واکاوی فراگیرِ پیامدهای استراتژیک حسابداری سبز: (مطالعه موردی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران)
الموضوعات :مریم شهری 1 , نقی فاضلی 2 , محمدرضا عبدلی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.
2 - استادیار، گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - دانشیار، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
الکلمات المفتاحية: حسابداری سبز, پیامدهای استراتژیک, تحلیل تفسیری/ساختاری فراگیر (TISM).,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: امروزه با رشد و پیشرفت جوامع، افزایش آلایندگی‌های زیست محیطی نه فقط به عنوان یک دغدغه جهانی امروز، بلکه به عنوان یک معضل آتی بسیار مورد توجه می‌باشد و بر مبنای آن افزایش سطح کارکردهای سبز در حوزه‌های مختلفی از حسابداری تا تولید و زنجیره تامین و ... را به عنوان یکی از مهمترین رویکردهای استراتژیک در این زمینه می‌توان مورد توجه قرار داد. هدف این پژوهش واکاوی تحلیلیِ تفسیری/ساختاری فراگیرِ پیامدهای استراتژیک حسابداری سبز شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران است.
روش بررسی: این پژوهش در بازه زمانی سال ۱۳۹۹ انجام شد و مبتنی بر روش شناسی کیفی و کمی است، ابتدا ۱۶ نفر از خبرگان دانشگاه در حوزه حسابداری و مالی در بخش فراتحلیل و دلفی مشارکت داشتند تا مولفه‌ها و شاخص‌های پژوهش را از میان ۵۹ پژوهش مشابه شناسایی شد. سپس به منظور رسیدن به کفایت نظری مولفه و شاخص‌های شناسایی شده، از تحلیل دلفی استفاده شد. در بخش کمی با مشارکت ۲۰ نفر از مدیران شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران و با استفاده از پرسشنامه‌های ماتریسی تلاش شد تا شاخص‌های شناسایی شده در طیفی از تاثیرگذارترین شاخص‌ها تا کم‌اثرترین شاخص‌ها لایه‌بندی شوند.
یافته ها: نتایج در بخش تحلیل کیفی از وجود ۳ مولفه اصلی در قالب ۱۵ شاخص نهایی مبتنی بر کفایت نظری حکایت دارد.
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج گویای این واقعیت است که ۵ شاخص کسب سهم بیشتر بازار سهام و کنترل فشارهای ذینفعان در جهت رسیدن به خواسته‌ها به عنوان شاخص‌های مولفه پیامدهای رقابتی حسابداری سبز؛ کاهش عدم تقارن اطلاعات بازخورد جریان اطلاعات به سهامداران و کاهش هزینه‌های نمایندگی به عنوان شاخص‌های مولفه پیامدهای ارزشی حسابداری سبز، تاثیرگذارترین پیامدهای حسابداری سبز می‌باشد. این شاخص‌ها تعیین‌کننده پیامدهای استراتژیک حسابداری سبز در شرکت‌های بازار سرمایه می‌باشد.
1. Maama, H., Appiah, K. (2019). Green accounting practices: lesson from an emerging economy, Qualitative Research in Financial Markets, 11(4): 456-478. https://doi.org/10.1108/QRFM-02-2017-0013
2. Rajesh, P. (2011). Manufacturers targeted by India's e-waste laws. Chemistry World; http://www.rsc.org/chemistryworld/News/2011/July/13071101.asp. Accessed on 23 May, 2017.
3. Wath, S. B., Vaidya, A. N., Dutt, P. S., and Chakrabarti, T. (2010). A roadmap for development of sustainable E-waste management system in India. Science of the Total Environment, 409(1): 19-32.
4. Menikpura, S, N, M., Santo, A. and Hotta, Y. (2014). Assessing the climate co-benefits from waste electrical and electronic equipment (WEEE) recycling in Japan. Journal of Cleaner Production, 74(2): 183-190.
5. Kumar A., Dixit G. (2018). An analysis of barriers affecting the implementation of e-waste management practices in India: A novel ISM-DEMATEL approach. Sustainable Production and Consumption, https://doi.org/10.1016/j.spc.2018.01.002
6. Bhutta, M. K. S., Omar, A. Yang, X. (2011). Electronic waste: a growing concern in today's environment. Economics Research International, 2011.
7. Qian, W., Burritt, R., & Chen, J. (2016). The potential for environmental management accounting development in China. Journal of Accounting and Organizational Change, 11(1): 406–428. https://doi.org/10.1108/JAOC‐11‐2013‐0092
8. Hahn, R., Reimsbach, D., & Schiemann, F. (2015). Organizations, climate change, and transparency: Reviewing the literature on carbon disclosure. Organization and Environment, 28, 80–102. https://doi.org/10.1177/1086026615575542
9. Borghei, Z., Leung, P., & Guthrie, J. (2016). The nature of voluntary greenhouse gas disclosure—An explanation of the changing rationale: Australian evidence. Meditari Accountancy Research, 24, 111–133. https://doi.org/10.1108/MEDAR‐02‐2015‐0008
10. Welbeck, E. E. (2017). The influence of institutional environment on corporate responsibility disclosures in Ghana. Meditari Accountancy Research, 25(3): 216–240. https://doi.org/10.1108/MEDAR‐11‐2016‐0092
11. Seyedjavadin, S., Roshandel Arbatani, T., Nobari, A. (2017). Green Human Resource Management A Investment Approach and Sustainable Development. Journal of Investment Knowledge, 5(20), 297-327. (In Persian)
12. Sepasi, S., Esmaili Kejani, M. (2015). Green Accounting: A Model for Environmental Disclosure. Journal of Health Accounting, 4(1): 1-19. (In Persian)
13. Feger, C. and Mermet, L. (2017). A blueprint towards accounting for the management of ecosystems, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 30(7): 1511-1536. https://doi.org/10.1108/AAAJ-12-2015-2360
14. Adams, C. and Larrinaga, C. (2019). Progress: engaging with organizations in pursuit of improved sustainability accounting and performance, Accounting, Auditing & Accountability Journal, 32(8): 2367-2394. https://doi.org/10.1108/AAAJ-03-2018-3399
15. Mehraban Poor, M, R., Jandaghi Ghomi, M., Eghdam, M., Eghdam, R., Ghorbani, H. (2016). Environmental Accounting, Journal of Accounting and Auditing Studies, 18 (2): 32-47. (In Persian)
16. Solovida, G. and Latan, H. (2017). Linking environmental strategy to environmental performance: Mediation role of environmental management accounting, Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 8(5): 595-619. https://doi.org/10.1108/SAMPJ-08-2016-0046
17. Boyd, J. (1998). The Benefits of Improved Environmental Accounting: An Economic Framework to Identify Priorities, Resources for the Future, Available at: www.rff.org. [Online] [05 February 2014].
18. Herold, D. M. (2019). Has carbon disclosure become more transparent in the global logistics industry? An investigation of corporate carbon disclosure strategies between 2010 and 2015. Logistics, 2(4): 13-39. https://doi.org/10.3390/logistics2030013
19. Mata, C., Fialho, A., Eugénio, T. (2018). A Decade of Environmental Accounting Reporting: What we know?, Journal of Cleaner Production, doi: 10.1016/j.jclepro.2018.07.087.
20. Liu, G., Yin, X., Pengue, W., Benetto, E. (2018). Donald Huisingh, Hans Schnitzer, Yutao Wang, Marco Casazza, Environmental accounting: in between raw data and information use for management practices, Journal of Cleaner Production, doi: 10.1016/j.jclepro.2018.06.194
21. Akbari, A., Pourzamani, Z. (2018). The Firm Management Structure, Environmental Auditing and Financial Reporting Quality. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 7(26): 133-144. (In Persian)
22. Valiyan, H., Abdoli, M., Orooeyee, M. (2018). Designing of model of innovative environmental functions for the development of business functions with fuzzy approach (Case Study: Tehran Stock Exchange pharmaceutical companies). Sustainability, Development & Environment, 4(4): 61-43. (In Persian)
23. Malekiyan, H., Sancholi, M. (2017). Green Accounting, a Comprehensive and Comprehensive Tool in Green Supply Chain Management Information, Two Months Applied Studies in Management and Development Sciences, Second Year, 4(2): 106-97. (In Persian)
24. Sandelowski M, Barroso J. (2008). Creating met summaries of qualitative findings. Nursing Research, 52: 226-33.
25. Sadeghi-Fasaei, S., Naseri-Rad, M. (2012). Fundamental Elemen to of Qualitative Research in Social Sciences (Ontology, Epistemology, Methodology and Methods). Journal of Iranian Social Studies, 5(2): 78-98. (In Persian)
