ارزیابی فاکتورهای مؤثر بر میزان جیوه در گلبول¬های قرمز خون(RBCs) برخی ساکنان شهرهای بندرعباس و ماهشهر
الموضوعات :نرجس اکاتی 1 , عباس اسماعیلی ساری 2
1 - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل، زابل، سیستان و بلوچستان، ایران. * (مسوول مکاتبات)
2 - استاد گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، مازندران، ایران.
الکلمات المفتاحية: جیوه, گلبول¬های قرمز خون(RBCs), مصرف ماهی, ماهشهر, بندرعباس.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: مواجهه انسانی با ترکیبات جیوه به دلیل سمیت بالای آن به عنوان نگرانی عمده در سراسر جهان می باشد. این مقاله سعی دارد به ارزیابی فاکتورهای مؤثر بر میزان جیوه گلبولهای قرمز خون (RBCs) و میزان جذب روزانه جيوه در برخی ساکنان شهرهای بندرعباس و ماهشهرکه مصرف ماهی بالایی دارند، بپردازد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی و پرسشنامه ای، مقادیر جيوه کل در RBCs خون 53 نفر از افراد ساکن شهرهای بندرعباس و ماهشهر توسط دستگاه جذب اتمی مدل Perkins Elmer 4100 مجهز به Cold Vapor اندازهگيری گردید.
یافته ها: میانگین جیوه در RBCs و کل خون افراد در شهر بندرعباس به ترتیب 21/17 و µg/L 7/7 و در ماهشهر 41/44 و µg/L 98/19 بدست آمد. میانگین جذب روزانه جیوه افراد در شهرهای بندر عباس و ماهشهر به ترتیب 20/0 وµg/kg bw/d 53/0 محاسبه گردید. میزان جذب روزانه جیوه در افرادی که بیش از 2 بار در هفته ماهی مصرف میکردند در مقایسه با سایر گروهها با مصرف ماهی کم تر، به طور معنی داری بالاتر بدست آمد. متغیرهای مصرف ماهی، شهر محل سکونت، خانواده صیاد یا غیر صیاد بر روی ميزان جیوه RBCs تاثیرگذار بودند؛ اما اثر سن، جنسیت و تعداد دندانهای پرشده با آمالگام بر روی میزان جیوه RBCs معنیدار نبود.
بحث و نتیجه گیری: مقایسه مقادیر جیوه خون و جذب روزانه آن در افراد مورد مطالعه با استانداردهای تعیین شده نشان می دهد که افراد ساکن در ماهشهر مواجهه بالایی با جیوه دارند. از آنجا که میزان مصرف ماهی مهمترین عامل جذب جیوه در بدن می باشد، مطالعات دقیق ارزیابی ریسک جیوه و تعیین حدود مجاز مصرف ماهیان برای گروه های حساس جمعیت ضروری به نظر می رسد.
1. Ferreira, W. Q., da Fonseca Alves, B. S., & Dantas, K. D. G. F. (2023). Health risk assessment attributed the consumption of fish and seafood in Belém, Pará, Brazil. Journal of Trace Elements and Minerals, 6, 100103.
2. Wu, Y. S., Osman, A. I., Hosny, M., Elgarahy, A. M., Eltaweil, A. S., Rooney, D. W., ... & Yap, P. S. (2024). The Toxicity of Mercury and Its Chemical Compounds: Molecular Mechanisms and Environmental and Human Health Implications: A Comprehensive Review. ACS omega.
3. EFSA (European Food Safety Authority), 2012. Scientific Opinion on the risk for public health related to the presence of mercury and methylmercury in food, EFSA Journal, 10(12), 2985. 241pp.
4. US EPA (United States Environmental Protection Agency). (2011) USEPA regional screening level (RSL) summary table: Nov 2011. http://www.epa.gov/regshwmd/risk/human/Index .htmlastupdate. Accessed 06 Dec 2011
5. Basta, P. C., de Vasconcellos, A. C. S., Hallwass, G., Yokota, D., Pinto, D. D. O. D. E. R., de Aguiar, D. S., ... & Oliveira-da-Costa, M. (2023). Risk Assessment of Mercury-Contaminated Fish Consumption in the Brazilian Amazon: An Ecological Study. Toxics, 11(9), 800.
6. FAO/WHO (2007). Safety evaluation of certain food additives and contaminants. Methylmercury, WHO Food Additives Series, 58, 269-315.
7. Mufakhir, F. R., Yoga, G. P., Darusman, T., Lestari, D. P., Arriyadi, D., Utami, R. R., ... & Prasetia, H. (2024). Mercury risk assessment scenarios: exposure from fish dietary behaviors of Katingan River Basin community. International Journal of Environmental Health Research, 1-17.
8. Fukata, H., Omori, M., Osada, H., Todaka, E., Mori, C. (2005). Necessity to measure PCBs and organochlorine pesticide concentrations in human umbilical cords for fetal exposure assessment, Environmental Health Perspectives, 113, 297–303.
9. Vasconcellos, A. C. S. D., Hallwass, G., Bezerra, J. G., Aciole, A. N. S., Meneses, H. N. D. M., Lima, M. D. O., ... & Basta, P. C. (2021). Health risk assessment of mercury exposure from fish consumption in Munduruku indigenous communities in the Brazilian Amazon. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(15), 7940.
10. WHO., 2013. Mercury and health (Fact sheet No. 361). Geneva: WHO, 2013 [Internet]. Available from: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs361/en/ [accessed 11 October 2013].
11. FAO., (2020). The state of world fisheries and aquaculture, Rome, Italy.
12. Agah, H., Leermakers, M., Elskens, M., Fatemi, M., Baeyens, W. (2007). Total mercury and methylmercury concentrations in fish from the Persian Gulf and the Caspian Sea, Water Air and Soil Pollution, 181, 95–105.
13. Najafi Asfad, M., Darabinia, M. (2012). Evaluation of Oil Pollution Process despite International Conventions for its Prevention and Removing, Journal of Mazandaran University Medical Science, 22(Supple 1), 94-101. (In Persian)
14. Soleimani, M. (2012). Mercury pollution in the coastal water of Mahshahr city. The 6th national conference and exhibitiion on environmental engineering, 17- 21 November 2012, Thehan University, Tehran, Iran. (In Persian)
15. Yaginuma-Sakuria, K., Murata, K., Iwai-Shimada, M., Nakai, K., Kurokawa, N., Tatsuta, N., Satoh, H. (2012). Hair-to-blood ratio and biological half-life of mercury: experimental study of methylmercury exposure through fish consumption in humans, The Journal of Toxicological Science, 37(1), 123-130.
16. Gao, Z. Y., Li, M. M., Wang, J., Yan, J., Zhou, C. C., & Yan, C. H. (2018). Blood mercury concentration, fish consumption and anthropometry in Chinese children: A national study. Environment international, 110, 14-21.
17. Tsuji, M., Ando, T., Kitano, T., Wakamiya, J., Koriyama, C., Akiba, S. (2012). Relationship between RBC mercury levels and serum n3 polyunsaturated fatty acid concentrations among Japanese men and women, Journal of Environmental and Public Health, (1), 1-6.
18. Clarkson, T.W., Friberg, L., Hursh, J.B., Nylander, M. (1988). The prediction of intake of mercury vapor from amalgams. In Clarkson TW, Friberg L, Nordberg GF, Sager PR, editors, Biological monitoring of toxic metals, New York NY: Plenum Press 247-264.
19. National Research Council. (2000). Committee on the toxicological effects of methylmercury, in toxicological effects of methylmercury; National Academy Press: Washington, DC, USA 2000.
20. UNIDO (United Nations Industrial Development Organization). (2003b). Removal of barriers to introduction of cleaner artisanal gold mining and extraction technologies, http://www.cetem.gov.br/gmp/GMP_News/GMP_News_January_2003.pdf.
21. Health Canada. Human Health Risk Assessment of Mercury in Fish and Health Benefits of Fish Consumption. Ottawa, ON: Health Canada, 2007. Available at: www.hc-sc.gc.ca/fn-an/pubs/mercur/merc_fish_poisson_e.html (Accessed March 19, 2008).
22. Liang, P., Qin, Y.Y., Zhang, C., Zhang, J., Cao, Y., Wu, S.C., Wong, C.K.C., Wong, M.H. (2013). Plasma mercury levels in Hong Kong residents: In relation to fish consumption, Science of the Total Environment, 463–464, 1225–1229.
23. Kim, N.S., Lee, B.K. (2011). National estimates of blood lead, cadmium, and mercury levels in the Korean general adult population, International Archives of Occupational and Environmental Health, 84, 53–63.
24. Castaño, A., Pedraza-Diaz, S., Cañas, A. I., Perez-Gomez, B., Ramos, J. J., Bartolome, M., ... & Esteban, M. (2019). Mercury levels in blood, urine and hair in a nation-wide sample of Spanish adults. Science of the total environment, 670, 262-270.
25. Farzin, L., Amiri, M., Shams, H., Faghih, M.A.A., Moassesi, M.E. (2008). Blood levels of lead, cadmium, and mercury in residents of Tehran, Biological Trace Element Research, 123, 14–26.
26. Agusa, T., Kunito, T., Sudaryanto, A., Monirith, I., Kan-Atireklap, S., Iwata, H., et al. (2007). Exposure assessment for trace elements from consumption of marine fish in Southeast Asia, Environmental Pollution, 145, 766–77.
27. Dolbec, J., Mergler, D., Passos, C.J.S., de Morais, S.S., Lebel, J. (2000). Methylmercury exposure affects motor performance of a riverine population of the Tapajos River, Brazilian Amazon, International Archives of Occupational and Environmental Health, 73, 195–203.
28. JECFA, (2021). Report of the 35th Session of the Codex Committee on Fish and Fishery Products. Joint FAO/WHO Food Standards Programme, Codex Alimentarius. Rome, Italy.
29. Kosatsky, T., Przybysz, R., Armstrong, B. (2000). Mercury exposure in Montrealers who eat St. Lawrence River sportfish, Environmental Research, 84, 36–43.
30. Francis, P.C., Birge, W.J., Roberts, B.L., Black, J.A. (1982). Mercury content of human hair: a survey of dental personnel, Journal of Toxicology and Environmental Health, 10 (4-5), 667-72.
31. Boischio, A.A.P., Henshel, D.S. (2000). Linear regression models of methylmercury exposure during prenatal and early postnatal life among riverside people along the upper Madeira River, Amazon, Environmental research, 83(2), 150-61.
32. Okati, N., & Esmaili-Sari, A. (2018). Determination of mercury daily intake and hair-to-blood mercury concentration ratio in people resident of the coast of the Persian Gulf, Iran. Archives of environmental contamination and toxicology, 74, 140-153.
33. Mahaffey, K.R., Clickner, R.P., Jeffries, R.A. (2009). Adult women's blood mercury concentrations vary regionally in the United States: association with patterns of fish consumption (NHANES 1999–2004), Environmental Health Perspectives, 117, 47–53.
34. Singh, K., Blechinger, S., Pelletier, L., Karthikeyan, S., St-Amand, A., Liberda, E. N., & Chan, H. M. (2023). Characterizing variability in total mercury hair: blood ratio in the general Canadian population. Environmental Research, 224, 115491.
35. Okati, N., & Esmaili-Sari, A. (2018). Hair mercury and risk assessment for consumption of contaminated seafood in residents from the coast of the Persian Gulf, Iran. Environmental Science and Pollution Research, 25, 639-657.
36. Michalak, I., Chojnacka, K., Saeid, A., Mikulewicz, M. (2014). Research on mercury levels in scalp hair, Polish Journal of Environmental Studies, 23(3).
37. Pınar, G. Ü. L., KARATAŞ, Ö., SAĞSÖZ, Ö., AŞKIN, S., Turkeri, O., & Kiziltunc, A. (2023). Release of mercury from amalgam filling and its relationship with metallothionein and superoxide dismutase. European Oral Research, 57(1), 16-21.
