مبانی کیهان شناسی مکتب «یین‌یانگ»

الموضوعات :

سجاد دهقانزاده ¹ , زینب میرحسینی ²

1 - استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
2 - ادیان و عرفان، الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

تاريخ الإرسال : 10 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1441 تاريخ التأكيد : 10 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1441 تاريخ الإصدار : 22 الجمعة , ذو الحجة, 1440

الکلمات المفتاحية: یین, یانگ, یی‌چینگ, ووهسینگ, تای‌چی,

ملخص المقالة :

یکی از مکاتب فکری اثربخش در انسجام و انتظام تصورات کیهان شناختیِ مردم چین، مکتب یین‌یانگ است. تسو یِن و تونگ چونگ شو به عنوان شخصیت های اصلی این مکتب، بسیاری از باورهای مردم چین باستان را اقتباس کرده و آن‌ها را در صورتبندی نظام مندِ کیهان شناسی خود به کار گرفته اند. یافته های پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی صورت می پذیرد، نشان می‌دهند که برخلاف آن‌چه ممکن است در نگاه نخست به نظر برسد، یین یانگ به عنوان یک مکتب، اصولاً وحدت گراست، نه ثنویت گرا. کیهان شناسی مکتب یین یانگ با الگوی صدور کثرات از وحدت سازگاری بیشتری دارد، چنان که بنابر آن، تائو، تای چی یا غایت بزرگ را صادر می کند و از تای چی، نیروهای متضاد و مکمّل کیهانی، یین و یانگ به وجود می آیند. پیامد هم کنشی یین و یانگ پیدایش ووهسینگ یا پنج عنصر است؛ و در نهایت کثرت های بی شمار پدیده ها، برآیند فرمول های گوناگون ترکیب ووهسینگ تصور می شوند. اقوال فرجام شناختی این مکتب حکایت از این دارند که در پایان جهان، کثرات به همان ترتیب صدور از تائو، به صورت قهقرایی به اصل خود باز می گردند.

المصادر:

• ایمز، رابرت، «فلسفه­های دیگر: چین عقل (فلسفۀ آسیای شرقی بیش از هرچیز به دنبال ایجاد هارمونی در جهان کائنات است)»، خردنامه، ترجمۀ محمّدمهدی اردبیلی، تهران، ش30و31، خرداد و تیر 1388.


• پناهی، مائده، «مقایسۀ نور و تائو در حکمت اشراق و مکتب تائوئیسم»، کتاب ماه فلسفه، ش37، تهران، مهر 1389.


• داگلاس، آلفرد، یی­چینگ( کتاب تقدیرات)، ترجمۀ سودابه فضایلی، تهران، نشر ثالث، چاپ یازدهم، 1395ش.


• شبل، محمّد فؤاد، «آثار جاویدان: کتاب تغییرات»، هدهد، ترجمۀ محمّدباقر موسوی غروی، تهران، ش3، مرداد 1359.


• لائوتزو، تائو ته­چینگ، ترجمۀ فرشید قهرمانی، تهران، نشر مثلث، چاپ چهاردهم، 1391ش.


• یو-لان، فانگ، تاریخ فلسفۀ چین، ترجمۀ فرید جواهرکلام، تهران، چاپ فرزان، 1380ش.
  
  
  
  • Chan, Wing-tsit, “Tung Chung-shu”, Illustrated Encyclopedia of Confucianism, n-z, Rodney l.Taylor (ed), New York, The Rosen Publishing Group Inc, vol.2, 2005.
  
  
  • Chan, Wing-tsit, “Yin Yang”, The Illustrated Encyclopedia of Confucianism, n-z, Rodney l.Taylor (ed) , New York, The Rosen Publishing Group Inc, vol.2, 2005
  
  
  • Cheng, Chung-Ying, “The Yi-Jing And Yin-Yang Way Of Thinking”, Routledge History of Philosophies, History of Chinese Philosophy, Bo Mou (ed), new York, Routledge, vol.3, 2009.
  
  
  • Dewoskin, J., Kenneth, Doctors, Diviners, And Magicians Of Ancient China, Translated From The Oriental Classic, New York, Columbia University Press, 1983.
  
  
  • Eliade, Mircea, The Quest History And Meaning In Religion, Chicago And London, The University of Chicago Press, 1984.
  
  
  • Fang, Tony, “Yin Yang: A New Perspective On Culture”, International Association for Chinese Management Research, Website: Management And Organization Review, 8: 1.
  
  
  • Gu, Ming Dong, “The Taiji Diagram: A Meta-Sign In Chinese Thought”, Journal of Chinese Philosophy, Memphise, Tennessee, Rhodes College, Jun 2003.
  
  
  • Graham, A. C., Yin-Yang and Nature of Correlative Thinking, Singapore, The Institude of East Asian Philosophies, 1986.
  
  
  • Houten, B. S. Lee Van, the Concept of Nature (Tzu Jan) In Kuo Hsiang and Its Antecedents, Vancouver, The University of British Columbia, 1981.
  
  
  • Huang, Chin-Shing, Philosophy, Philology and Politics in Eighteenth-Century China, Cambridge, UK, Cambridge University Press, 2002.
  
  
  • Kushi, Michio, The Do-In Way, New York, Square One Publishers, 2007.
  
  
  • Legge, James, Loewe, Michael "Ch Un Chi Iu", Illustrated Encyclopedia Of Confucianism, n-z, Rodney l.Taylor (ed), New York, The Rosen Publishing Group Inc, vol.2, 2005.
  
  
  • Li, Chenyang, “Fang Dongmei: Philosophy of Life, Creativity and Inclusiveness”, Contemporary Chinese Philosophy, Chung-ying Cheng and Nicholas Bunnin (ed), USA, Massachusetts, Blackwell Publishing Inc., 2002.
  
  
  • Major, S. John, “Tsou Yen”, Encyclopedia of Religion (ER), Mircea Eliade (ed), New York Macmillan, vol.15, 1995.
  
  
  • Idem, “Yin-Yang Wu-Hsing”, Encyclopedia of Religion (ER), Mircea Eliade (ed), New York, Macmillan, vol.15, 1995.
  
  
  • Miller, James, Daoism, Oxford, England, One World Publications, 2003.
  
  
  • Mou, Bo, Chinese Philosophy A-Z, Edinburgh, Edinburgh University Press, 2009.
  
  
  • Mou, Bo, “On Some Methodological Issues Concerning Chinese Philosophy: An Introduction”, Routledge History of Philosophies, History Of Chinese Philosophy, Bo Mou (ed), New York, Routledge, vol.3, 2009.
  
  
  • Needham, Joseph, Science And Civilization In China, Nathan Civin (ed), Cambridge, UK Cambrige University Press, vol.6, 2004.
  
  
  • Ni, Peimin, “Practical Humanism of Xu Funguan”, Contemporary Chinese Philosophy, Chung-ying Cheng and Nicholas Bunnin (ed), USA, Massachusetts, Blackwell Publishing Inc, 2002.
  
  
  • Price, Troy, Yin and Yang Theory, Columbia School of Karatedo, edoc.site, 2004.
  
  
  • Suzuki, Daisetz Teitaro, A Brief of Early Chinese Philosophy, London, Probsthain & co, Second Edition, 1914.
  
  
  • Wang, Aihe, “Yinyang Wuxing”, Encyclopedia of Religion, Lindsay Jones and Thomson Gale (ed), New York, Macmillan, vol.14, 2005.
  
  
  • Wei-Ming, Tu, “Taiji”, Encyclopedia of Religion, Lindsay Jones and Thomson Gale (ed), New York Macmillan, vol.13, 2005.
  
  
  • Ying-Shih, Yu, “Tung Chung-Shu”, Encyclopedia of Religion (ER), Mircea Eliade (ed), New York, Macmillan, vol.15, 1995.