توسعه مدل شکوفایی شهری در محلات تهران با تاکید بر مولفه کیفیت زندگی

الموضوعات :

غزاله رهسپارطلوعی ¹ ( دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. )
فرح حبیب ² ( استاد دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.* (مسوول مکاتبات) )
زهرا سادات سعیده زرآبادی ³ ( دانشیار دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. )

تاريخ الإرسال : 17 الثلاثاء , ذو الحجة, 1439 تاريخ التأكيد : 25 السبت , صفر, 1440 تاريخ الإصدار : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1443

الکلمات المفتاحية: تحلیل عاملی, محلات تهران, شکوفایی شهری, کیفیت زندگی شهری,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: امروزه، شهرها با نرخ بی سابقه ای در حال رشد می باشند که این امر سبب ایجاد چالش های مهمی شده است.در میان این آشفتگی ها، باید به دنبال راه حلی کلی و اساسی برای بهبود کیفیت زندگی باشیم. مدل شکوفایی شهری که در سال 2012 توسط اسکان بشر سازمان ملل متحد معرفی شد، یک رویکرد تازه به رونق شهری و پایداری پیشنهاد می کند. مقاله حاظر ضمن بررسی و کشف رابطه بین شهر و شاخص های شکوفایی، به بسط مدل رایج در جهان و ایجاد الگویی بومی برای سنجش، شناسایی فرصت ها و ارتقای شهرها با تاکید بر مولفه کیفیت زندگی در مسیر شکوفایی شهری می پردازد. روش بررسی: پژوهش حاضر در بخش مبانی نظری، با اتکا به شیوه های توصیفی و تحلیلی انجام گرفته و تلاش شده است که با انجام مطالعات کتابخانه ای و تحلیل نگرش های مرتبط با مدل شکوفایی شهری و مفهوم کیفیت زندگی، به مستند سازی و استخراج مولفه ها، ابعاد و شاخص های این دو مقوله پراخته شود. این شاخص ها از طریق380 عدد پرسشنامه در محلات کلانشهر تهران، مورد آزمون قرار گرفته و سپس با استفاده از روش آماری تحلیل عاملی، عامل های معنادار انتخاب شده اند. یافته ها: با استفاده از تحلیل عاملی تعداد 22 عامل اصلی شکوفایی شهری بر اساس اطلاعات محلات تهران شناسایی شدند، هر کدام از این عوامل که قرابت معنایی و عملکردی بیشتری با یکدیگر داشتند، در قالب 6 بعد اصلی شکوفایی شهری، در مدل پیشنهادی بیان شدند. در نهایت مدل توسعه یافته و بومی سازی شده شکوفایی شهری با تاکید بر مولفه کیفیت زندگی ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: مدل پیشنهادی می تواند در تحقق توسعه شهری پایدار، بهبود وضعیت کیفیت زندگی و سنجش وضعیت شکوفایی در شهرهای ایران بسیار تاثیرگذار بوده و به عنوان نمونه ای بومی شده و توسعه یافته از مدل جهانی شکوفایی شهری ارایه شود و سنجه ای قابل اطمینان برای بررسی، تحلیل و الویت بندی اقدامات شهری باشد.

المصادر:

1. Habitat UN. State of the world's cities 2012/2013: Prosperity of cities. Routledge; 2013 OctNT OF CITY PROSPERITY


2. Wong C. A framework for ‘City Prosperity Index’: Linking indicators, analysis and policy. Habitat International. 2015 Jan 1;45:3-9.


3. Habitat UN.City Prosperity Index Methodology and Metadata.2016


4. UN-Habitat. The City Prosperity Initiative. United Nations Human Settlements Programme (UNHSP).2016


5. UN-Habitat. Cities Prosperity Initiative Toolkit. World Urban Campaign Secretariat. 2013


6. Jackson T. Prosperity without growth: Economics for a finite planet. Routledge; 2009 Nov 23.


7. Sasaki R. Urban prosperity without growth?: sustainable city development with focus on human flourishing. Master Thesis Series in Environmental Studies and Sustainability Science. 2014.


8. Arbab P. City Prosperity Initiative Index: Using AHP Method to Recalculate the Weights of Dimensions and Sub-Dimensions in Reference to Tehran Metropolis. European Journal of Sustainable Development. 2017;6(4):289-301.


9. Pacione M. Urban environmental quality and human wellbeing—a social geographical perspective. Landscape and urban planning. 2003 Sep 15;65(1-2):19-30.


10. Baskha, M. et al. (2009), Ranking life quality indicators of Iran provinces, social welfare journal. Vol. 9, No. 37: 95-112.


11. Roback J. Wages, rents, and the quality of life. Journal of political Economy. 1982 Dec 1;90(6):1257-78.


12. Talebi, H and Zangi abadi,A. 2002. Analysis of Indicators and Factors Affecting Human Development in Major Cities. Geographic research. Volume 16,) No. 1, PP 142-124. ( In Persian)