انسان‌شناسی عرفانی در سنت یهودی با تأکید بر زُهر

الموضوعات :

مژده شریعتمداری ¹ ( گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات و فلسفه، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران )
طاهره حاج ابراهیمی ² ( گروه ادیان و عرفان، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
فاطمه لاجوردی ³ ( گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات و فلسفه، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران )

تاريخ الإرسال : 23 السبت , رمضان, 1441 تاريخ التأكيد : 23 السبت , رمضان, 1441 تاريخ الإصدار : 26 الخميس , جمادى الثانية, 1441

الکلمات المفتاحية: انسان‌شناسی عرفانی, قبالا, زوهر, سفیروت, آدم قدیم,

ملخص المقالة :

این عبارت توراتی که انسان شبیه خدا آفریده شده است، اساس تعلیمات دانشمندان یهود دربارۀ وجود آدمی است. از این عبارت چنین برداشت می‌شود که انسان بر همۀ مخلوقات جهان فضیلت دارد و عالی‌ترین نقطه در کار آفرینش است. از این رو همواره موضوع انسان و مسیر آفرینش او، ابعاد وجودی و جایگاهش در نظام هستی از موضوعات مورد توجه متفکران یهودی و پژوهشگران حوزه یهودیت بوده است. در این میان کتاب زُهر به عنوان مهم‌ترین اثر ادبی و عرفانی قرون وسطی، موضوع اصلیش نمایش انسان و حقایق الهی است. این اثر به عنوان تفسیر اسفار پنج‌گانه تورات تا حدودی دسترس‌ناپذیر و دشواریاب در برابر ما قرار دارد، همان‌طور که شایستة اثری دربارۀ حکمت باطنی است. در این نوشتار سعی شده است که با بیان جنبه‌های شناخت آدمی در سنت توراتی یهودی، به عنوان پیشینه و پایه‌های انسان‌شناسی یهودی، و بررسی جریان قبالا به عنوان اصلی‌ترین سنت عرفان یهودی در بیان دیدگاه‌های انسان‌شناسی عرفانی یهود، زمینه را برای بیان دیدگاه‌های زُهر از انسان فراهم کنیم.

المصادر:

• اپستاین، ایزیدور، یهودیت بررسی تاریخی، ترجمة بهزاد سالکی، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، 1393ش.


• جلالی مقدم، مسعود، کرانه‌های هستی انسان در پنج افق مقدس، امیرکبیر، تهران، 1390ش.


• حاج ابراهیمی، طاهره، خدا، جهان و انسان در اندیشهء فیلون و ابن عربی، علمی و فرهنگی، تهران، 1392ش.


• شولم، گرشوم، گرایش ها و مکاتب اصلی عرفان یهود، ترجمه علیرضا فهیم، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، 1392ش.


• عهد عتیق، ترجمه پیروز سیار، هرمس، تهران، 1394ش.


• کهن، آبراهام، خدا، جهان، انسان و ماشیح در آموزه‌های یهود، ترجمه امیرفریدون گرگانی، تهران، المعی، 1382ش.


• کهن، آبراهام، گنجینه‏ای از تلمود، ترجمه امیرفریدون گرگانی، تهران، اساطیر، 1390ش.


• Abrahams, Israel, “Man, Nature of (in the Bible)”, Encyclopedia Judaica, Fred Skolnik (editor-in-chief), 2nd ed., Thomson Gale, vol.13, 2007.


• Abramovich, Henry, “Death”, 20^th centry Jewish religious thought, Arthur A. Cohn and Paul Mendes-Flohr (ed.), Usa, Charles Scribner’s Son, 2009.


• Barton, George A., “Soul: Jewish Concept”, Encyclopedia of Religion and Ethics, James Hasting (ed.), Morrison Pub, New York, vol.11, 1920.


• Davidson, William L., “Image of God”, Encyclopedia of Religion and Ethics, James Hasting (ed.), Morrison Pub, New York, vol.7, 1920.


• Friedman, Theodore, “Man, Nature of (In Rabbinic Thought)”, Encyclopedia Judaica, Fred Skolnik, editor-in-chief, 2nd ed., Thomson Gale, vol.1, 2007.


• Giller, Pinchas, Reading the Zohar, London, Oxford University Press, 2001.


• Hertzberg, Arthur, Judaism, Free Press, New York, 1991.


• Ivry, Alfred L, “Body and Soul”, Encyclopedia Judaica, Fred Skolnik (editor-in-chief), 2nd ed., Thomson Gale, vol.4, 2007(1).


• Idem, “Soul”, Encyclopedia Judaica, Fred Skolnik, (editor-in-chief), 2nd ed., Thomson Gale, vol.19, 2007(2).


• Lachower, Yeruḥam Fishel, The wisdom of the Zohar: an anthology of texts, The Littman Library of Jewish Civilization, London, Washington, 1991.


• Lynch, W.E., “Man, Biblical Concept”, New Catholic Encyclopedia, Berard L. M (Executive Editor), 2^nd, Thomson Gale, vol.9, 2003.


• Manhar, Nurho De, The Sepher Ha-Zohar. Or The Book of Light, Biblio Bazaar, New York, 2008.


• Schaya, Leo, “Creation, the Image of God”, Seeing God everywhere, Essays on Nature and Sacred, Edited by Barry McDonald, World Wisdom Inc. Canada, 2003.


• Schaya, Leo, The Universal Meaning of Kabbalah, Sophia Perennis, New York, 2005.


• Scholem, Gershom, On the Kabbalah and its Symbolism, New York, Schocken books, 1974.


• Scholem, Gershom, Major Trends in Jewish Mysticism, Schocken Books Inc, New York, 1995.


• Sherbok, Dan Cohn, fifty key Jewish thinkers, Uk, Routledge, 2007.


• The Zohar, H. Sperling & M. Simon(trans.), Rebecca Benner pub, New York, 1934.


• Wexelman, David M, Kabbalah: The Splendor of Judaism, USA, Jason Aronson, 2001.