بررسی تغییرات سولفات در منابع آب شرب زیر زمینی شهر یاسوج و تهیه نقشه کیفی آن با ابزار GIS

الموضوعات :

فیض اله پاسره ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست، آب و فاضلاب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان، شرکت آب و فاضلاب شهری یاسوج *(مسوول مکاتبات))
امیر حسام حسنی ² (دانشیار دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران-ایران)
نظام الدین حسینی ³ (عضو هیئت علمی انستیتو پاستور، کرج- ایران)
امیرحسین جاوید ⁴ (دانشیار دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.)

تاريخ الإرسال : 13 الخميس , صفر, 1431 تاريخ التأكيد : 08 الثلاثاء , شعبان, 1431 تاريخ الإصدار : 11 الأحد , جمادى الثانية, 1437

الکلمات المفتاحية: آب شرب زیزمینی, سولفات, یاسوج,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف :آب همواره دارای مقادیری املاح محلول از جمله سولفات است. سولفات از منابع مختلفی از انحلال سنگ گچ یا ژیپس گرفته تا پساب کارخانجات صنعتی و شستشوی دود معلق تولیدی توسط کارخانجات و یا آب باران، وارد منابع تامین آب می گردد. حضور سولفات در آب های آشامیدنی سهم عظیمی در تولید سختی دایم دارد. از طرفی وجود سولفات با غلظت بالا در آب آشامیدنی باعث تغییر طعم و ترکیب آن با آنیون های کلسیم و منیزیم گشته و اثر ملین دارد. هدف از این مطالعه سنجش میزان سولفات موجود در منابع آب شرب زیر زمینی شهریاسوج و مشخص نمودن روند تغییرات پارامتر شیمیایی سولفات ، شناسایی عوامل تاثیر گذار بر میزان این پارامتر و تهیه نقشه کیفی منابع آب برای پارامتر شیمیایی سولفات با بهره گیری از ابزار GIS[1] است. روش بررسی : در مطالعه توصیفی انجام شده، تعداد 42 نمونهدر 7ماه اول سال 1387 از منابع برداشت ومورد آزمایش قرار گرفت. آزمایش های سولفات براساس روش اندازه گیری با دستگاه فیلتر فتــومتـر مــدل 7000 صــورت گرفتــه است. جهت آنالیــز نتایج، از نرم افزارExcel و برای تهیه نقشه کیفی از نرم افزار GIS استفاده شده است. یافته ها : این مطالعه نشان داد که میزان سولفات در منابع آب با کاهش سطح ایستابی در فصل های تابستان و پاییز و با کم شدن میزان آب منابع آب زیر زمینی افزایش می یابد. نتیجه گیری : کاهش سطح ایستابی باعث کم شدن مقدار آب منابع آب زیر زمینی وبالا رفتن غلظت سولفات در این منابع آب شده است.

المصادر:

1. امیر بیگی، حسن. اصول تصفیه وبهداشت آب، چاپ اول، اندیشه رفیع،1383


2. شریعت پناهی، محمد.اصول کیفیت و تصفیه آب و فاضلاب . چاپ پنجم.انتشارات دانشگاه تهران.1377


3. محوی، امیر حسین.جنبه های بهداشتی و زیبا شناختی کیفیت آب، چاپ اول، انتشارات بال گستر، 1375.


4. Joarder, M. A. M. 1*, Regression Analysis of Ground water Quality Data Of Sunamganj District, Bangladesh, Shahjalal University of Science and Technology, Bangladesh. 2008.


5. Martin, J. Modelling the effect of drought on estuarine water quality, University of Plymout, Engeland, March, 1999.


6. McFarlane, M. Groundwater investigation in semi-arid developing countries, using simple GIS tools to facilitate interdisciplinary decision making under poorly mapped conditions: The Boteti area of the Kalahari region in Botswana, University of Botswana, September ,2005.


7. نبی زاده نودهی، رامین. رهنمودهای کیفیت آب آشامیدنی. سازمان بهداشت جهانی.چاپ اول.تهران. انتشارات نص.1375.


8. Richard, P. Groundwater salinity as a control on development of eolian landscape: An xample from the White Sands of New Mexico, University of Texas, United States, September, 2006.


9. ملکوتیان، محمد. روند تغییرات کیفیت شیمیایی منابع آب زیر زمینی دشت بم و بروات، دانشگاه علوم پزشکی کرمان،1376تا1383.


10. اکبری، اکبر. بررسی وارزیابی کیفیت آب زیر زمینی  دشت میان آب  شوشتر  با استفاده از  GIS،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران، اهواز


11. مطوری، فیروزه. بهره گیری از تکنیک GIS در بررسی  کیفیت شیمیایی آب های زیر زمینی شرق دزفول، دانشگاه شهید چمران، اهواز