رتبه‌بندی شرکت‌های کارگزاری بورس اوراق بهادار تهران بر اساس معیارهای ریسک تسویه صندوق تضمین تسویه شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

الموضوعات : دانش سرمایه‌گذاری

علی صالح‌آبادی ¹ ( عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) )
میثم علی محمدی ² ( مدرس دانشگاه خوارزمی(نویسنده مسئول)، )
سیدجواد مرزانی ³ ( دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت مالی دانشگاه امام صادق (ع) )

تاريخ الإرسال : 29 الخميس , جمادى الثانية, 1437 تاريخ التأكيد : 19 الخميس , شعبان, 1437 تاريخ الإصدار : 22 الأحد , جمادى الأولى, 1438

الکلمات المفتاحية: رتبه‌بندی, صندوق تضمین تسویه, شرکت‌های کارگزاری, مدل های تصمیم‌گیری چندشاخصه (M,

ملخص المقالة :

شرکت‌های کارگزاری از جمله مهم‌ترین نهادهای مالی در بازار سرمایه به حساب می‌آیند و با توجه به ماهیت خدماتی شرکت‌های کارگزاری، رتبه‌بندی آن‌ها لازم و ضروری به نظر می‌رسد. این شرکت‌ها را به طرق بسیار زیادی می‌توان مورد رتبه‌بندی قرارداد که هر کدام بر اساس معیارها و ضوابط خاصی می‌باشد. یکی از فرآیندهای پرمخاطره بازارسرمایه، تسویه می‌باشد. صندوق تضمین تسویه به عنوان یکی از روش‌های مدیریت ریسک‌های تسویه معاملات اوراق بهادار، درخور توجه می‌باشد. در این مقاله برآنیم که شرکت‌های کارگزاری را بر اساس معیارهای صندوق تضمین تسویه مورد ارزیابی قرار دهیم. صندوق تضمین تسویه به عنوان واحدی از تشکیلات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی فعالیت کرده و ریسک تسویه اعضای پایاپای درتسویۀ معاملات بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران را مدیریت می‌کند. با استفاده از معیارهای دفعات نکول کارگزاری، مبلغ نکول و زمان تأخیر و با استفاده از روش TOPSIS به رتبه‌بندی کارگزاران فعال بورس تهران در سال 1392 می‌پردازیم. نتایج تحقیق حاکی از آن است که در بین شرکت‌های کارگزاری عضو صندوق تضمین تسویه شرکت کارگزاری ساوآفرین بالاترین رتبه و درجه و شرکت کارگزاری صباجهاد پایین‌ترین رتبه‌بندی را از نظر شاخص‌های ریسک تسویه دارند. همچنین تأسیس یک نهاد نظارتی جهت ارزیابی و رتبه‌بندی نهادهای فعال بازار سرمایه ضروری به نظر می‌رسد.

المصادر:

*       آذر، عادل؛ صالح‌آبادی، علی؛ تاجمیر ریاحی، حامد؛ «بررسی کارایی شرکت های کارگزاری بر اساس معیارهای عملکرد حرفه ای(رویکرد DEA)»؛فصلنامه سازمان بورس و اوراق بهادار، شماره 19، پاییز 91، ص 85-103

*       دستورالعمل رتبه‌بندی کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران

*       مومنی، منصور، (1385)، مباحث نوین تحقیق در عملیات، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

*       رستمی، محمدرضا؛ قاسمی، جواد؛ اسکندری، فرزانه؛ «ارزیابی عملکرد مالی بانکهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار (بکارگیری منطق TOPSIS در تحلیل پوششی داده ها)»؛ حسابداری مدیریت، شماره هشتم، بهار 1390

*       دستورالعمل صندوق تضمین تسویه معاملات بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران

*       مدنی محمدی، «ارزیابی عملکرد شرکت های کارگزاری بورس اوراق بهادار تهران و رتبه بندی آنها بر اساس مدل TOPSIS»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، 1387

*       Al-Suwailem, Sami; “Islamic Approach to Risk”; 2011.

*       Barber, B.Lehavy, R. &Trueman, B. (2000), "Are All Brokerage HousesCreated Equal? Testing for Systematic Differences in The Performance",Available at: http://webuser.bus.umich.edu/rlehavy/Broker03-24-00.pdf(Accessed 2 april 2011).

*       Bank for International Settlements, “Recommendations forCentral Counterparties”; 2004.

*       International Organization of Securities Commissions, “Clearing and Settlement in Emerging Markets: A Blueprint”; 1992.

*       M. Kabir Hassan &Rasem N. Kayed; “ The Global Financial Crisis Risk Management & Social Justice in Islamic Finance”; ISRA International Jornal of Islamic Finance, Vol.1, 2009