بررسی تاثیرات مدیریت استراتژیک در کاهش آلودگی ناشی از فرآیندهای پالایش نفت (مطالعه موردی پالایشگاه تهران)

الموضوعات : environmental management

حسن کریم زادگان ¹ , آتوسا کیانوس ²

1 - دانشیار، دکترای مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، ایران. *‌(مسوول مکاتبات)
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مدیریت محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران..

تاريخ التأكيد : 09 السبت , رجب, 1440 تاريخ الإصدار : 10 السبت , شوال, 1442

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

زمینهوهدف: با توجه به افزایش میزان آلودگی‌ها در شهرهای بزرگ، نگرانی‌های زیادی نسبت به فعالیت صنایع بزرگ از جمله پالایشگاه ها برای محیط زیست شهری وجود دارد. از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش مدیریت استراتژیک در کاهش آلودگی ناشی از فرآیندهای پالایش نفت در تهران بزرگ انجام گرفته است.روشبررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- موردی بوده و از نظر هدف کاربردی می‌باشد. محل پژوهش پالایشگاه نفت تهران و جامعه آماری این پژوهش را روسای گروه و مدیران شاغل در پالایشگاه نفت تهران که به کمک نمونه‌گیری خوشه‌ای، تعداد نمونه40 نفر تعیین شد. به منظور طراحی و تهیه پرسشنامه تحقیق از نظرات خبرگان و کارشناسان با استفاده از روش دلفی استفاده شد و از پرسشنامه برای شناسایی و وزن‌دهی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها استفاده گردید. روایی پرسشنامه با استفاده از روش لاوشه و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد که مورد تایید بود. شناسایی و تجزیه و تحلیل نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها بر اساس SWOT انجام شد و در تحلیل نهایی برای تعیین میزان اهمیت هر یک از گویه‌ها از آزمون فریدمن استفاده شد و برای تعیین استراتژی برتر از ماتریس ارزیابی کمی کمک گرفته شد.یافته‌ها: با توجه به یافته‌های به دست آمده از پژوهش "‌وجود برنامه راهبردی در پالایشگاه برای کاهش آلودگی‌های ناشی از فرآیندهای پالایش نفت پالایشگاه تهران‌"‌، "‌بیماری‌های شغلی به دلیل عدم استفاده از وسایل حفاظتی مناسب برای کارگران پالایشگاه تهران"‌، "‌برنامه‌های آتی توسعه برای کاهش آلودگی‌های ناشی از فرآیندهای پالایش نفت در پالایشگاه تهران‌" و " از بین رفتن پوشش گیاهی و فرو نشست زمین و..." به ترتیب در رتبه اول اولویت‌بندی گویه‌های نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات کاهش آلودگی‌های ناشی از فرآیندهای پالایش نفت می‌باشند.بحث و نتیجه گیری: بسیاری از تهدیدهای زیست محیطی، تخریب منابع و آلودگی‌ها نتیجه فعالیت‌های غیرمنطبق با محیط زیست شهری هستند؛ از طرفی با توجه به‌اهمیت نقش توسعه صنعت نفت و توجه به‌کاهش آلودگی‌های محیط زیست، باید مدیران مربوطه شرایطی را اخذ نمایند تا با اتخاذ سیاست‌های مناسب و برنامه‌ریزی مطلوب، بتوان در کنار حفظ محیط زیست به‌رشد و توسعه صنعت نفت پرداخت. همچنین در بررسی‌های انجام شده بر عوامل داخلی و خارجی کاهش آلودگی ناشی از فرآیندهای پالایش نفت و انتخاب استراتژی برتر در ارزیابی کمی استراتژی‌های به‌دست آمده موارد ذیل حائز اهمیت است:1- توجیهمسئولانصنعت نفت از طریق برگزاریسلسلهجلساتیدرراستای حفاظتازمحیطزیستوتقویتهمکاریبینبخش‌هایصنعت نفتومحیطزیست.2- آموزش و ارتقا دانش فنی نیروی انسانی پالایشگاه در زمینه کاهش آلودگی‌های نفتی. پس سازمان با طراحی دوره‌های آموزشی می‌تواند پرسنل خود را تقویت و توانمند کند.3- شناسایی و جلوگیری از آن دسته از اقدامات نامطلوب در فرآیندهای پالایش نفت که بر پوشش گیاهی، محیط‌زیست شهری تأثیر منفی دارد.