بررسی شاخص‌های رضایت‌مندی شهروندان از امکانات رفاهی پارک‌ها و فضاهای سبز شهر تهران با استفاده از روش تاپسیس و تجزیه خوشه‌ای

الموضوعات :

محمدمهدی ضرابی ¹ , رقیه امینیان ² , سودابه مفاخری ³

1 - دانشیار، گروه مهندسی علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین. *(مسوول مکاتبات)
2 - دانشیار، گروه مهندسی ژنتیک و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین.
3 - دانشیار، گروه مهندسی علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین.

تاريخ الإرسال : 29 السبت , صفر, 1439 تاريخ التأكيد : 13 الإثنين , رمضان, 1439 تاريخ الإصدار : 28 السبت , جمادى الثانية, 1444

الکلمات المفتاحية: تجزیه چند متغیره, روش شباهت به گزینه ایده آل, پارک های شهری, امکانات رفاهی, شهر تهران, رضایت مندی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: با افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی، انسانها به تدریج از طبیعت دور شده و تراکم بیش ازحد جمعیت و ایجاد محیط های انسان ساخت، نیازهای زیست محیطی، جسمی و روحی انسان را بیشتر بروز داده است. برای رفع این نیازها، انسان شهرنشین اقدام به ایجاد پارکها در داخل شهرها کرده است. هدف تحقیق حاضر اولویت بندی شاخص های رضایت مندی شهروندان از پارک ها و فضاهای سبز شهری با استفاده از مدل تاپسیس در پارک های شهر تهران است. روش بررسی: روش انجام پژوهش به صورت توصیفی، تحلیلی و پیمایشی بوده است. اطلاعات به صورت تکمیل پرسشنامه توسط مراجعان به پارک اخذ شد و در نهایت تجزیه و تحلیل نهایی بر روی آن صورت گرفت. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که اکثر پاسخگویان در دامنه سنی بین 20 تا 40 سال، دارای شغل آزاد، با مدرک تحصیلی دیپلم و لیسانس بودند، انگیزه آن ها از مراجعه به پارک استراحت و طریقه دسترسی آن ها به پارک وسیله شخصی بوده است. شاخص های رضایت مندی شهروندان از پارک ها براساس مدل تاپسیس مشخص گردید. در این مدل فضای سبز و تابلوها به ترتیب دارای کمترین و بیشترین فاصله از گزینه ایده آل بودند. براساس شاخص شباهت، در بین 23 معیار مورد بررسی فضای سبز و مساحت پارک به ترتیب رتبه یک و دو و تابلوها و زباله دان ها به ترتیب رتبه 22 و 23 را به خود اختصاص دادند. براساس روش چند متغیره تجزیه خوشه ای معیارهای رضایت مندی شهروندان از پارک ها به سه گروه تقسیم شدند. معیارهایی که بیشترین، کمترین و حد متوسطی از رضایتمندی را برای مردم داشتند به ترتیب در گروه اول، دوم و سوم قرار گرفتند. بحث و نتیجه گیری: براساس روش تجزیه خوشه ای میزان رضایتمندی مردم از عناصر برگزاری مسابقات در پارک، فضای سبز در بهار، وسعت فضای سبز، مساحت پارک و تنوع گل ها و درختان نسبت به سایر عناصر بیشتر بود.

المصادر:

1. Salehifard, M., Alizadeh, D. (2008). An investigation of social and psychological dimensions of urban green spaces (with an urban management approach). Urban Management, 21: 19-33.(In Persian)


2. Ebrahimzadeh, E., Ebadi Jokandan, E. (2008).The spatial analysis of allocation of greenbelt utilization of the third givil zone of Zahedan. Journal of Geography and Development, 11: 39-58. (In Persian)


3. Luttik, J. (2000). The value of trees, water and open spaces as reflected by house prices in the Netherlands, Journal of Urban Plan. 48 (3– 4): 161–167.


4. Akbarpour, M. (2009). Evaluating and locating the use of green space of area 9 of
   Tehran municipality. Journal of Applied Researches of Geographical Sciences, 11: 75-104. (In Persian)


5. K., Hwang, C. L. (1985). Manufacturing plant location analysis by multiple attribute decision making: Part I- single plant strategy. International Journal of Production Research, 23(2): 345–359.


6. Khakpour, B., Rafiee, H., Salehifard, M., Tavangar, M., (2010). Study the performance of urban management in the development of public green spaces (parks) using the topsis method (Case study: Mashhad city). Geography and Regional Development Journal. 14: 1-27. (In Persian)


7. Ahangari, Sh., Musazadeh, Ch., Mohammadi, R. (2013). Prioritizing citizens' satisfaction indices from parks and urban green spaces (case study: Bukan city), Journal of Geography and Environmental Studies, 7-27. (In Persian)


8. Fazelnia, Gh., Kiani, A., Mahmoodian, H. (2011). Locating and prioritizing urban parks using topsis hierarchy process and geographic information system (case study: Alshtar city), Human Geography Research Quarterly, 78: 137-152. (In Persian)


9. Moghadam, M., Mohammadi, S.A. and Aghaei Serberzeh, M. (2009).  Introduction to Multivariate Statistical Methods. Second edition , Parivar publication. Pp 280. (In Persian)


10. Mohammadi, S. A. and Prasanna, B. M. (2003). Analysis of genetic diversity in crop plants- Salient statistical tools and considerations. Crop Science. 43: 1235-1248.


11. Wang, Y.J. and Lee, H.S. (2007). Generalizing topsis for fuzzy multiple criteria group decision – making. Computers and Mathematics with Applications, 53: 1762– 1771.


12. Wu, C. Sh., Lin, C. T. and Lee, Ch. (2010). Optimal marketing strategy: A decision-making with ANP and TOPSIS. International journal of production economics, 127(1): 190-196.


13. Malachowski, Y.  (2016). Geographic Information System and Multiple Criteria Decision Analysis, Fourth Edition, Semat Publication. Pp 608.