مدیریت بهینه پارک جنگلی با تأکید بر توسعه پایدار (مطالعه موردی: پارک جنگلی خرگوش دره منطقه 22 تهران)

الموضوعات :

اکرم الملوک لاهیجانیان ¹ , رضا معلم ²

1 - دانشیار دانشکده محیط زیست و انرژی ، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم تحقیقات تهران
2 - کارشناس ارشد طراحی محیط زیست،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم و تحقیقات

تاريخ الإرسال : 13 الجمعة , ذو الحجة, 1431 تاريخ التأكيد : 12 الأحد , جمادى الثانية, 1432 تاريخ الإصدار : 01 السبت , جمادى الثانية, 1436

الکلمات المفتاحية: فضای سبز شهری, پارک خرگوش دره, شرایط اکولوژیک, تفرج, احیا و بازسازی,

ملخص المقالة :

هدف از انجام این تحقیق بررسی فضاهای سبز شهری منطقه‌ 22 تهران‌ به عنوان یک پارک شهری، بازپیرائی، بهینه‎سازی کاربردی نودن اراضی اطراف آن، تجهیز و ساماندهی فضای سبز عمومی پارک می‎باشد، بطوری که ضمن توسعه و بهسازی فضاها و مراکز مناسب و کارا ،پاسخگوئی به نیازهای مختلف شهروندان را به همراه داشته باشد و شرایط اکولوژیک این پارک مجموعة فضای سبز مورد نیاز شهروندان را فراهم آورد . روش بررسی: با توجه به اهمیت فضاهای سبز شهری منطقه‌ 22 تهران‌ به‌ عنوان‌ منطقه‌ای‌ نوپا و بکر و اولین‌ منطقه‌ای‌ که‌ قبل‌ از اسکان‌ جمعیت‌، دارای‌ برنامه‌ها و طرح‌های‌ اسکان‌ بوده‌، تفرجی پارک خرگوش دره مورد بررسی این تحقیق قرار گرفت این تحقیق یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی[1] است. مبتنی بر کسب حقایق و تجزیه و تحلیل علل آن می باشد.جهت برنامه ریزی منسجم برای تفرج تشهروندان و گروههای بازدید کننده و ارایه برنامه های تفرجی در پارک، پرسشنامه ای تنظیم و در محدوده آماری تحقیق توزیع شد. با توجه به زمان مراجعه استفاده کنندگان و انگیزه مراجعه، و مطلوبیت فضای سبز شناخته شده مورد استفاده شهروندان اطلاعات مورد نظر بدست آمد. و نظرات حاصل از آن در یک برنامه منسجم و همه جانبه بدست امد و در برنامه های توسعه پارک در جهت رفع نیاز شهروندان بکار گرفته شد. استخراج و طبقه بندی اطلاعات، محاسبات آماری، ترسیم نمودارهای مورد نیاز بوسیله برنامه Excel انجام گردید. نتایج : حقیق نشان داد مدیریت، احیا و بازسازی پارک ضرورت دارد شرایط پارک با توجه به امکانات و محدودیت های موجود باید مرمت شود. نقش و عملکرد شهری این پارک افزایش یابد و ماهیت جنگلی پارک به سمت یک پارک.شهری تغییر کاربری دهد . یکی از ویژگی های مهم ‌احیاء و بهسازی‌ و طراحی پارک‌جنگلی‌ خرگوش دره ساماندهی مراحل مختلف اجرایی توسعه می باشد که عمده ترین آن رفع بخشی‌ از کمبودهای‌ فضای‌سبز و همگانی‌ شهر تهران‌ به‌ کمک‌ استفاده‌ از قابلیتهای‌ این‌ فضای‌ سبز ‌ (نظیر بهبود شرایط اقلیمی‌، کاهش‌ آلودگی‌ هوا، ایجاد مرکز تفرج‌ و تفریح‌، و...) از یک‌ طرف‌ و تلفیق‌ استخوان‌ بندی‌منطقه‌ 22 با دخالت‌ دادن‌ عناصر متنوع‌ طبیعی‌ آن‌ در جهت‌ تعریف‌ و مشخص‌ نمودن‌محدوده‌های‌ منطقه‌، تعریف‌ و تقویت‌ حس‌ جهت‌ یابی‌ و مکان‌ یابی‌ مراکز مسکونی‌، محل‌ کار، تفریح‌ و استراحت‌، کاستن‌ فشار زندگی‌ شهروندان‌ و کمک‌ به‌ ایجاد آرامش‌، کاهش‌ آلودگی‌های‌هوا، صوتی‌ و بصری‌ منطقه‌ و تلفیق‌ شهر و بیرون‌ شهر و ادغام‌ فضای‌ ساخته‌ شده‌ و فضای‌ سبزطبیعی‌ در جهت‌ تعریف‌ مرز زنده‌ شهر در منطقه‌ 22 می باشد.

المصادر:

1. آتک مهندسین مشاور ،1375، گزارش نهایی طرح ساماندهی تهران جلد 3، 4، 9،1370، تهران.


2. پیرموره ژان و ماری آلن ایو و لیز سابری ماری، 1372، فضاهای شهری، طراحی، اجرا و مدیریت، مترجمین: رضایی حسین و مجابی امیر معزالدین و رسول محسن، اداره کل روابط عمومی و بین المللی شهرداری تهران، چاپ اول.


3. سازمان پارک ها و فضای سبز شهر تهران، جهاد دانشگاهی تهران ،1380، دانشکده هنرهای زیبا، گزارشات شماره 1و 5 پروژه باغ موزه معماری ایران.


4. جوانا گیبونز، برنارد اوبر هولستر،1380، طراحی منظر در خیابان های شهری، مترجم: سازمان پارک ها و فضای سبز شهر تهران، چاپ اول، تهران.


5. سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران،1376،  استخوانبندی شهر تهران، دوره سه جلدی، تهران.


6. سعیدنیا احمد،1379، طراحی فضاها و مبلمان شهری، جلد دوازدهم از سری کتابهای سبز شهرداری تهران، انتشارات سازمان شهرداری‏های کشور.


7. سعیدنیا احمد،1383، فضای سبز شهری،جلد نهم، انتشارات سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور


8. شهرداری منطقه 22 تهران، گزارش توضیحی طرح تفصیلی منطقه 22 در شبکه جهانی ITTO، 1379.


9. شرکت پیام آوران توسعه پایدار،1383، "مطالعات زیست محیطی پارک خرگوش دره"، تهران


10. رازی مفتخر نرمین،1381، یایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران16


11. مجنونیان هنریک،1374، مباحثی پیرامون پارک ها، فضای سبز و تفرجگاه ها، سازمان پارک ها و فضای سبز شهر تهران.


12. هدایتی محمد علی،1380،سیر تحول جنگلکاری در ایران، فصلنامه علمی جنگل و مرتع،سازمان جنگل ها و مراتع کشور،پائیز 1380.


13. یاوری احمدرضا، بحرینی سید حسین،1380،، مجله پژوهشهای محیط زیست شماره27، انتشارات دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
    
    
    1. Gibbons, Johanna, milne. Terry (1991), Urban Street Scape, London, Oxford B.S.P professional books.
    
    
    2. Halprin, Lawrence (1964), Cities, New york, Reinhold publishing corporation.
    
    
    3. Lewis, Harold (1970), Furnishing the city, New york, Mc. Graw – Hill book company.
    
    
    4. Bell, Simon (1993), Elements of Visual Design in the Landscape, E & FN Spon, London.