اولویتبندی عناصر پیادهراههای تفریحی با هدف ارتقای شفابخشی به کمک ادراکات حسی
الموضوعات :
ساینا بابایی
1
(کارشناسی ارشد معماری گرایش منظر، دانشگاه کمال الملک نوشهر، نوشهر، ایران)
مرتضی ملکی
2
(استادیار گروه معماری دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران)
محمدرضا مهربانی گلزار
3
(استادیار گروه معماری منظر، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران)
الکلمات المفتاحية: شفابخش, عناصر منظر محسوس, منظر شفابخش, پیادهراههای تفریحی, حواس پنجگانه,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: توجه به شفابخشی از طریق پیادهراههای تفریحی میتواند باعث بهبودِ سلامتِ روح و جسم و افزایش میزان بهداشت روان شهرنشینان شود. یکی از مهمترین ابعاد منظر پیادهراههای تفریحی، عناصر طراحی به کار گرفته شده در آنهاست که به دو گونه محسوس و ذهنی دسته بندی می شوند. پژوهشهای بسیاری مولفههای طراحی موثر بر سلامت و آسایش شهروندان را بررسی نموده اند؛ اما تا کنون نگاه جامعی که ارتباط بین عناصر منظر پیادهراههای تفریحی ومولفههای شفابخشی را همراه بادر نظر گرفتن نقش حواس پنجگانه انسان مورد مطالعه قرار داده باشد؛ انجام نشده است.این مقاله در پی شناخت ابعاد موثر پیادهراههای تفریحی بر شفابخشی کاربران به کمک حواس پنجگانه است. روش بررسی: رویکرد پژوهش از نوع کیفی است.بهطور کلی، داده های مورد استفاده در تحقیق حاضر در دو بخشِ داده های مستخرج از "مطالعات پیشین" و داده های مستخرج از "پرسشنامه کاربران متخصص" به دست آمدهاند. ابتدا با روش کتابخآنهای و استدلال منطقی به تبیین و اولویتبندی ابعاد موثر و مولفهها پرداخته شد. سپس از طریق فرایند تحلیل شبکه ای فازی به تحلیل نظر متخصصان پرداخته شده است و در انتها به منظور اولویتبندی نهایی عناصر پیادهراه، نتایج حاصل از هر دو مرحله ی قبل به کمک نرمال کردن، یکپارچه شده است. یافتهها: در میان تمامی حواس، حس بینایی بیشترین نقش را دارا می باشد. همچنین"عناصر طبیعی" در ایجاد شفابخشی از سایر عناصر پیادهراه موثرتر می باشد؛ همچنین بیشترین میزان شفابخشی در زمینه ی "شفای احساسی/روانی" روی خواهد داد. بحث و نتیجهگیری: مشاهده مناظر طبیعی (محرک وجه دیداری و بصری) و در معرض عناصر طبیعی قرار گرفتن (محرک حس لامسه بویایی و شنیداری) میتواند عوامل تنش زای روان شناختی را کاهش و رفاه بیولوژیکی را افزایش دهد، همچنین سبب بهبود اضطراب های درونی میشوند.
27.Abbas, M.Y. and R. Ghazali,2010.Healing environment of pediatric wards. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5: p. 948-957.
28.Ali Nikbakht,2005; "Medicine in Landscape Architecture: Healing Gardens", Bagh-e Nazar Journal , vol:1, no 2,p.79-82, Winter 2005.(In Persian)
29.Azadeh Shahcheraghi, 2010; Paradigms of paradise, Tehran, Jahad Daneshgahi (In Persian)
30..Abkar, A. 2013; "Reinterpreting the architecture of therapeutic spaces based on sensory perceptions from Sohrevardi point of view", Proceeding of 2nd National conference on Islamic Architecture and Urban planing, Tabriz, Islamic Art University of Tabriz (In Persian)
31.Maleki,Marzieh., M. Ghaderi, T.Ashktorab, H.Jabari T., A. Zadeh M. , 2012; "The effect of mild music on physiological parameters of ICU patients in intensive care unit", Journal of the Horizon of Medical Science ,Vol:18. no 1, p.66-74(In Persian)
32. Moeini, S.M.Mehdi, 2007; " Increasing Pedestrian Capability,a Step Towards a More Humane City" , Journal of Architecture and Urban Plan, Fine Art, Winter2007,No 27, p.5-16(In Persian)
33.Salehnia, Nayereh, 2010;" Citizens' Satisfaction Index by Using Expectations and Perceptions Gap and Measuring It (Given the importance of color in the urban landscape)" Proceeding of National Conference on Urban Landscap, Tehran,2010(In Persian)
34.Mohammad,Gh. Shoaei, M. Noghsan mohammadi, V. Tajdar, 2013;" Identifying the Manner and Amount of the Impact of Elements of Urban Sidewalks on Dimensions and Components of Pedestrians Health “Journal of Urban Studies, Vol2, No 7, p.15-30(In Persian)
_||_27.Abbas, M.Y. and R. Ghazali,2010.Healing environment of pediatric wards. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5: p. 948-957.
28.Ali Nikbakht,2005; "Medicine in Landscape Architecture: Healing Gardens", Bagh-e Nazar Journal , vol:1, no 2,p.79-82, Winter 2005.(In Persian)
29.Azadeh Shahcheraghi, 2010; Paradigms of paradise, Tehran, Jahad Daneshgahi (In Persian)
30..Abkar, A. 2013; "Reinterpreting the architecture of therapeutic spaces based on sensory perceptions from Sohrevardi point of view", Proceeding of 2nd National conference on Islamic Architecture and Urban planing, Tabriz, Islamic Art University of Tabriz (In Persian)
31.Maleki,Marzieh., M. Ghaderi, T.Ashktorab, H.Jabari T., A. Zadeh M. , 2012; "The effect of mild music on physiological parameters of ICU patients in intensive care unit", Journal of the Horizon of Medical Science ,Vol:18. no 1, p.66-74(In Persian)