عوامل مؤثر در حفظ حیات دین یهود پس از تخریب معبد دوم
الموضوعات :
علی قناعتیان جهرمی
1
(دانشجوی دکتری ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
طاهره حاج ابراهیمی
2
(دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: معبد دوم, یهودیت, تلمود, سقوط معبد دوم,
ملخص المقالة :
از آنجاییکه یهود به عنوان دینی شریعت-محور ارتباطی محکم با وجود معبد داشته، در هر دو واقعه‌ی سقوط معابد، هویت دینی و ملی آن با خطر جدی روبرو شد. این مقاله به بررسی عواملی پرداخته که پس از تخریب معبد دوم موجب بقا و ادامه‌ی حیات دین یهود گردیدند. بررسی دقیق اسناد تاریخی و مطالعات پیشین، دو دسته عوامل درونی و بیرونی را نشان می‌دهد. ازجمله عوامل درونی می‌توان به نقش یوحنان بن زکای، شورای سنهدرین، فریسیان و اثر نظام خاخامی اشاره کرد. شورش شمعون برکوخبا نیز علی‌رغم شکست، موجب تثبیت موقعیت علمی یهودیان گردید. همچنین، نقش پررنگ شریعت شفاهی در دوران پس از معبد دوم در قالب اثر مهم تلمود موجب ادامه حیات دین یهود شد. از جمله عوامل بیرونی، تبعید به سرزمین‌های همسایه بخصوص بابل، توحیدی بودن ادیان ایران باستان و تأثیرگذاری آنها بر دین یهود، رقابت دو امپراطوری روم و ایران در سال‌های پس از سقوط معبد دوم که باعث نزدیکی یهودیان به اشکانیان در دشمنی با روم شد و نقش احتمالی اشکانیان در تحریک شورش‌های یهودیان به منظور مشغول نگاه داشتن رومیان را می توان نام برد. مجموعه‌ی این عوامل زمینه را برای حیات دینی یهودیان و تحکیم باورهای توحیدی پس از سقوط معبد دوم فراهم نمود.
- اپستاین، ایزیدور، یهودیت، بررسی تاریخی، ترجمه‌ی بهزاد سالکی، تهران، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. 1385ش.
- اشتاین‌سالتز، آدین، سیری در تلمود، ترجمه‌ی باقر طالبی دارابی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1384ش.
- آنترمن، آلن، باورها و آئین‌های یهودی، ترجمه‌ی حمیدرضا فرزین، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1385ش.
- پت فیشر، ماری، دایره المعارف ادیان زنده جهان، ترجمه‌ی مرضیه سلیمانی، تهران، نشر علم، 1389ش.
- رنجبران، داود، نقد و بررسی عرفان‌های وارداتی کابالیسم، ج دوم، تهران، ساحل اندیشه، 1389ش.
- شربوک، دن کوهن، دین یهود، ترجمه‌ی حسن افشار، تهران، نشر مرکز، 1394ش.
- کوهن، آبراهام، گنجینه‌ای از تلمود، ترجمه‌ی امیرحسین صدری‌پور، تهران، چاپخانه زیبا، 1350ش.
- مسیری، عبدالوهاب، یهودی کیست، ترجمه‌ی اسماء خواجه‌زاده، قم، نشر معارف، 1393ش.
- هیوم، رابرت ارنست، ادیان زنده جهان، ترجمه‌ی عبدالرحیم گواهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1382ش.
- Barr, James, “The Question of Religious Influence: The Case of Zoroastrianism, Judaism, and Christianity”, Journal of the American Academy of Religion, 1985, vol. 53, No. 2.
- Borowitz, B., Eugene, “Judaism”, in Encyclopaedia of Religion, Mircea Eliade (Ed.), vol. 8, New York, Macmillan, 1987.
- Cohen, Adam, From the Temple to the Synagogue: Exploring Changes in Judaism after the Fall of the Second Temple., Unpublished Master Thesis, Central University of Florida, 2019.
- Gartner, Bertile, The Temple and Community in Qumran and the New Testament. Cambridge, Cambridge University Press, 1965.
- Goldenberg, Robert, “The Destruction of Temple, Its Meaning and its Consequences”, The Cambridge History of Judaism, Steven Theodore Katz(ed.), vol.4. Cambridge, Cambridge University Press, 2006.
- Kalmin, Richard, The Sage in Jewish Society of Late Antiquity, London, Routledge, 1999.
- Meyers, Carol, “Temple, Jerusalem”, in The Anchor Bible Dictionary, David Noel Freedman (Ed.) vol. 6. New York, Doubleday, 1992.
- Neusner, Jacob, “Judaism in a time of Crisis: Four responses to the destruction of second temple”, Journal of Jewish Life & Thought. No 21: 3, 1972.
- Schiffman, L. Harvey, From text to tradition: A history of second temple and Rabbinic Judaism, New York, Ktav Publication House, 1991.
- Schwartz, Seth, Imperialism and Jewish Society, 200 BCE to 640 CE. Princeton & Oxford, Princeton University Press, 2001
- Stern, Menhaem, The Period of the Second Temple, in A History of the Jewish People, H.H, Ben-Sasson, Harvard University Press, 1994.
- Thompson, Lloyd A., “Domitian and the Jewish tax”, in Historia: Zeitschrift fur Alte Geschichte, 1982.
- Yadin, Yigael, Bar-Kokhba: The Rediscovery of the Legendary Hero of the Second Jewish Revolt against Rome. New York, Random House, 1971.
_||_