بررسی ارتباط خصوصیات مورفولوژیکی گونه حرا با پارامترهای اکولوژیک (آبی و خاکی) در اکوسیستم های مانگرو در جنوب ایران
الموضوعات :ستاره کوچکی چنانی 1 , ساسان بابایی کفاکی 2 , هادی کیادلیری 3 , آسا ابراهیمی 4 , علیرضا اطمینان 5
1 - دانشجوی دکتری جنگلداری، گروه جنگلداري، دانشكده منابع طبيعي و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - استادیار، گروه بیوتکنولوژی و بهنژادی گیاهی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
5 - دانشیار، گروه بیوتکنولوژی و بهنژادی گیاهی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.
الکلمات المفتاحية: مانگرو, همبستگی, ویژگی های اکولوژیک, Avicennia marina, گواتر.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎي ﻣﺎﻧﮕﺮوی جنوب ﺑﻪ خاطر اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻲ و وﺟﻮد گونه ﻫﺎي در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ و ﻛﻤﻴﺎب، و ﻣﺸﻜﻼت ﻧﺎﺷﻲ از آﻻﻳﻨﺪه ﻫﺎ، ﻳﻜﻲ از ﺣﺴﺎس ترین رویشگاه های جنگلی ایران محسوب می شوند. در صورت عدم رسیدگی و نابودی، برگشت پذیری آنها بسيار دشوار و گاهی غيرممكن است. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط ویژگی های اکولوژیک آبی و خاکی با متغیرهای موفولوژیک این جنگل ها در 4 منطقه از مناطق رویشی این جنگل ها (گواتر، قشم، عسلویه و ماهشهر) انجام شده است.
روش بررسی: پارامترهای اکولوژیکی شامل بافت خاک، میزان کربنات کلسیم معادل، EC خاک، pH خاک، درصد سدیم و پتاسیم آب، و پارامترهای موفولوژیک درختان حرا (ارتفاع، قطربرابر سینه، قطر یقه، قطر و طول ریشه های هوایی، مساحت برگ) با اندازه گیری های زمینی و روش تصادفی به شیوه خطی برداشت شد. در آزمایشگاه اندازه گیری ها با دستگاه های اختصاصی انجام شد. با استفاده از آزمون های آماری ANOVA و همبستگی پیرسون روابط بین آنها مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد که شرایط اکولوژیکی چهار منطقه و ویژگی های موفولوژیکی درختان، دارای اختلافات معنی داری بودند. میزان رس، پارامتر pH و EC، سدیم و پتاسیم آب و ارتفاع، قطر برابر سینه، قطر یقه، مساحت برگ و قطر پنوماتوفر در گواتر، بیشترین مقادیر را نشان داده و روند کاهشی بسیاری از پارامترها از شرق به غرب مشهود بوده است. متغیرهای اکولوژیکی بیشترین ضریب همبستگی را با پارامتر طول ریشه نشان داده، در مقابل پارامتر مساحت برگ کمترین وابستگی را نشان داده است.
بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه، اختلافات منحصر به فرد هر یک از رویشگاه های حرا در پارامترهای خاک و آبی و ویژگی های موفولوژیک را نشان داده، همچنین از تاثیر بسیار زیاد این پارامترها بر استقرار و رویش درختان حرا در اکوسیستم های جنگلی جنوب کشور حکایت دارد.
1. Safa Isini, H., Kamrani, E., 2015. Determination of vegetative parameters of mangrove forests in Kolghan, Tiab and Kolahy watersheds in Persian Gulf. Journal of Oceanography. 5(18): 71-78. (In Persian)
2. Jafarnia, Sh., Hojjati, M., Koch, Y. (2013). The effect of soil and water characteristics on vegetative characteristics of mangrove trees in Qeshm habitat of Hormozgan province. Environmental Sciences. 9 (4): 133-148. (In Persian)
3. Petrosian, H., Kar, A.D., Ashrafi, S. and Feghhi, J., 2016. Investigating environmental factors for locating mangrove ex-situ conservation zones using GIS spatial techniques and the logistic regression algorithm in mangrove forests in Iran. Polish Journal of Environmental Studies, 25(5): 2097-2106.
4. Dehghani, M., Pourhashemi, M., Shabanian, N., Mirakhorloo, Kh., 2014. Identification of mangrove forest development lands in Heller area of Qeshm Island. Forest Sustainable Development, 1(20): 151-165. (In Persian)
5. Petrosian, H., Danehkar. A., 2013. Identification of effective criteria in spatial distribution of mangrove forests (sample study: mangrove forests). Journal of Environmental Science, (53-54): 81-90. (In Persian)
6. Qayyumi, R., Ebrahimi, E., Hosseini Taifeh F., Keshtkar, M., 2020. Predicting the effects of climate change on the distribution of mangrove forests in Iran using the maximum entropy model. Remote Sensing and GIS in Natural Resources (Application of Remote Sensing and GIS in Natural Resources Sciences. 10(2): 34-47. (In Persian)
7. Erfani, M., Nouri, Gh., Daneh Kar, A., Marvi Mohajer, M., Mahmoudi, B., 2009. Investigation of vegetative parameters of Goiter Bay mangrove forests in southeastern Iran. Taxonomy and Biosystematics (Journal of Basic Sciences, University of Isfahan). 1(1): 33-46. (In Persian)
8. Jafarnia, Sh., Akbari Nia, M., 2015. Investigation of Spatial Distribution of Some Physical and Chemical Properties of Soil and Water in Qeshm Island Mangrove Forests Using Geostatistics. Iranian Journal of Forest and Poplar Research. 22 (4): 673-686. (In Persian)
9. Moslehi, M., 2019. Ecological value of endangered mangrove ecosystems. Journal of Human and the Environment. 46: 149-167. (In Persian)
10. Erfani, M., Daneh Kar, A., Ardakani, T., Moradi Shahrbabak., S., 2013. Study of nutrients of mangrove branches in Goater Bay - Sistan and Baluchestan province. Plant Research (Iranian Biology). 26(30): 320-326. (In Persian)
11. Yaghoubzadeh, M., Salman Mahini, A., Mikaeili Tabrizi, A., Daneh Kar, A., Moslehi, M., 2021. Investigation of the effect of shrimp farm effluent on vegetative and reproductive characteristics of mangrove trees (Avicennia marina (Forssk.) Vierh. Iranian Journal of Forests, 13(3): 271-284. (In Persian)
12. Daneh Kar, A., Mahmoudi, B., Taghizadeh, A., Kamrani, E., 2009. Investigation of the structure of mangrove forest stands in Sirik habitat in Hormozgan province. Forests and wood products (Iranian natural resources). 62(4): 359-369. (In Persian)
13. Mafi Gholami, D., Fiqh, J., Daneh Kar, A., 2017. Application of Delphi method and fuzzy hierarchical analysis (FAHP) process to prioritize negative factors affecting mangrove forests (Case study: Mangrove forests of Hormozgan province, Iran). Wetland Ecobiology Quarterly. 8(27): 85-100. (In Persian)
14. Daneh kar, A., Jalali, Gh., 2006. Investigation of mangrove forest structure in Khamir and Qeshm basins (Hormozgan province) using transect statistics. Pazhoohesh and Sazandegi. 67: 18-24. (In Persian)
15. Kheirandish, H., Ismailpour, Y., Kamali, A., Zakeri, A., (2017). Vegetative and habitat characteristics of mixed hara and chandelier estuaries. Journal of Conservation and Exploitation of Natural Resources. 5(2): 61-78. (In Persian)
16. Tiab, Z., Danehkar, A., Najafi Tireh Shabankareh, K., Naderian, N., Sharifi Shamili, K., Tayebifar, I., 2015. The Study of Mangrove Forests Structure in Gabrik, Eastren Jask and Western Jask Protected Area (Hormozgan Province). 5 (16): 105-111. (In Persian)
17. Joshi, H. and Ghose, M., 2003. Forest structure and species distribution along soil salinity and pH gradient in mangrove swamps of the Sundarbans. Tropical Ecology, 44(2): 195-204.
18. Gab-Alla, A., Fouda, M. and Morsy, W., 2010. Ecology of Avicennia marina mangals along Gulf of Aqaba, South Sinai, Red Sea. Egyptian Journal of Aquatic Biology and Fisheries, 14(2): 79-93.
19. Ahmed, E.A. and Abdel-Hamid, K.A., 2007. Zonation pattern of Avicennia marina and Rhizophora mucronata along the Red Sea Coast, Egypt. World Applied Sciences Journal, 2(4): 283-288.
20. Perera, K.A.R.S., Amarasinghe, M.D. and Somaratna, S., 2013. Vegetation structure and species distribution of mangroves along a soil salinity gradient in a micro tidal estuary on the north-western coast of Sri Lanka. American Journal of Marine Science, 1(1): 7-15.
21. Windusari, Y., Sarno, S., Saleh, E. and Hanum, L., 2014. Substrate characteristics and its impact on distribution of mangrove species: a case study in Sungai Barong Kecil in The Sembillang National Park at Banyuasin, South Sumatra. Berkala Penelitian Hayati, 20(1): 82-86.
22. Alsumaiti, T. and Shahid, S., 2018. A Comprehensive analysis of mangrove soil in eastern lagoon National Park of Abu Dhabi Emirate. International Journal of Business and Applied Social Science (IJBASS), 4(5).
23. Alshawafi, A., Analla, Md., Aksissou, M., Triplet, P., 2016. Physicochemical Properties of Water, Soil, and Morphological Characteristics of Mangrove Forests in the Island of Kamaran, Al Hodaidah, Yemen. J Ecosys Ecograph, 6: 211.
24. Afefe, A., Abbas, S.M.A., Khedr, A.H. and Hatab, E.B., 2019. Physical and chemical characteristics of mangrove soil under marine influence. A case study on the Mangrove Forests at Egyptian-African Red Sea Coast. Egyptian Journal of Aquatic Biology and Fisheries, 23(3): 385-399.
25. Ariyanto, D.G Bengen, D., Prartono, T. and Wardiatno, Y., 2020. Distribution and abundance of cerithideopsilla djadjariensis (Martin 1899)(potamididae) on avicennia marina in Rembang, Central Java, Indonesia. Egyptian Journal of Aquatic Biology and Fisheries, 24(3): 323-332.
26. Erasto, D.A., Benards Okeyo, Najma Dharani, 2021. Assessment of Structure and Natural Regeneration Capacity of Avicennia Marina and Bruguiera Gymnorrhiza Species of Mangroves in Mida Creek Kilifi County, Kenya. Int J Plant Anim Environ Sci 2021; 11 (2): 262-294.
