شناسایی و تبیین روابط متقابل ریسک‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مشارکت عمومی- خصوصی صنعت نفت

الموضوعات : دانش سرمایه‌گذاری

مرضیه نظامی ¹ (دانشجوی دکترا مدیریت صنعتی- مالی ،واحد رودهن ، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.)
سیدعلیرضا میرعرب ² (استادیار، گروه مدیریت و حسابداری، واحد رودهن،دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.)
هدی همتی ³ (استادیار، گروه مدیریت و حسابداری، واحد رودهن،دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.)
صابر خندان علمداری ⁴ (استادیار، گروه مدیریت و حسابداری، واحد رودهن،دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.)

تاريخ الإرسال : 11 الخميس , ذو الحجة, 1444 تاريخ التأكيد : 13 السبت , ذو الحجة, 1444 تاريخ الإصدار : 20 السبت , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: سرمایه گذاری, صنعت نفت, پروژه های مشارکت عمومی- خصوصی, ارزیابی ریسک,

ملخص المقالة :

هدف این پژوهش شناسایی و تبیین روابط متقابل ریسک‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مشارکت عمومی- خصوصی صنعت نفت، است. جامعه پژوهش حاضر را مدیران و کارشناسان پروژه‌های مشارکت عمومی- خصوصی فعال در صنعت نفت، مستقر در استان تهران و همچنین اساتید دانشگاه، تشکیل دادند. در این تحقیق با استفاده از روش هدفمند قضاوتی، از نظرات 19 نفر خبره استفاده گردید. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ فرایند تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو مرحله‌ی شناسایی ریسک‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مشارکت عمومی- خصوصی از طریق ابزار مصاحبه و با استفاده از روش تحلیل مضمون و نیز تعیین روابط متقابل و ارزیابی مولفه‌ها از طریق ابزار پرسشنامه و روش دیمتل فازی انجام شد. با توجه به یافته‌های تحقیق در مرحله شناسایی مولفه‌ها بااستفاده از تحلیل مضمون و در طی مرحله آشنایی با داده‌ها، 58 مورد از شواهد گفتاری شناسایی شده ازمتن مصاحبه‌ها در قالب 15 کد اولیه برچسب‌زنی شد. در ادامه، کدهای اولیه در قالب پنج تم فرعی و سپس، یک تم اصلی دسته‌بندی شدند. نتایج مرحله دیمتل فازی نشان داد، 15 ریسک فرعی شناسایی شده به ترتیب ریسک ارزی، ریسک سرمایه‌گذاری و زیرساخت، ریسک نرخ تورم، ریسک تأخیر در تخصیص بودجه دولتی پروژه، عدم شفافیت در قراردادها، ریسک انتقال و نگهداری تجهیزات، ریسک مالیات، عدم شفافیت در ساختارها رسمی، ریسک عدم تداوم سیاست‌ها در صنعت نفت، ریسک توقف پروژه به دلیل مخالفت عمومی، ریسک ایمنی و سلامتی، ریسک تأمین مالی، ریسک اجرایی پروژه، ریسک بدهی و تعهدات مالی و ریسک مدیریت منابع مالی، اولویت‌بندی شدند.

المصادر:

• ‏‫تهرانی، رضا؛ میثاقی فاروجی، جواد؛ و نویسنده مسئول: ابراهیمی، سید نصراله. (۱۳۹۹). مدیریت ریسک‌ قراردادهای سرمایه‌گذاری پروژه‌های بالادستی نفت و گاز ایران؛ رویکرد تفسل و نظریۀ داده بنیاد. مطالعات حقوق انرژی، 12(6)، 265-284.


• ‏‫جعفریان، محمدرضا؛ اردشیر، عبداله؛ و بویاغچی فیروزی، افشین. (۱۴۰۰). طراحی مدل ارزیابی ریسک مالی پروژه‌های راه‌سازی ایران درروش تأمین مالی «مشارکت عمومی – خصوصی.» نشریه مهندسی سازه و ساخت، 8(7).


• ‏‫درویشی، محمد؛ و گودرزی، محمدرضا. (۱۳۹۶). شناسایی ریسک های مهم پروژه های BOT بر مبنای یک مدل جدید. مقاله ارائه شده در اولین کنفرانس ملی رویکردهای نو در مهندسی عمران،معماری و شهرسازی.


• ‏‫شانا. (۱۳۹۹). گزارش نشریه مشعل از تحولات صنعت نفت در سال ۹۹.


• ‏‫فروزش، حسین؛ دستیار، باقر؛ رادفر، سمیه؛ و بهادری، علی. (۱۳۹۴). ارزیابی و شناسایی ریسکهای مشارکت عمومی و خصوصی در پروژههای عمرانی. در کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی. سیویلیکا.


• ‏‫موسوی، ایمان. (۱۴۰۰). ارزیابی و تخصیص ریسک در پروژه های مشارکت عمومی-خصوصی شهرداری تهران (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشکده دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده مدیریت و اقتصاد.


• Akomea-Frimpong, Isaac; Jin, Xiaohua; & Osei-Kyei, Robert. (2020). A holistic review of research studies on financial risk management in public–private partnership projects. Engineering, Construction and Architectural Management.


• Barlow, James; Roehrich, Jens; & Wright, Steve. (2013). Europe Sees Mixed Results From Public-Private Partnerships For Building And Managing Health Care Facilities And Services. Health Affairs, 32(1), 146-154. https://doi.org/10.1377/hlthaff.2011.1223


• Chan, Albert PC; Yeung, John FY; Yu, Calvin CP; Wang, Shou Qing; & Ke, Yongjian. (2011). Empirical study of risk assessment and allocation of public-private partnership projects in China. Journal of management in engineering, 27(3), 136-148.


• Chen, Bingyao. (2021). Public–Private Partnership Infrastructure Investment and Sustainable Economic Development: An Empirical Study Based on Efficiency Evaluation and Spatial Spillover in China. Sustainability, 13(15), 8146. https://doi.org/10.3390/su13158146


• Cheng, Cheng; Wang, Zhen; Liu, Ming-Ming; & Ren, Xiao-Hang. (2019). Risk measurement of international oil and gas projects based on the Value at Risk method. Petroleum Science, 16(1), 199-216.


• Dalalah, Doraid; Hayajneh, Mohammed; & Batieha, Farhan. (2011). A fuzzy multi-criteria decision making model for supplier selection. Expert systems with applications, 38(7), 8384-8391.


• Jin, Hongyu; Liu, Shijing; Liu, Chunlu; & Udawatta, Nilupa. (2019). Optimizing the concession period of PPP projects for fair allocation of financial risk. Engineering, Construction and Architectural Management.


• Ma, Haitao; Sun, Zhan; & Fang, Chuanglin. (2020). Risk assessment of transnational oil investment in Central Asia using a fuzzy comprehensive evaluation method. Regional Sustainability, 1(1), 11-19. https://doi.org/10.1016/j.regsus.2020.06.002


• Nguyen, Tiep; Hallo, Leonie; Gunawan, Indra; & Nguyen, M-Duc. (2022). Public Private Partnership for Transport Infrastructure Investment: Critical Success Factors and Lessons Learnt from Projects in the Context of Developing Countries. In C. Ha-Minh, A. M. Tang, T. Q. Bui, X. H. Vu, & D. V. K. Huynh (eds.), (C. Ha-Minh, A. M. Tang, T. Q. Bui, X. H. Vu, & D. V. K. Huynh, eds.), CIGOS 2021, Emerging Technologies and Applications for Green Infrastructure (pp. 1545-1553). Springer Singapore.


• Pineda, Germán; & Arboleda, Carlos A. (2014). Assessing operational risks in road projects under the PPP framework in Colombia (pp. 1811-1820). Presented at the Construction Research Congress 2014: Construction in a Global Network.


• Ricover, Andy; & Delmon, Jeffrey. (2019). A Decision-Makers Guide to Public Private Partnerships in Airports. Routledge.


• Shen, Li-Yin; Platten, Andrew; & Deng, XP. (2006). Role of public private partnerships to manage risks in public sector projects in Hong Kong. International journal of Project management, 24(7), 587-594.


• Sun, Hui; Jia, Shuhua; & Wang, Yuning. (2019). Optimal equity ratio of BOT highway project under government guarantee and revenue sharing. Transportmetrica A: Transport Science, 15(1), 114-134.


• Tan, Jie; & Zhao, Jerry Zhirong. (2019). The rise of public–private partnerships in China: an effective financing approach for infrastructure investment? Public Administration Review, 79(4), 514-518.


• Vasudevan, Vinod; Prakash, Puneet; & Sahu, Biswajit. (2018). Options framework and valuation of highway infrastructure under real and financial uncertainties. Journal of Infrastructure Systems, 24(3), 4018014.


• Vickers, Neil J. (2017). Animal communication: when i’m calling you, will you answer too? Current biology, 27(14), R713-R715.


• Xu, Yelin; Yeung, John FY; Chan, Albert PC; Chan, Daniel WM; Wang, Shou Qing; & Ke, Yongjian. (2010). Developing a risk assessment model for PPP projects in China—A fuzzy synthetic evaluation approach. Automation in construction, 19(7), 929-943.


• Zhang, Lin; Sun, Xuejie; & Xue, Hong. (2019). Identifying critical risks in Sponge City PPP projects using DEMATEL method: A case study of China. Journal of cleaner production, 226, 949-958.