زون بندی تفرجی پارک جنگلی حسن آباد سنندج با روش ارزیابی چند معیاره و مدل مخدوم

الموضوعات :

پروین دشتی ¹ (دکتری علوم جنگل، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران * (مسوول مکاتبات))
ایرج حسن زاد ناورودی ² (دانشیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران)
مهرداد خان محمدی ³ (استادیار گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان)
جاهده تکیه خواه ⁴ (دکتری علوم جنگل، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 28 الإثنين , صفر, 1438 تاريخ التأكيد : 20 الثلاثاء , شعبان, 1438 تاريخ الإصدار : 27 الإثنين , شعبان, 1441

الکلمات المفتاحية: سیستم اطلاعات جغرافیایی, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, حسن آباد, ارزیابی توان, تفرج,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: ارزیابی توان تفرج ابزاری مهم برای توسعه پایدار گردشگری است و مدیریت مناسب توسعه اکوتوریسم باعث حفظ و غنای زیستی منطقه و رشد اقتصادی مردم محلی می گردد. این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت بندی مکان های بالقوه اکوتوریسم پارک جنگلی حسن آباد سنندج انجام شد. روش بررسی: دو روش ارزیابی تجزیه و تحلیل سیستمی مخدوم و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در ترکیب با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بکارگرفته شد. در روش (AHP) عوامل تأثیرگذار بر تفرج منطقه شناسایی و در قالب پرسش نامه توسط کارشناسان تفرج مورد مقایسه زوجی قرار گرفتند و پس از وزن دهی، در محیط GIS لایه سازی و تلفیق گردیدند. در روش مخدوم پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها، واحدهای همگن اکولوژیکی تشکیل و با ویژگی های اکولوژیکی مدل اکولوژیکی توریسم مخدوم مقایسه شد و نقشه توان تفرجی منطقه بدست آمد در نهایت نقشه های بدست آمده از دو روش در محیط GIS هم پوشانی گردید. یافته ها: نتایج مدل AHP نشان داد کل محدوده 6/434 هکتاری پارک دارای طبقات توان تفرج متوسط به بالا است و محدوده فاقد زون توان تفرج بسیار پایین می باشد. در روش مخدوم منطقه دارای همه طبقات تفرجی به جز زون توان تفرج متمرکز طبقه یک بود. بحث و نتیجه گیری: طبقات توان تفرجی در دو روش دارای 50 درصد هم پوشانی هستند و چون در هر دو روش محدوده پارک فاقد زون های نامناسب گردشگری می باشد، منطقه برای توسعه طرح های طبیعت گردی مناسب می باشد.

المصادر:

1. Barzegar, Q., 2005. Locating parks and forest reserves plan. The Office of forests and parks, 250 p. (In Persian)


2. Arnberger, A., Eder, R., 2012. The influence of green space on community attachment of urban and suburban residents. Urban Forestry and Urban Greening, Vol. 11, pp. 41-49.


3. Wolch, J.R., Byrne, J., J.P. Newell., 2014. Urban green space, public health, and environmental justice .The challenge of making cities ‘just green enough. Landscape and Urban Planning, Vol. 125, pp. 234-244


4. Jafari, Z., Mikaeali-Tabrizy, A. R., Mohammadzadeh, M., Abdi, O., 2011. Evaluation of Ecotourism Competence in Golestan National Park through Multi Criteria Evaluation Method and GIS. Renewable Natural Resources Research, NO. 4, pp. 26-37 (In Persian)


5. Tsaur, Sh. Lin,Y. Lin.J., 2006. Evaluating ecotourism sustainability from the integrated perspective of resource. Community and Tourism Management, Vol. 27 (4), pp. 640-653    


6. Mahmoudi, B., Danehkar, A., 2009. Analysis of criteria and environmental-ecological factors affecting recreational potential of Traditional Section of Mondje in Lordegan through multi-criteria evaluation using (GIS), Town and Country Planning., No. 1, pp. 55-69. (In Persian)


7. Makhdoom, M,. 2006. Fundamental of Land use Planning. Tehran University Press. 10, p. 289. (In Persian)


8. Malj Pour, Sh,. 2007. Assessing recreational potential of the Vorgavij Forest Park in Noshahr and Chalus area, MSc thesis. Agroforestry course of Natural sources Faculty. Mazandaran University. p. 120. (In Persian)


9. Babaie-Kafaky, S. Mataji, A. and Ahmadi Sani, N (2009). Ecological capability assessment for multiple-use in forest areas using GIS- based multiple criteria decision making approach. American Journal of Environmental Sciences, Vol. 5 (6), pp. 714-721.


10. Youssef, A., Pradhan, B., Tarabees, E. (2011). Integrated evaluation of urban development suitability based on remote sensing and GIS techniques: contribution from the analytic hierarchy process, Arabian Journal of Geosciences, Vol 4, Issue 3-4.


11. Rahmani, O. F., Rasoli, S. H., PileVar, A, 2014. Optimal locating of ecotourism and suitable areas for tourism development using GIS (Case study of Kalaleh city). The first congress of urban management and city councils. Sari, Center for Development Conferences in Iran. (In Persian) https://www.civilica.com/Paper-TSDI01-TSDI01_021.html


12. Aliani, H, Kafaky, S Babaie, Saffari, A, & Monavari, SM. (2016). Determining an appropriate method for the purpose of land allocation for ecotourism development (case study: Taleghan County, Iran). Environmental monitoring and assessment, vol. 188 (11), pp. 651-651


13. Janke, J. R. (2010). Multi-criteria GIS modeling of wind and solar farms in Colorado. Renewable Energy. Vol. 35 (10), pp.  2228–2234.


14. Saaty TL. 1980. The Analytic Hierarichy Process: planning, priority Setting, Resource Alloction Rws pub, McGraw-Hill. New York. USA, p. 235.


15. McHarge, I., 1969. Design with Nature. The Natural History Press, Garden City, New York.nature reserves: A case study in Tianmushan Nature Reserve. Tourism management


16. Eskandari, S., Oladi, J., Yakhkeshi, A,. 2011.  Assessment of ecotourism potential of  urban  forest parks  based  on  effective factors  in  outdoor  recreation,  a  case  study: Sorkhe Hesar    forest  park. Geographical Planning of space quarterly journal, Vol. 1(2), pp 37-58. (In Persian).


17. Shikholeslamy., A. Sibi. (2012), zoning proportionate to the function of ecotourism in District of Vashmard forests with multi agent evaluation and using AHP model in GIS environment ,J. of Conservation and Utilization of Natural Resources, Vol. 1 (2), pp. 1-12. (In Persian)


18. Bunruamkaew, Khwanruthai, & Murayam, Yuji. (2011). Site suitability evaluation for ecotourism using GIS & AHP: A case study of Surat Thani province, Thailand. Procedia-Social and Behavioral Sciences. Vol. 21, pp. 269-278.