. 1998. Amos Tversky and the ascent of behavioral economics. Journal of Risk and Uncertainty, 16(1), 7-47.
* Law, S. P. 1986. The regulation of menstrual cycle and its relationship to the moon. Acta obstetricia et gynecologica Scandinavica, 65(1), 45-48.
* Levy, T., & Yagil, J. 2011. Air pollution and stock returns in the US. Journal of Economic Psychology, 32(3), 374-383.
* Lieber, A. L. 1978. Human aggression and the lunar synodic cycle. Journal of Clinical Psychiatry.
* Loewenstein, G. F., Weber, E. U., Hsee, C. K., & Welch, N. 2001. Risk as feelings. Psychological bulletin, 127(2), 267.
* Lucey, B. M. 2010. Lunar seasonality in precious metal returns? Applied Economics Letters, 17(9), 835-838.
* Meridian, B. 1985. The Mars Vesta cycle in US stock prices. J. Astrol.
Assoc. G.B. 25, 121.
* Modis, T. 2007. Sunspots, GDP and the stock market. Technological Forecasting and Social Change, 74(8), 1508-1514.
* Novy-Marx, R. 2014. Predicting anomaly performance with politics, the weather, global warming, sunspots, and the stars. Journal of Financial Economics, 112(2), 137-146.
* Pardo, A., & Valor, E. 2003. Spanish stock returns: where is the weather effect? European Financial Management, 9(1), 117-126.
* Rieder, T. (1972). Astrological Warnings and stock market. Pagurian Press, Toronto, Ontario, Canada.
* Saporoschenko, A. 2011. The effect of Santa Ana wind conditions and cloudiness on Southern California stock returns. Applied Financial Economics, 21(10), 683-694.
* Slovic, P., Finucane, M., Peters, E., & MacGregor, D. G. 2002. The affect heuristic in T. Gilovich, D. Griffin & D. Kahneman. Heuristics and Biases: The Psychology of Intuitive Judgment.
* Stevenson, T. 2010. September is a tricky time for investors'. The Telegraph.
* Tasso, J., & Miller, E. 1976. The effects of the full moon on human behavior. The Journal of Psychology, 93(1), 81-83.
* Weiskott, G. N. 1974. Moon phases and telephone counseling calls. Psychological Reports, 35(2), 752-754.
* Yuan, K., Zheng, L., & Zhu, Q. 2006. Are investors moonstruck? Lunar phases and stock returns. Journal of Empirical Finance, 13(1), 1-23
_||_