بررسی تأثیر متغیر‌های جمعیتی بر کیفیت محیط زیست بر مبنای مدل STIRPAT

الموضوعات : environmental management

سید کمال صادقی ¹ , سکینه سجودی ² , فهیمه احمدزاده دلجوان ³

1 - (مسوول مکاتبات): دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
2 - دکتری گروه اقتصاد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
3 - کارشناسی ارشد ،گروه اقتصاد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

تاريخ التأكيد : 30 السبت , شوال, 1436 تاريخ الإصدار : 22 الأربعاء , ربيع الأول, 1438

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: اندازه و ترکیب جمعیت از مهم ترین متغیر های تأثیرگذار بر کیفیت محیط زیست می باشند. مطالعات تجربی در مورد تأثیر عوامل جمعیتی بر انتشار آلودگی نتایج بسیار متفاوتی داشته است. شناسایی و تعیین چگونگی و میزان تأثیر این متغیر ها بر کیفیت محیط زیست می تواند در اتخاذ سیاست ها و تدوین مقررات زیست محیطی نقش به سزایی داشته باشد. روش بررسی: در مطالعه حاضر با به‌کارگیری تجزیه و تحلیل اقتصاد سنجی و با استفاده از مدل STIRPAT و داده‌های مربوط به انتشار دی اکسید کربن در میان کشور‌های گروه دی هشت از سال 1995 تا 2010، به بررسی تأثیر متغیر‌های جمعیتی نظیر اندازه جمعیت، سن جمعیت، تمرکز جمعیت و شهرنشینی و نیز تأثیر تولید ناخالص داخلی (GDP) بر انتشار گاز دی‌اکسیدکربن پرداخته شده است. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که اندازه جمعیت و تمرکز جمعیت، تأثیر معنی داری بر انتشار گاز های گلخانه ای ندارند. از طرفی سن جمعیت بین 15 تا 64 سال، شهرنشینی و درآمد سرانه واقعی به ترتیب بیشترین تأثیر را در انتشار سرانه دی اکسید کربن در بین کشورهای عضو گروه دی هشت از خود نشان می دهند. نتیجه گیری: کشش بالای انتشار آلاینده ها نسبت به دوره سنی 15 تا 64 سال در جامعه ما از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که توزیع سنی جمعیت در این بازه سنی متراکم شده است. از آن جایی که این دوره سنی سهم بالایی در تولید و رشد اقتصادی و مصرف انرژی دارد، تأثیر بالایی نیز در انتشار CO2 خواهد داشت. بنابراین باید از طریق اقداماتی نظیر آموزش های فرهنگی حفظ محیط زیست و افزایش راندمان مصرف انرژی، تخریب محیط زیست توسط مصرف کنندگان را به کمترین حد کاهش داد.