کارکردهای سه‌گانة دل در نظر پاسکال و ارتباط آن‌ها با سرشت انسان

الموضوعات :

مهناز علیرضائیان ¹ ( دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه کاشان )
حسن احمدی زاده ² ( عضو هیات علمی گروه ادیان و فلسفه دانشگاه کاشان )

تاريخ الإرسال : 10 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1441 تاريخ التأكيد : 10 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1441 تاريخ الإصدار : 22 الجمعة , ذو الحجة, 1440

الکلمات المفتاحية: دل, عقل, اراده, ایمان, پاسکال,

ملخص المقالة :

یکی از مفاهیم کلیدی در اندیشة دینی و الهیاتیِ پاسکال، به‌‎ویژه در کتاب ارزشمند او، اندیشه‌ها، مفهوم دل است. پاسکال در این اثر، از دل برای مقاصد مختلف الهیاتی و اخلاقی بهره برده و اهمیت توجه به آن را هم‌سان اهمیت توجه به سرشت انسان و نیز توجه به شناخت خداوند دانسته است. او دل را از سه زاویة متفاوت و یا به تعبیری، با سه کارکرد متفاوتِ عقلانی، ارادی و ایمانی، مورد توجه قرار می‌دهد و تلاش می‌کند تا نشان دهد که اگر چه برخی از فلاسفه برای انسان، قوای مختلف و متمایزی چون عقل و اراده در نظر گرفته‌اند اما اساس همة قوای انسان، دل است. در این جستار، تلاش خواهیم نمود تا با توجه به تبیین‌ها و آراء نسبتاً پراکندة پاسکال در اندیشه‌ها، نخست به کارکردهای سه‌گانة دل در نظر پاسکال توجه کنیم و بیان کنیم که در نظر او، اساس همة قوای شناختی انسان در دل و اصول نخستینی است که دل، آن‌ها را بی‌واسطه درک می‌کند. سپس نشان خواهیم داد که چگونه پاسکال، سرشت انسان و هویت او را در دل و شناخت‌های پیشینی‌ای می‌داند که توسط دل صورت می‌گیرد.

المصادر:

• Balthasar Hans Urs Von, The Glory of the Lord, vol.3, Studies in Theological Style: Lay Styles, John Riches(eds.), Andrew Louth(trans.) et al. San Francisco, Ignatius Press, 1986.


• Delehanty Ann T., Literary Knowing in Neoclassical France: From Poetics to Aesthetics, Lewisburg, Bucknell University Press, 2012.


• Eliot T. S., Introduction to the Pensées, W. F. Trotter(trans.), New York, E.P. Dutton & Co, 1958.


• Guardini Romano, Pascal for Our Time, Brian Thompson(trans.), New York, Herder and Herder, 1966.


• Kołakowski Leszek, God Owes Us Nothing: A Brief Remark on Pascal’s Religion and on the Spirit of Jansenism, Chicago, University of Chicago Press, 1995.


• Krailsheimer, A. J., Introduction to the Pensées, London, Penguin Classics, 1995.


• Mortimer Ernest, Blaise Pascal: The Life and Work of a Realist, New York, Harper & Brothers, 1959.


• Nietzsche Friedrich, Ecce Homo: How One Becomes What One Is, R. J. Hollingdale(trans.), London, Penguin Books, 1979.


• Pascal Blaise, Pensées, A. J. Krailsheimer(rev. ed., trans.), London, Penguin Classics, 1995.


• Penelhum Terence, God and Skepticism: A Study in Skepticism and Fideism, Dordrecht: D. Reidel Publishing, 1983.