بررسی اثر شوک سیاست پولی و مالی بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن در ایران

الموضوعات : دانش سرمایه‌گذاری

علیرضا برادران ¹ , غلامرضا زمردیان ²

1 - دانشجوی دکتری مالی–بانکداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
2 - استادیار عضو هیات علمی دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی

تاريخ الإرسال : 30 السبت , ذو الحجة, 1437 تاريخ التأكيد : 18 الأربعاء , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 04 الجمعة , ربيع الثاني, 1439

الکلمات المفتاحية: شوک سیاست پولی و مالی, ارزش افزوده بخش صنعت, فیلتر هودریک - پرسکات‌, الگوی ARDL,

ملخص المقالة :

صنعت از بخش های مهم و حیاتی اقتصاد کشورها محسوب می شود که توجه به آن جزء اهداف جوامع توسعه یافته و در حال توسعه است. در ایران نیز بر اساس آمارها بخش صنایع و معادن در مجموع حدود 25 درصد از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده است. با وجود این سهم، صنعت در اقتصاد کشور طی دوران اجرای برنامه های توسعه و سیاست های تعدیل و تثبیت، از سیاست های کلان اقتصادی و به خصوص سیاست های پولی و مالی تاثیر فراوان پذیرفته است. با این رویکرد، مطالعه حاضر اثر شوک سیاست پولی و مالی بر ارزش افزوده بخش صنعت را طی دوره 93-1370 بررسی نموده است. جهت دسترسی به این هدف ابتدا نوسانات سیاست پولی و مالی در قالب فیلتر هودریک - پرسکات‌، الگوسازی و سپس به کمک مدل ARDL‌، اثرات آن ها بر ارزش افزوده بخش صنعت در کنار متغیرهایی چون موجودی سرمایه خالص بخش صنایع و معادن، نیروی کار شاغل در این بخش و هزینه‌های آموزش و پرورش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه حاضر بیان‌گر آن است که شوک مثبت سیاست‌ پولی و مالی اثری مثبت بر ارزش افزوده بخش صنعت دارد؛ اما شوک منفی سیاست‌ پولی و مالی با ایجاد سردرگمی در میان فعالان اقتصادی، اثری منفی بر ارزش افزوده بخش صنعت می گذارد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که موجودی سرمایه و نیروی کار شاغل در بخش صنعت و معدن بر ارزش افزوده این بخش اثری مثبت دارند. بر این اساس می توان گفت 10 درصد افزایش در موجودی سرمایه و نیروی کار، طی دوره بلندمدت ارزش افزوده بخش صنعت و معدن را به ترتیب به میزان 3/7 و 6/5 درصد افزایش می دهد. در نهایت نیز نتایج بیان گر آن است که مخارج دولتی سرانه در آموزش و پرورش نیز اثری مثبت بر ارزش افزوده بخش صنعت دارد؛ به طوری که 10 درصد افزایش در مخارج دولتی سرانه، طی دوره بلندمدت سبب افزایش ارزش افزوده بخش صنعت به میزان 4/3 درصد می‌گردد.

المصادر:

*    ابزری، مهدی.، صمدی، سعید. و تیموری، هادی.1386. بررسی عوامل موثر بر ریسک و بازده سرمایه گذاری در محصولات مالی. نشریه روند، 55: 152-123.

*       ابونوری، اسماعیل.، خانعلی­پور، امیر. و عباسی، جعفر. 1388. اثر اخبار بر نوسانات نرخ ارز در ایران: کاربردی از خانواده­ی .ARCH فصلنامه­ی پژوهشنامه بازرگانی، 50: 101-120.

*       ابونوری، اسماعیل. و مشرفی، گلاله. 1385. اثر شاخص اقتصاد کلان بر شاخص قیمت سهام صنعت پتروشیمی ایران با استفاده از مدل ARDL. فصلنامۀ پژوهشنامه اقتصادی، 21: 228-209.

*       امینی، علیرضا.، رشتی نارسیی، امین. و مصلی، شهرام. 1386. اندازه­گیری و تحلیل عوامل مؤثر بر بهره­وری کل (TFP) در کارگاه­های بزرگ صنعتی ایران با تأکید بر سرمایه انسانی.

*       ایزدی، حمیدرضا. و ایزدی، مریم. 1390. استفاده از معیار شکاف بازار آزاد (BMP) جهت بررسی تغیرات نرخ ارز بر ارزش افزوده بخش صنعت. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3(15):80-67.

*       رحمانی، تیمور. 1387. اقتصاد کلان. چاپ دهم. تهران: انتشارات برادران.

*       زمردیان، غلامرضا.، شعبان­زاده، مهدی. و شریعت­زاده، ایرج. (1394). بررسی اثرپذیری بازار سرمایه ایران از عدم اطمینان سیاست پولی و مالی. مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار (مدیریت پرتفوی)، 6­(25): 106-81.

*       شاکری، عباس. 1387. نظریه­ها و سیاست­های اقتصاد کلان، جلد اول. چاپ اول. تهران: انتشارات پارس نویسا.

*       شهبازی، کیومرث. و کریم­زاده، الهام. 1394. تاثیر سیاست­های پولی و مالی بر ارزش افزوده بخش صنعت در ایران در راستای سیاست­های کلی بخش صنعت. فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، 2(8): 110-93.

*       سجادی، حسین.، فرازمند، حسن. و علی صوفی، هاشم. 1389. بررسی رابطه ی متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران. نشریه تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 6: 26-1.

*       عمادزاده، مصطفی.، دلالی اصفهانی، رحیم.، صمدی، سعید. و محمدی، فرزانه. 1388. اثر کیفیت نیروی کار بر رشد اقتصادی در منتخبی از کشورها. فصلنامه اقتصاد مقداری (فصلنامه بررسی­های اقتصادی)، 6(1): 26-1.

*       فلیحی پیربستی، نعمت. و طاهری هنجنی، مرضیه. 1390. تأثیر تورم و جهانی شدن بر سوددهی کارگاه های بزرگ صنعتی ایران تلفیق رهیافت های سیستم دینامیکی و اقتصادسنجی. فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 19(58): 78-51.

*       لطفعلی­پور، محمدرضا.، فلاحی، محمدعلی. و حسینی، سید سعید. 1394. اثر باز بودن تجاری بر بهره وری کل عوامل تولید در صنایع بزرگ ایران. پژوهش­های رشد و توسعه پایدار، 15(2): 116-95.

*       نادران، الیاس. 1383. اثر سیاست ‌‌های اعتباری بر ارزش افزوده بخش صنعت ایران. جستارهای اقتصادی، 1(1): 42-9.

*       نوفرستی، محمد. 1387. ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی. مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ اول، تهران.

*       محمدزاده، پرویز. و رهنمای قراملکی، غلامحسین. 1391. بررسی تأثیر حجم سرمایه R&D داخلی و موجودی سرمایه خارجی بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران. پژوهش­های اقتصادی،12(4): 124-103.

*       مهرآرا، محسن، و میری، اعظم السادات. 1389. رابطة میان درآمدهای نفتی و ارزش‌افزوده بخش‌های مختلف اقتصادی در کشورهای صادرکنندة نفت: ایران، مکزیک و ونزوئلا. مجلۀ تحقیقات اقتصادی، 90: 206-183.

*       Aydın, B. and Igan, D. 2010. Bank Lending in Turkey: Effects of Monetary and Fiscal Policies. International Monetary Fund Working Paper.

*       Bakare-Aremu, T. A. and Osobase, A. O. 2015. Effect of Fiscal and Monetary Policies on Industrial Sector Performance- Evidence from Nigeria. Journal of Economics and Sustainable Development, 6(17): 67-83.

*       Bollerslev, T. 1986. Generalized Autoregressive Conditional Heterosckedasticity. EconomicReview, Federal Reserve Bank of Kansas City. Empir Econ. J Econ. 79(3): 307–327.

*       Engle, R. 1982. Autoregressive conditional heteroscedasticity with estimates of the variance of UK inflation. Econometrica, 50(4):987-1007.

*       Eze, O. R. & Ogiji, F. O. (2013). Impact of Fiscal Policy on the Manufacturing Sector Output in Nigeria: An Error Correction Analysis. International Journal of Business and Management Review (IJBMR), 1(3): 35-55.

*       Fomby, B.T. 1998. How to model multivariate time series data. Department of economics, Southern Methodist .University Dallas, USA.

*       Haffmann, M., Sondergaard, J. and Westelius, N. J. 2007. The Timing and Magnitude of Exchange Rate Overshooting, Working Paper.

*       Hodrick, R. J. and Prescott, E.C. 1997. Postwar U.S. Business Cycle: An Empirical Investigation. Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 29: 1-16.

*       Kamaan, C. K. 2014. The Effect of Monetary Policy on Economic Growth in Kenya. International Journal of Business and Commerce. 3(8): 11-24.

*       Laidler, D.E.W. and Parkin J.M. 1975. An Inflation Survey, Economic Journal, pp795.

*       Mallick, H. 2011. Monetary Policy, Construction Sector Output and Housing Prices in India: an Emerging Economy Perspective. Applied Econometrics and International Development, 11(1): 195-207.

*       Pesaran, M.H. and Pesaran, B. 1997. Working With Microfit 4.0: Interactive Econometric Analysis. Oxford University Press, Oxford.

*       Pesaran, M.H. and Shin, Y. 1999. An autoregressive distributed lag modelling approach to cointegration analysis. In: Strom, S. (Ed.), Econometrics and Economic Theory in 20th Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium. Cambridge University Press, Cambridge Chapter 11.

*       Pesaran, M.H. and Smith, R.P. 1998. Structural analysis of cointegrating VARs. Journal of Economic Survey, 12: 471–505.

*       Pesaran, M.H., Shin, Y. and Smith, R.J. 2001. Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16: 289–326.

*       Siddiki, J. U. 2000.  Demand for money in Bangladesh: A cointegration analysis, Applied Economics, 32: 1977-1984.

*      Tang, T. C. 2003.An empirical analysis of China’s aggregate import demand function. China Economic Review, 14:142-163